**میترا جلیلی
شانزدهمین نشست سالانه مجمع حکمرانی اینترنت (IGF2021) وابسته به سازمان ملل، با محوریت و شعار «اینترنت یکپارچه» از روز دوشنبه هفته گذشته در کاتوویتس لهستان برگزار شد و روز جمعه به کار خود پایان داد. این مجمع به‌ دنبال درک مشترک جهانی از چگونگی به حداکثر رساندن فرصت‌های اینترنتی و رسیدگی به خطرات و چالش‌های فضای مجازی بویژه انتشار اخبار جعلی در جهان است. با توجه به بحران کرونا، امسال این نشست به‌صورت ترکیبی (حضوری و مجازی) برگزار و با حضور کشورهایی از اروپا، امریکای لاتین، آسیا و آفریقا تلاش شد تا نقشه راه همکاری دیجیتالی جهانی ترسیم شود. همچنین به‌ دنبال نگرانی از افزایش شکاف دیجیتال درنتیجه پاندمی کووید۱۹، دسترسی برابر به اینترنت، لزوم تأمین امنیت سایبری، حفاظت از داده‌ها، هوش مصنوعی، آموزش دیجیتال، سواد دیجیتال، اینترنت اشیا و… مورد توجه قرار گرفت.
یک نشست با حضور ۸ هزار نفر
نشست سالانه مجمع حکمرانی اینترنت (internet governance forum) امسال با حضور فیزیکی و مجازی بیش از ۸هزار نفر از نوآوران دنیای تکنولوژی، مدیران کمپانی‌های بزرگ فناوری، جوانان علاقه‌مند و فعال در این زمینه، دانشجویان رشته‌های مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات، وزرا و نمایندگان مجلس و سرمایه‌گذاران همراه بود و از ۶ تا ۱۰ دسامبر (۱۵ تا ۱۹ آذرماه جاری) برپا شد. در این نشست پنج روزه شاهد برپایی بیش از ۲۵۰جلسه بودیم و موضوعاتی مانند اقتصاد دیجیتال، دسترسی جهانی به اینترنت و مقابله با فضای نامناسب آنلاین و انتشار اخبار جعلی مورد بررسی قرار گرفت. شرکت‌کنندگان در این نشست همچنین به‌دنبال راه‌حل‌های مشترک برای مسائل فرابخشی ازجمله تغییرات آب و هوایی، نحوه کاهش میزان زباله‌های الکترونیک و محافظت فناورانه از محیط ‌زیست بودند. نمایندگان پارلمان‌ها و قانونگذاران در جهان نیز در این نشست درباره نوع تعامل خود با شبکه‌های اجتماعی و قانون‌های مشخص برای حفاظت از داده‌های کاربران، حفظ حریم خصوصی و… صحبت کردند. شکاف دیجیتال، قانونگذاری فضای دیجیتال، امنیت سایبری، بهبود اقتصاد جهانی، شهرهای هوشمند، حفاظت از حریم خصوصی و داده‌ها در پلتفرم‌های دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی نیز از موارد مورد بحث در این نشست بود. در قالب دپارتمان جوانان نیز استارتاپ‌ها و جوانان شرکت کننده در این نشست به بحث جهانی در مورد دسترسی به اینترنت، مشارکت جوانان، ارزیابی تأثیر فناوری بر تغییرات آب و هوایی، جرایم سایبری، هوش مصنوعی، سواد دیجیتال و… پرداختند.همچنین در این نشست عنوان شد که ایده «شهر هوشمند» یک تئوری نیست، بلکه ابزارهای عملی است که بازده ملموسی مانند «بودجه هوشمند» و «مدیریت هوشمند» به همراه دارد، به‌عنوان مثال از آنجا که اکنون تقریباً تمام امور رسمی به‌ صورت آنلاین امکان پذیر است، کارمندان می‌توانند کارهای دیگری را انجام دهند و این بهینه‌سازی در نهایت به معنای صرفه‌جویی در بودجه شهر است.
اینترنت یکپارچه، پاسخی به دردسرهای فضای مجازی
در نشست امسال IGF، نخست‌وزیر لهستان گفت: ما به «اینترنت یکپارچه» و پاسخی مشترک به مسائل اخیر حوزه فناوری‌های دیجیتال که با آنها دست و پنجه نرم می‌کنیم، نیاز داریم. وی یادآور شد: پاندمی کووید ۱۹، روند دیجیتالی شدن را در زندگی تجاری، سیاسی و اجتماعی تسریع کرد و بسیاری از دولت‌ها و حتی بازیگران غیردولتی را بر آن داشت تا از فناوری‌های نوظهور برای جلوگیری از انتشار این ویروس کشنده استفاده کنند،هرچند شاهد شکاف بزرگ دیجیتال دراین زمینه بودیم. با توجه به شیوع کرونا لزوم ایجاد پایگاه‌های بزرگ داده در جهان احساس شد که این امر نیاز به اینترنت را بیش از پیش مشخص کرد و بازهم نشانه‌ای دیگر از اهمیت اینترنت یکپارچه را نشان داد. وی همچنین با اشاره به اخبار جعلی منتشر شده در فضای مجازی در زمینه واکسن کرونا و راه‌های درمانی آن، بر لزوم مقابله جهانی و هماهنگ با اخبار جعلی در بحران‌ها تأکید کرد.
«آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل متحد هم در این نشست یادآور شد: همه‌گیری کووید۱۹ اهمیت موضوع اصلی مجمع حکمرانی اینترنت یعنی «اینترنت یکپارچه» را نمایان‌تر کرده است. این بحران جهانی، قدرت اینترنت در تغییر زندگی بشر را برجسته کرد ،زیرا فناوری دیجیتال به میلیون‌ها نفر کمک کرد تا به‌ صورت آنلاین کار کنند، در کلاس‌های درس دانشگاه و مدرسه شرکت کنند و از راه دور با یکدیگر معاشرت داشته باشند. گوترش البته از مشکلات فضای مجازی غافل نماند و گفت: کرونا شکاف دیجیتال و جنبه تاریک فناوری ازجمله اخبار جعلی و سرعت گسترش آن را نیز بزرگتر کرد تا بیشتر به اهمیت مقابله با اخبار فیک و جعلی پی ببریم. دبیرکل سازمان ملل متحد همچنین یادآور شد: ما تنها می‌توانیم با اتحاد و ازطریق تقویت همکاری بین همه کشورهای جهان این چالش‌ها را رفع کنیم. با اتصال همه مردم جهان به اینترنت تا سال ۲۰۳۰ و ایجاد قوانین روشن یکپارچه برای حفاظت از حقوق آنلاین کاربران، کنترل و حفاظت از داده‌ها و حریم شخصی افراد و… می‌توان با اطلاعات نادرست و سخنان نفرت انگیز مقابله جدی کرد. وی همچنین یادآور شد: IGF نقش مهمی در شکل دادن به مکالمه در یک فضای دیجیتال باز، آزاد و امن دارد. وی با اشاره به داده‌های اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) گفت: در طول بحران کرونا ۷۸۲ میلیون نفر برای نخستین بار آنلاین شدند که این رقم بیش از دو برابر جمعیت امریکاست و این، موضوع مهمی به شمار می‌رود، اما مشکل اینجاست که بی‌توجهی کشورها و شبکه‌های اجتماعی مطرح جهان به گسترش سخنان آلوده به خشونت و نفرت، افراط‌ گرایی و اطلاعات غلط و نیز نقض حریم خصوصی افراد، فرصت‌های اینترنت را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد؛ باید همه کشورها به طور هماهنگ با چنین مواردی برخورد کنند تا کمتر شاهد خشونت دیجیتال، زورگویی سایبری و آزار و اذیت آنلاین بویژه علیه زنان و دختران باشیم.