خرمشهر شهری است به وسعت تمام ایران و برابر تمامی ارزش‌هایی که شهیدان برای پایداری آن خون پاک خویش را نثار کردند.

در روز آزادی خرمشهر، بهروز مرادی شهید سرافراز این شهر بر روی تابلوی ورودی آن چنین نوشت: به خرمشهر خوش آمدید جمعیت ۳۶ میلیون نفر، یعنی خرمشهر تمام ایران است و کربلای خون‌رنگ این مرز و بوم و در آغوش خود ۵۰ هزار نخل سر جدا دارد که هر کدام نشانه رحمتی هستند بر این دیار.

در این شهر خونین، در هر کوی و برزن آن، آلاله‏‌ای سرخ پرپر شده است تا شهر برای بار دیگر رنگ سبز خرمی به خود گیرد، آری خرمشهر، حکایت مقاومت روز‌های نخست جنگ تحمیلی و سرگذشت سلحشورانی است که با دست خالی، متجاوز مسلح را در بیش از یک ماه نبرد به روز سیاه نشاندند و جسم خود را سنگر کردند تا از کیان اسلامی و سرزمین ایران دفاع کنند.

«خرمشهر را خدا آزاد کرد» امام خمینی (ره).

روز سوم خرداد ۱۳۶۱ یکی از بارزترین جلوه‌های نصر الهی و یکی از مهم‌ترین و زیباترین روز‌های انقلاب اسلامی ایران است. در این روز شهر مقاوم خیز خرمشهر که پس از ۳۵ روز پایداری و مقاومت در چهار آبان ۱۳۵۹ به اشغال دشمن در آمده بود، پس از ۵۷۸ روز (۱۹ ماه)، بار دیگر توسط رزمندگان اسلام فتح شد و پرچم اسلام بر فراز مسجد جامع و پل تخریب شده خرمشهر به اهتزاز در آمد.

خبر آزادسازی خرمشهر به سرعت همه ملت مسلمان ایران را غرق شادی و سرور کرد و مردم ایران با حضور در مساجد نماز شکر به جای آورده و ندای الله اکبر سردادند. عملیات بیت‌المقدس در دهم اردیبهشت ۱۳۶۱ آغاز شد و در چهار مرحله عملیات نهایتا در سوم خرداد ۱۳۶۱ به آزادسازی خرمشهر انجامید و تلفات زیادی به دشمن بعثی وارد آمد.

۲۹ سال از حماسه غرور آفرین رزمندگان اسلام می‌گذرد حماسه‌ای که در تاریخ ایران چنان ماندنی شد که درباره اش و درباره خاطرات آن هزاران کتاب و مقاله نوشته شده است و هر کسی از ظن خود یار خرمشهر و پایمردی یاران خرمشهر شده است.

سوره مهر هم به عنوان ناشر اندیشه و هنر ایران اسلامی در گذشته کتاب‌های زیادی با موضوع خرمشهر منتشر کرده از جمله ۱۹ عنوان کتاب در حوزه خاطرات روز‌های خرمشهر از جمله «خرمشهر خانه رو به آفتاب»، «ماموریت در خرمشهر»، «مهمان فشنگ‌های جنگی»، «خانه ام همین جاست»، «خرمشهر کو جهان آرا»، «آزادی خرمشهر»، «باد‌های برفی»، «توفان سرخ»، «گردان گم شده»، «به داد ما برسید»، «جنایت‌های ما در خرمشهر»، «عبور از آخرین خاکریز»، «در کوچه‌های خرمشهر»، «پاییز ۵۹»، «من در شلمچه بودم»، «راز‌های دوران پر التهاب»، «اعترافات»، «خرمشهر در آتش» می‌شود و همچنین سه عنوان کتاب «پوتین‌های مریم»، «آتش و خون در خرمشهر» و «آخرین شب در خرمشهر» منتشر شده است.

اگر بخواهیم در مورد خرمشهر کتابی را معرفی کنیم که به تمام معنا به روز‌های خونین آن پرداخته است بی گمان کتاب «دا» اولین خواهد بود.

این کتاب خاطرات دختری هفده ساله به نام سید زهرا حسینی از ۲۰ روز حضورش در خرمشهر و اتفاقات جنگ تحمیلی است که توانست در مدتی اندک تمام نگاه‌ها را به خود جلب کند. این کتاب را «دا» نام نهادند که تشکری باشد از همه ماداران ایران اسلامی و همه مادرانی که در طول این سال‌ها فرزندان خویش را راهی آزمون‌های سخت کرده اند و صبورانه سوخته اند و در فراغ عزیزانشان مویه کرده اند.

اما سوره مهر سه سال پیش هم به مناسبت بیست و پنجمین سالروز آزادی خرمشهر مجموعه کتاب‌هایی را با هدف بازگویی خاطرات آن روز‌ها منتشر کرد که بخش زیادی از این کتاب خاطرات افسران و نظامیان عراقی از روز‌های اشغال این شهر است.

از جمله این کتاب‌ها می‌توان به این عناوین اشاره کرد: «من در شلمچه بودم» خاطرات سرهنگ عراقی ثامر عبدالله، «راز‌های دوران پر التهاب» خاطرات سروان ثامر حمود الخالصی، «آخرین شب در خرمشهر» خاطرات سرهنگ کامل جابر، «آتش و خون در خرمشهر» خاطرات سرهنگ دوم ستاد خالد سلمان محمود کاظمی، «ماموریت در خرمشهر» خاطرات سرهنگ صبار فلاح اللامی، «حمله بزرگ» خاطرات سرهنگ دوم موفق اسعد الدجیلی، «اعترافات» خاطرات سرهنگ عبدالعزیز قادر السامرایی، «جنایت در خرمشهر» خاطرات افسران عراقی، «عبور از خاکریز» خاطرات اسیر عراقی دکتر احمد عبدالرحمن و … همچنین پنج عنوان کتاب از این مجموعه هم به روایت خاطرات زنان خرمشهر اختصاص دارد که کتاب «خرمشهر کو جهان آرا» به مصاحبه با صغرا اکبرنژاد همسر سردار شهید سید محمد جهان آرا اختصاص دارد. «خرمشهر خانه رو به آفتاب» هم خاطرات صدیقه زمانی همسر سردار شهید سید عبدالرضا موسوی است.

«خانه ام همین جاست» خاطرات افسانه قاضی زاده، «پاییز ۵۹» خاطرات زهرا ستوده، «پوتین‌های مریم» خاطرات مریم امجدی است. اما در همین مجموعه سعید فخرزاده و احمد دهقان هم کتاب «آزادی در خرمشهر»؛ خاطرات سپهبد شهید علی صیاد شیرازی و سید قاسم یاحسینی «مهمان فشنگ‌های جنگی» خاطرات اسیر آزاد شده ایرانی مجید بنشاخته (سجادیان) را ارائه کرده اند و مریم شانکی هم کتاب «در کوچه‌های خرمشهر» را که شامل مجموعه گفتگو‌هایی است که در سال ۶۰ و ۶۱ صورت گرفته را نوشته است. آخرین کتاب از این مجموعه هم اختصاص به ناگفته‌های نامه تاریخی علی شمخانی فرمانده سپاه خوزستان با عنوان «به داد ما برسید» دارد.

اما کتاب‌های خرمشهر به این مجموعه منتهی نشد و سوره مهر کتاب‌هایی دیگری را هم درباره خرمشهر، از پس این مجموعه منتشر کرد. کتاب «گل سیمین» یکی از این کتاب هاست که بی ارتباط به خرمشهر نیست. این کتاب در برگیرنده خاطرات سهام طاقتی از دوران جنگ ایران و عراق در فاصله سال‌های ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۱ است.

طاقتی در این خاطرات به بیان واقعه اشغال خرمشهر توسط دشمن، فجایعی که رخ می‌دهد، آزادسازی خرمشهر، عملیات‌های ثامن‌الائمه و بیت‌المقدس در شکست حصر آبادان و فتح خرمشهر‏، خاطراتی از شهیدانی چون: محمد جهان آرا و مهدی آلبوغبیش و … می‌پردازد. و، اما کتاب آخر درباره خرمشهر که در این مجال به آن اشاره می‌شود، کتاب «خرمشهر در اسناد ارتش عراق» است. در این کتاب به بررسى اسناد ارتش صدام درباره تجاوز به شهر خرمشهر و دوره اشغال آن، پرداخته شده است. در این کتاب ۱۳۰ سند گردآمده که نمایانگر چگونگى اشغال این شهر به دست ارتش متجاوز صدام است.

در متن این اسناد اهمیت سیاسى، نظامى و تبلیغاتى اشغال خرمشهر ‏مشخص شده‌اند. فرمان تخریب پل خرمشهر – آبادان، دستوراتى مبنى بر حفظ و کنترل خرمشهر پس از اشغال کامل آن، پاک‏ردن شعارهاى فارسى‏ از دیوارهاى شهر و نوشتن شعارى با عنوان «ما آمدیم تا بمانیم» به‏ جاى آن‏ها، اطلاعاتى درباره اسارت محمدجواد تندگویان (وزیر وقت نفت ‏ایران)، اخبار و گزارش‌های رسیده از اوضاع سیاسى، اجتماعى و نظامى‏ایران، درخواست جمع‏آورى خاک ایران و نحوه ارسال آن به بغداد، تشویق سربازان عراقى به ادامه تجاوز و اشغال‏ و دستور غارت نفت‏ ایران محتوای برخی از این اسنادند.

«آغاز تجاوز»، «اشغال‏ خرمشهر»، «تبلیغات دشمن»، «کشتار و غارت»، «تخریب» و «آزادسازى خرمشهر» عناوین فصل‌های این کتاب‌اند و در بخش پایانی، تصویر تمام ‏اسناد بررسی شده، گرد‌آمده‌اند. آنچه در بالا آمد تنها اشاره‌ای بود به چند عنوان کتاب درباره خرمشهر؛ چه اینکه درباره داستان مقاومت ما در خرمشهر، اشغال آن توسط بعثی‌ها و آزادسازی‌اش، بسیار کتاب‌های دیگری نوشته شده که در این گزارش به آن‌ها اشاره نشد و بسیار کتاب‌هایی که نوشته نشده و باید نوشته شود.