کبری درویش‌پیشه ـ دکترای روانشناسی تربیتی
کتاب روانشناسی قلدری نوشته دکتر منصور بیرامی‌، عضو هیات علمی دانشگاه تبریز‌؛ دکترپروانه علائی‌، عضو هیات علمی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان و دکتر باقر حسنوند است که انتشارات آوای نور در تهران چاپ اول آن را در ۵۰۰ نسخه در تابستان ۱۳۹۸ وارد بازار کتاب کرده است .

این کتاب در ۱۰ فصل به نگارش درآمده و گذری بر دوره جوانی و ویژگی‌های این دوره‌، مقدمه‌ای بر قلدری‌، انواع قلدری‌، همبسته‌های قلدری‌، مداخله در قلدری‌، شرم و قلدری‌، سبب‌شناسی‌، تشخیص و ارزیابی‌، محیط خانواده و قلدری (‌با تاکید بر سبک‌های فرزند‌پروری‌) از جمله فصل‌های این کتاب است . در بخشی از فصل دوم‌، مقدمه‌ای بر قلدری می‌خوانیم‌: قلدری یک مساله جهانی محسوب می‌شود‌. والدین و متخصصان در اروپا‌، نیوزلند‌، کانادا و ایالات متحده به آن توجه داشته و سعی نموده‌اند با انجام مطالعات گسترده‌، آن را توصیف و تبیین نموده و راهکارهای اثر‌بخشی را برای مقابله با آن ارائه دهند .

قلدری چیست‌؟

ویکی پدیا در تعریف قلدری آورده است‌: قلدری رفتاری است که طی آن، در یک رابطه طرف دارای قدرت آشکارا از بیشتر بودن قدرت خود سوءاستفاده می‌کند و با پرخاشگری سعی در ارعاب طرف دیگر دارد، در این فرایند یک فرد به صورت مداوم توسط فرد یا گروهی که از او قوی‌ترند مورد آزار قرار می‌گیرد. در همه‌ی تعاریفی که از قلدری ارائه می‌شود سه ویژگی عمده در همه آن‌ها مشترک است:‌

ـ۱ـ رفتاری قلدری محسوب می‌شود که یک عدم تعادل (نابرابری) در قدرت فیزیکی، اجتماعی و احساسی (هیجانی) بین قلدر و قربانی وجود داشته باشد. ـ

۲ـ رفتار پرخاشگرانه از روی قصد و عمد و به هدف ایجاد ناراحتی و آزار جسمی یا روانی برای فرد قربانی باشد.

ـ۳ـ قلدری کردن و قربانی شدن اغلب در یک بازه زمانی مشخص طی چند روز یا چند هفته و چند سال تکرار می‌شوند.

صاحب‌نظران سه نوع رایج روش‌های قلدری کردن در بین کودکان و نوجوانان را فیزیکی، کلامی و ارتباطی می‌دانند که به دو گروه مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می‌شوند. نوع مستقیم آن شامل قلدری‌های کلامی و فیزیکی است و نوع غیرمستقیم آن از نوع رابطه‌ای مانند حذف اجتماعی فرد قربانی از گروه‌های دوستی و انتشار شایعات ناروا برای تخریب و آسیب رساندن به اعتبار و روابط اجتماعی فرد قربانی می‌باشند.

یک نکته‌: خواندن این کتاب به خواننده کمک می‌کند تا بداند که هر کلکلی‌، قلدری نیست . بچه‌ها در طی دوران تحصیلشان، گاه گاهی با همکلاسی‌هایشان دست به یقه می‌شوند و یا با هم کَلکَل می‌کنند اما این لزوماً به معنای آن نیست که آنها یا قلدرند و یا قربانی قلدری دیگران. برای اینکه کسی، قلدری بشود لازم است که رفتار وی برای مدتی به شکل مستمر تکرار شده و موجب آزار جسمی و روانی فرد قربانی بشود.

یادآوری مهم :

قضاوت، سرزنش، سرکوفت، تحقیر، تشویق به مقابله به مثل و رفتارهایی از این قبیل مطلقاً ممنوع است. بچه‌هایی که در مدرسه با قلدری روبرو می‌شوند به این سادگی‌ها درباره آن با والدینشان صحبت نمی‌کنند؛ بعضی از آنها به خاطر اینکه با والدینشان احساس راحتی نمی‌کنند و بعضی دیگر هم چون می‌ترسند مورد قضاوت والدین قرار بگیرند. از طرف دیگر بعضی از والدین هم فکر می‌کنند که بهتر است قربانیِ قلدری شدنِ بچه‌شان را به رویش نیاورند و بعضی دیگر هم به دلیل اینکه نمی‌دانند باید چه کار بکنند سکوت می‌کنند. اما در هر حالتی از این مشکل، سکوت جایز نیست و شما موظفید به روی فرزندتان بیاورید که متوجه مشکل او شده‌اید.

کتاب روانشناسی قلدری با قیمت ۲۲ هزار توان روانه کتاب‌فروشی‌ها شده است و خواندن این کتاب برای مادران و پدرانی که فرزندشان امسال پا به مدرسه گذاشته‌اند‌، بسیار مفید است.