دکتر مجید صفاری نیا
استاد روانشناسی اجتماعی‌

کارشناسان مسائل روانشناختی و اجتماعی تاکنون بارها از ضرورت توسعه شادی در جامعه به منظور افزایش میزان شادی مردم سخن گفته‌اند،هر چند تحقیقات مستند و مستدلی در خصوص میزان شادی در جامعه انجام نشده، اما اکثر آمارهایی که تاکنون منتشر شده است میزان شادی در جامعه ایران را کم و پایین‌تر از میانگین‌های جهانی ارزیابی کرده‌اند؛ در مقابل، گزارش‌ها از رشد آمار بیماری های روانی، میزان افسردگی و پرخاشگری در میان ساکنان شهر‌های بزرگ و پر تراکم کشور حکایت می‌کنند. شیوع ویروس کووید ۱۹ نیز بر این غمگینی و بی‌حوصلگی تأثیر مستقیم دارد.
بر اساس مطالعات و پژوهش های بی شمار در سراسر جهان بی‌گمان باید پذیرفت که شادی و غم در زندگی اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی انسان ها تأثیرعمده‌ای دارد، چه بسا که بسیاری از کشورها در راه افزایش شادی همگانی و فردی در کشور خود برنامه‌ریزی‌های دقیقی انجام می‌دهند.

با‌وجود  صدها مطالعه در حوزه شادی و بعد اجتماعی آن نشاط و تأکید این مطالعات بر طراحی و ایجاد شادی در زندگی ایرانیان، اما به نظر می ­رسد در کشور ما این مهم با توجه چندانی روبه ­رو نبوده است و گاه در کشور بنا به تعبیرهای نادرست و بدون استدلال مقامات، شادی امری متروک  و به حاشیه رانده شده است، در حالی که این امر نه با فرهنگ ملی ایرانیان چندان تناسبی دارد و نه با فرهنگ دینی کشور؛ با وجود پتانسیل های گوناگون در کشور، سن امید به زندگی در ایران حدود ۷۲ سال است که خود حکایت از فاصله بسیار ما با کشورهای پیشرفته و اروپایی است. د

ر حالی که به نظر می‌رسد در چارچوب برنامه‌ای اصولی و اصلاح برخی روش ها می‌توان با یاری گرفتن از رسانه‌های گروهی و اجتماعی مانند صدا و سیما، سینما و رسانه‌های جمعی و طراحی شهری شاد و… به سوی جامعه‌ای شادتر حرکت کرد؛ جامعه‌ای که در کنار شادی بیشتر مسلماً نتایج مثبتی از تلاش و حرکت به سمت جلو را همراه خود دارد و همچنین باعث جذب حداکثری جوانان به مشارکت، افزایش امید، نوع دوستی، جامعه پسندی و فرایض دینی خواهد شد، چرا که جوان به‌ دنبال شادی و تفریح است و نبود بسترهای مناسب برای شادی می‌تواند تبعات بدی  برای جوانان و جامعه مانند اعتیاد به مواد مخدر و مصرف الکل به همراه داشته باشد.
 زندگی در شهر‌های شاد دلبستگی بیشتری را در محله‌ها و همسایگان ایجاد می‌کند. ساکنان شهر‌های شاد معمولاً از مهاجرت پرهیز می‌کنند، نوع دوست ترند، امیدوارترند، آرامش بیشتری را تجربه می‌کنند و از سبک زندگی و کیفیت مطلوب تری برخوردارند، اگرچه اشتغال و درآمد ماهیانه و سطح تولید ناخالص داخلی مردم کشورها با سطح شادی آنها در ارتباط است و اغلب کشورهای شاد جهان از استانداردهای سلامت اجتماعی بالا و سطح اشتغال و درآمد بالایی برخوردارند ولی با روش‌های بسیار ساده و آسان می‌توان سطح شادی و امید را در بین مردم شهرهای کشور نسبت به وضع موجود افزایش داد .

به‌عنوان نمونه می‌توان بعضی از این راهکارها را فهرست وار مطرح کرد:ورزش همگانی، نمایش جٌنگ‌ها، فیلم‌ها و برنامه‌های طنز و فکاهی از رسانه‌های تصویری، تقویت روحیه امید و توکل، جشنواره‌های خیابانی، تشویق به پیاده روی و طراحی پیاده راه، جشنواره‌های اقوام، مسابقات کتاب خوانی و نیز طراحی بازارهای محلی و خیریه، توسعه و طراحی استریت فودها، خدمات سلامت، افزایش موزه‌ها، آموزش مهارت های زندگی، توسعه سینماها و نمایش تئاترها و فیلم‌های کمدی، سیرک‌ها، نمایش‌های خیابانی، نمایش حیوانات دست آموز، ساماندهی ترافیک و حمل و نقل، پخش موسیقی در اماکن عمومی، نظارت بر خدمات به مردم، آموزش مهارت های قدردانی و بخشش، تندیس مشاهیر، جشنواره‌های نوع دوستی، مشارکت مردم در تصمیم‌گیری، احترام به حقوق شهروندی، کاهش فساد اداری و همچنین اجازه ابراز هیجانات مثبت در مناسبت‌ها و مراسم شاد، زیست شبانه، جشنواره های اقلیت‌ها و اقوام، احترام به اقلیت‌ها و اقوام، طراحی محیط‌ های شاد، طراحی محلات با توجه به حس هویت مکان و دلبستگی مکان، کنسرت‌های محلی، افزایش اشتغال، سطح رفاه و استانداردهای سلامت اجتماعی با تلاش و اهتمام جدی حکمرانی و دهها راهکار دیگر که بسیاری از آنها ممکن است حتی بدون هزینه باشد؛  با پیروی ازاین راهکارها می توان سطح امید و نشاط اجتماعی را حتی در شرایط گستردگی کرونا در کشوربالا برد.‌