شمار قربانیان کرونا ویروس در ایران به بیش از ۶۰۰ نفر رسید و افزایش شمار قبرها در آرامستان‌های کشور به شکل قابل توجهی افزایش یافته است. مردگانی که بر اثر این ویروس درگذشته‌اند، در سکوت دفن می‌شوند و فقط از کوچه و پس کوچه‌های شهرها صدای تلاوت قرآن به گوش می‌رسد. مسئولان وزارت بهداشت و درمان می‌گویند که متوفیان کرونا بعد از مرگ نیز همچنان می‌توانند ناقل باشند و اگر در دفن آنها بی‌توجهی صورت بگیرد می‌تواند در آینده موجب شیوع دوباره کروناویروس شود. این ویروس بعد از نابودی جسد انسان نیز همچنان می‌تواند در خاک زنده بماند و این نگرانی وجود دارد که سال‌ها بعد با کندن زمین و مزار متوفیان دوباره کرونا به بدن انسان‌ها منتقل ‌شود. 

در این رابطه وزارت بهداشت پروتکلی برای دفن اجساد مبتلا به کرونا تعیین کرده که براساس آن فرد متوفی در کاور‌های مخصوص قرار گرفته و تا زمان دفن، این پوشش برای جلوگیری از انتقال ویروس باقی می‌ماند و کسی آن را باز نمی‌کند. آمبولانس‌های ویژه و پرسنل مجهز، اجساد را به آرامستان منتقل می‌کنند. اجساد شست‌وشو و غسل داده نمی‌شوند و محل دفن آنها با فاصله از دیگر بخش‌های گورستان است. در این بین جنس تابوت، چگونگی شست‌وشو، مواد (آهک) که باید روی جسد ریخته شود، عمق دفن در خاک (بیش از دو متر) از دیگر دستور‌العمل‌های این پروتکل است. درباره شیوه دفن مردگان جدای از مصوبات دولت، نظرات مراجع تقلید هم تعیین‌کننده است. برخی مراجع هم انجام غسل را ضروری ندانسته‌اند و در دستورالعمل هم این مورد حذف شد و جای آن تیمم انجام می‌شود. با این حال برخی از مسئولان و فیلم‌های منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی از استان‌های مختلف نشان می‌دهد که همچنان در بعضی از شهر‌های کوچک برخی موارد دستورالعمل خاکسپاری رعایت نمی‌شود .

تبعیضی بین نماینده و مردم وجود ندارد

با توجه به این گفته، ذکر این نکته الزامی است که یکی از موضوعاتی که این روزها پیرامون دفن اجساد وجود دارد، عدم حضور اقوام و بستگان در زمان خاکسپاری است و به خیلی از خانواده‌ها اجازه حضور آنها در مراسم تدفین داده نمی‌شود، اما زمانی‌که عکس‌ها و فیلم‌های مراسم تدفین فاطمه رهبر، نماینده تهران در مجلس که در روز ۱۸ اسفند در قطعه ۲۱ بهشت زهرا (س) به خاک سپرده‌ شد با حضور بستگان نزدیک و جمعیتی بالغ بر ۱۰۰ نفر برگزار شد، این صحبت به گوش رسید که در برگزاری مراسمات بیماران مبتلا به کرونا تبعیض وجود دارد.

سعید خال، مدیرعامل سازمان بهشت زهرا (س) تهران این روزها مثل سابق پاسخگوی خبرنگاران نیست و به سراغ سیدمحمود میرلوحی، عضو شورای شهر تهران رفتیم، او معتقد است که هیچ‌مشکلی بابت دفن اجساد مبتلا به کرونا در بهشت زهرای تهران وجود ندارد و در این رابطه می‌گوید: شهرداری و شورای شهر تهران اخطارهای لازم را به مدیر عامل سازمان بهشت زهرا در رابطه با خطاهای احتمالی داده‌ا‌ند تا پروتکل بهداشتی با دقت انجام شود و آقای خال نیز به این توصیه‌ها عمل کرد‌ه‌اند. هم اکنون هم جنبه‌های بهداشتی و مجوزهای شرعی در رابطه با تدفین اجساد رعایت می‌شود و تا کنون شکایتی به شورای شهر از سوی خانواده متوفیان و مردم ارسال نشده است.

وی در ادامه می‌افزاید: بدن مردگان مبتلا به کرونا شست و شو داده نمی‌شود و اجساد آنها با تیمم به‌داخل کاور مخصوص می‌رود. انتقال اجساد از بیمارستان با دو آمبولانس و هشت پرسنل به بهشت‌زهرا صورت می‌گیرد و راه‌روی جدا از محل رفت‌وآمد عمومی، برای آنها وجود دارد. نظر بستگان در انتخاب نقطه دفن در قطعه مخصوص بهشت زهرا (س) جویا و در چارچوب پروتکل اعمال می‌شود و این عوامل در اجسادی که به شهرستان‌ها نیز فرستاده می‌شود، رعایت خواهد شد.

میرلوحی در پاسخ به این سوال که آیا تبعیضی در میان افراد صاحب پست با مردم عادی در نحوه خاکسپاری وجود دارد یا خیر می‌گوید: برای دفن مرحومه فاطمه رهبر تا آنجایی که من اطلاع دارم اجازه نزدیک شدن هیچکدام از بستگان به جسد ایشان داده نشد و آن مرحومه نیز مانند دیگران و در چارچوب پروتکل به خاک سپرده شد، اما اینکه چندین نفر برای خاکسپاری آمده بودند، ما فقط می‌توانیم به آنها توصیه و اخطارهای لازم را بدهیم آنها از اقوام بودند و نمی‌توانستیم مانع همه آنها شویم. باید خود بستگان متوفی به این نتیجه برسند که حضورشان در آرامستان‌ها تا چه اندازه می‌تواند در شرایط اپیدمی کرونا خطرناک باشد. با این حال به جرأت می‌گویم که تبعیضی وجود ندارد و مراسمات دفن اجساد، عادلانه و با رعایت پروتکل بهداشتی و حال بستگان این کار انجام می‌شود. این تبعیض‌ها فقط در فضای مجازی است و در فضای حقیقی اصلا چنین اتفاقی واقعیت ندارد.