با وجود این که مقام‌های بهداشتی تاکید دارند که زنجیره ابتلا به به کرونا در کشور قطع نشده است و رعایت نکردن فاصله اجتماعی و لغو زود هنگام ممنوعیت تجمعات به شیوع بیشتر کرونا در کشور دامن می‌زند، این روزها زمزمه بازگشایی درب زیارتگاه‌ها و اماکن مقدس به گوش می‌رسد. شیوع ویروس کرونا در کشور و حفظ سلامتی مردم باعث شد تا با تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا درب زیارتگاه‌ها به‌روی زائران بسته شود، متولیان اماکن مقدس نیز از این تصمیم تبعیت کرده و آن را اجرا کردند. اما این روزها با نزدیکی به ماه رمضان از بازگشایی اماکن مذهبی سخن گفته می‌شود.

تلاش برای بازگشایی اماکن مذهبی

دیروز مدیرکل بقاع متبرکه سازمان اوقاف و امور خیریه از تهیه دستورالعمل بهداشتی برای اماکن زیارتی خبر داد. حجت‌الاسلام نوروزپور در گفت‌وگو با تسنیم درباره جزئیات این دستورالعمل گفت:«کارگروه زیارت ستاد ملی کرونا، دوشنبه ۲۵ فروردین ماه جلسه‌ای را با حضور نمایندگان نهادهای مذهبی و اماکن مقدس در سازمان حج و زیارت برگزار کرد که در آن جلسه، دستورالعمل بازگشایی حرم‌های مطهر با رعایت ضوابط بهداشتی تهیه و برای تصمیم نهایی به ستاد ملی کرونا ارسال شد.» چند روز پیش نیز حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مروی، تولیت آستان قدس رضوی در یادداشتی اینستاگرامی در رابطه با محدودیت‌های ایجاد شده در تشرف به حرم مطهر رضوی به سبب پیشگیری از شیوع ویروس کرونا، عنوان کرد: «دستورالعمل بازگشایی حرم‌های مطهر با رعایت ضوابط بهداشتی به منظور میزبانی اماکن مقدس از زائران و دلدادگان تهیه کرده‌ایم که ان‌شاءالله با فراهم آمدن مقدمات لازم میزبان زائران حرم‌های مطهر خواهیم بود.»
امام جمعه مشهد نیز جمعه هفته گذشته در خطبه مکتوب نماز جمعه از ستاد مبارزه با کرونا خواسته بود تا «برای بازگشایی هرچه زودتر حرم رضوی در مشهد» اقدام کند.
دو روز پیش رئیس جمهور نیز به وزیر بهداشت دستور داد تا امکان برگزاری مراسم مذهبی را بررسی کند. حسن روحانی با اشاره به گزارش وزیر بهداشت از روند کاهش بیماری کرونا در شماری از استان‌ها به وی دستور داد با همکاری وزارت کشور تیمی را مشخص کنند تا بررسی کند «آیا در استان‌ها و شهرستان‌هایی که در مبارزه با بیماری کرونا به وضعیت با ثباتی رسیده اند، امکان برگزاری برنامه‌ها و مراسم عبادی ماه مبارک رمضان هست و یا خیر.»
تمام این تلاش‌ها برای بازگشایی اماکن عمدتا شلوغ مذهبی در شرایطی انجام می‌شود که آمارها خبرهای خوبی از شیوع کرونا در کشور به‌ویژه شهرهای مذهبی نمی‌دهند.

بازگشایی اماکن مذهبی به صلاح کشور نیست

یک عضو کمیته کشوری مقابله با کرونا با اشاره به درخواست تولیت آستان برخی از امامزاده‌ها و حتی تولیت مقدس حرم رضوی در رابطه با بازگشایی اماکن مقدس مذهبی گفت:«برخی از تولیت‌های اماکن مذهبی تحت پروتکل‌های بهداشتی خواستار بازگشایی درب اماکن زیارتی به روی زائرین شدند، اما به اعتقاد من امروزه و در شرایط حاضر زمان بازگشایی این اماکن نیست، باز کردن درب اماکن مذهبی و مکان‌های علمی و اجتماعی در شرایط فعلی به صلاح کشور، جامعه و حتی به صلاح خود دولت نیست.»
«محمدرضا محبوب‌فر» افزود:«در حال حاضر تنها نزدیک به ده درصد از مبتلایان به کرونا شناسایی شدند و همه مبتلایان به دلیل ضعف غربالگری‌ و عدم اعتماد اجتماعی که بین مردم و دولت وجود دارد، شناخته نشده‌ا‌ند، در این شرایط بسیاری از افراد بیمار و مبتلا به این ویروس با علائم خفیف تا شدید در جامعه به وفور حضور دارند، بنابراین با توجه به این وضعیت بازگشایی این اماکن به صلاح مردم، جامعه و حتی حاکمیت نیست.»
عضو انجمن علم بهداشت محیط ایران با اشاره به مخاطرات بستن درب اماکن مقدس همزمان با شیوع کرونا درکشور گفت:«درحال حاضر و حتی قبل از این که اماکن مذهبی به دلیل شیوع کرونا برروی مردم و علاقه‌مندان بسته شود یک چالشی بین علم و بخشی از نیروهای مذهبی در کشور وجود داشت که امکان بسته شدن چنین اماکنی را با مشکل مواجه کرده بود، اما سرانجام برخی از نهادها، مراجع و مقام‌های مذهبی و سیاسی درکشور و به طور خاص و ویژه رهبر معظم انقلاب اسلامی قبول کردند این اماکن مذهبی هم مانند سایر مکان‌ها و اماکن عمومی مثل مدارس، دانشگاه‌ها و… محل تجمعات اجتماعی است و برای پیشگیری و مقابله با کرونا باید بسته بماند.»

مقصر دولت است

محبوب‌فر فشار افکار عمومی یا بخش مذهبی جامعه برای بازگشایی اماکن مذهبی را به نحوه مواجهه دولت و ستاد ملی مقابله با کرونا با این بیماری گره زد و تصریح کرد:«اطلاع‌رسانی ضعیف و نادرست ستاد ملی مقابله با کرونا و وزارت بهداشت و درمان و ادعای کنترل این بیماری ازسوی آنان و حتی اقدام دولت در خصوص برداشتن قرنطینه، این توقع را برای بسیاری از همان نیروهای مذهبی که پیش‌تر به آن‌ها اشاره شد، ایجاد کرده است که زمان بازگشایی اماکن مذهبی فرا رسیده و این نیروها به گمان این که این بیماری کنترل شده است، توقع دارند اماکن مذهبی بازگشایی شود.»
وی تأکید کرد:«بدیهی است زمانی که مردم به راحتی در خیابان‌ها، معابر، میادین و وسایل نقلیه حمل و نقل عمومی ترد می‌کنند، عده‌ای که گرایش‌های مذهبی شدیدتری دارند بسته شدن اماکن مذهبی برای‌شان غیرقابل باور و غیر قابل هضم است، بنابراین به این فکر می‌افتند که با فشار مضاعف به روحانیت، مراجع، شخصیت‌های مذهبی و سیاسی زمینه بازگشایی اماکن مقدس را فراهم کنند.»

وزارت بهداشت برای بازگشایی اماکن مذهبی تحت فشار است

عضو کمیته کشوری مقابله با کرونا در جواب این سوال که آیا فشاری بر روی ستاد مقابله با کرونا یا وزارت بهداشت برای بازگشایی اماکن مذهبی وجود دارد؟ گفت:«بله چنین فشار سیاسی و همچنین فشار از سوی برخی از گروه‌های مذهبی وجود دارد که وزارت بهداشت و درمان و ستاد مقابله با کرونا را به بازگشایی اماکن مذهبی ترغیب کنند.»
وی احتمال عقب‌نشینی وزارت بهداشت در مقابل فشارها برای بازگشایی اماکن مقدس را دور از ذهن دانست و گفت:«من حتم دارم موج دوم و شدیدتر کرونا طی روزهای آینده(هفته دوم اردیبهشت ماه) در کشور اتفاق خواهد افتاد، در این شرایط و تحت فشار افکار عمومی و رسانه‌های مستقل و مردمی وزارت بهداشت و ستاد مقابله با پیشگیری و کرونا چاره‌ای ندارند که درخواست تولیت آستان برخی از امامزاده‌ها و اماکن مقدس مبنی بر بازگشایی اماکن مذهبی را نادیده بگیرند و حتی آنان را نسبت به این که بازگشایی این اماکن به صلاح زوار کشور نیست و تبعات منفی را به همراه خواهد داشت قانع سازند.»
وی با اشاره به تبعات منفی بازگشایی اماکن مذهبی گفت:«اگر امامزاده‌ها و حرم‌ها بازگشایی شوند، شک نداشته باشید عده‌ای به فکر این خواهند افتاد که در مرحله بعد کلیه مدارس و حوزه‌های علمیه در کشور و کانون‌های انتشار و آلوده را بازگشایی کنند. به نظر می‌رسد حداقل به دلیل این مسأله و تبعات اجتماعی که در پی خواهد داشت، وزارت بهداشت ودرمان و دولت به بازگشایی اماکن مذهبی رضایت نخواهند داد.»
محبوب‌فر زمزمه بازگشایی اماکن مذهبی را به عدم اطلاع‌رسانی درست نهادهای دولتی در خصوص آمار و چندوچون بیماری گره زد و گفت:«در حال حاضر فشار برای بازگشایی این اماکن وجود دارد، اما لازم است عرض کنم تعدادی از افرادی که در ستاد ملی مقابله با کرونا حضور دارند، کسانی هستند که جزء مردم و بدنه اجتماعی هستند و در بطن جامعه حضور دارند و مدام شرایط موجود را رصد می‌کنند، بنابراین به میزان رشد این بیماری درکشور آگاه هستند، قطعا آنها اجازه نخواهند داد حتی تحت پروتکل‌های بهداشتی و درمانی، وزارت بهداشت تحت این فشارها قرار بگیرد و به بازگشایی اماکن مذهبی رضایت دهد.
عضو کمیته کشوری مقابله با کرونا افزود:«این اماکن و حرم‌ها به رغم این که دولت اعلام کرده و تولیت این مکان‌ها هم اعلام کردند که بازگشایی خواهد شد، اما به اعتقاد من در نبود کنترل بیماری و در شرایطی که دولت و جامعه مدنی در مورد بیماری سردرگم هستند، این اماکن در کوتاه‌مدت بازگشایی نخواهند شد؛ چون درصورت بازگشایی تبعات اجتماعی فراوانی به همراه دارد و دولت به ویژه ستاد مقابله با کرونا به تبعات اجتماعی آن واقف است. چه بسا اگر اماکن مذهبی بازگشایی شوند دولت مجبور است تحت فشار ذینفعان و افکار عمومی نسبت به بازگشایی سایر مکان‌ها و اماکن هم اقدام کند که به صلاح و مصلحت سلامت جامعه نیست.»

همدلی | ستاره لطفی