دکتر بهنام شریعتی / روانپزشک

وقایع خبری / در اوج اخبار تلخ مربوط به کرونا و نگرانی‌های اقشار مختلف در مورد کندی روند واکسیناسیون، خبر عدم مراجعه حدود ۳۰ درصد واجدین شرایط واکسیناسیون، که فعلاً شامل افراد بالای ۶۰ سال می‌شود، قابل توجه است. این عدم مراجعه در گروه‌های هدف را می‌توان از جنبه‌های مختلف مورد توجه قرار داد.
 کمتر بودن ارتباطات اجتماعی سالمندان، ناآشنایی با تکنولوژی، عدم دسترسی به مراکز درمانی با توجه به محدودیت‌های سالمندی و محدودیت‌های دسترسی، ابهام در اطلاع‌رسانی و نگرانی‌های مرتبط با ابتلا به کرونا که بسیاری از سالمندان را در یک سال و نیم گذشته خانه نشین کرده، ممکن است از جمله دلایلی باشند که موجب تعلل این افراد در مراجعه به مراکز واکسیناسیون می‌شوند.
اما اگر به اطراف خود بنگریم موارد زیادی را مشاهده می‌کنیم که با وجود آگاهی و توانایی در مراجعه بازهم حاضر به تزریق واکسن نیستند. ممکن است معدودی از این افراد درگیر تئوری‌های توطئه باشند و درصدی نیز به‌دلیل ناامیدی و اختلالاتی مثل افسردگی تمایلی به تجویز واکسن نداشته باشند ولی درصد قابل توجهی از این افراد صرفاً مردد هستند و لازم است منابعی داشته باشند تا بر این تردید غلبه کنند. برخی از مهم‌ترین منابع مورد اعتماد مردم در جامعه شامل دولتمردان و سایر سیاستمداران(مخالف)، پزشکان و پرسنل بهداشتی-درمانی، رسانه‌ها و افراد مشهور می‌باشند.  هرچند در این یادداشت کوتاه فرصت پرداختن به ریشه‌ها وجود ندارد ولی در سال‌های گذشته متأسفانه اعتماد جامعه به این اقشار کمتر شده است.
 اگر عزم جدی برای واکسیناسیون افراد مردد وجود داشته باشد لازم است حاکمیت از تمام منابع خود برای اقناع آنها استفاده کند. در این راه رویکرد فعال تر(مثل تماس یا مراجعه حضوری)، کمک گرفتن از خانواده سالمندان، داشتن رویکرد شفاف و اقناعی و پرهیز از اغراق و حماسه‌سازی رایج مسئولان که خود موجب کاهش اعتماد می‌شود اثر‌گذار
خواهد بود. همچنین توجه به ترس‌ها و نگرانی‌های افراد در مورد واکسن و بیماری، شناسایی و رفع موانع تا حد امکان، استفاده از رسانه‌ها بخصوص رسانه‌های اجتماعی که برخلاف تصور در سالمندان کاملاً رایج است و جلوگیری از انتشار اخبار ضد علمی و شبه علمی در رسانه‌ها که این روزها گاهی از مراجع و رسانه‌های رسمی نیز ترویج می‌شوند و درنهایت کمک گرفتن از سازمان‌های مردم نهاد و افراد مشهور جهت تشویق مردم می‌تواند کمک کننده باشد.
موضوع مهمی که در این راه وجود دارد این است که این تبلیغات در صورتی که شفاف، واقعی و بدون اغراق، علمی و توسط افراد مورد اعتماد نباشند می‌توانند اثر معکوس داشته باشند بنابراین استفاده از متخصصان حیطه سلامت روان و جامعه شناسان می‌تواند دراین راه کمک کننده باشد.