حمید صالحی فیروزآبادی
 کارشناس و فعال حوزه فناوری اطلاعات کشور

 این طرح که در فضای جامعه فناوری به اصطلاح طرح صیانت شناخته می شود به شدت فضای عمومی جامعه را نگران و ملتهب کرده است. واکنش های منفی و دسته بندی گسترده مخالفان آن از بعضی از نمایندگان مجلس گرفته تا کارشناسان حوزه فناوری و حتی افراد مشهور به قدری بود که بانیان طرح و مرکز پژوهش های مجلس را که حرکتی چراغ خاموش در ابتدای مطرح شدن آن داشتند، وادار به محتواسازی برای توجیه طرح کرده است، محتواهایی که خود باعث گسترده تر شدن جریان استدلالی مخالفان طرح در مقابل دلایل ابرازی بانیان شده است. از طرف دیگر نوع واکنش عموم مردم به گونه ای بود که حتی رئیس مجلس که شایعه از دستور خارج شدن طرح به خواست او در نوبت  قبلی طرح آن وجود داشت، روزه سکوت خود را در موردش شکست و با استفاده از دیپلماسی عمومی در فضای مجازی سعی کرد شایعه اختلاف با نمایندگان جبهه پایداری را رفع و رجوع کرده و با تعیین شرایطی برای در نظر گرفته شدن در طرح، وضعیتی مرضی الطرفین را در قبال طرح بگیرد که البته به نظر می رسد مورد اقبال مردم قرار نگرفته است.
اکنون با قطعی شدن بررسی طرح، نقدهای اساسی بر طرح کماکان پابرجاست که دو دسته اشکال عمده را شامل می شود: اول اشکالات شکلی و دوم اشکالات ماهوی. در بحث اشکالات شکلی می توان به ۱- اشکال در نحوه تدوین طرح ۲- اشکالات حقوقی استفاده از ظرفیت ماده ۸۵ قانون اساسی برای پیشبرد آن ۳- مغایرت آن با اصول ۹ و ۲۸ قانون اساسی در خصوص آزادی های قانونی و حق انتخاب شغل ۴- زمینه سازی برای نفی قانون اساسی در آینده در قالب مجوز دادن به مصوبه های بعدی مطرح شده در طرح ۵- حذف سوت زن ها به عنوان افشاگران فساد با الزام به ثبت هویت کاربران ۶- ابهام در مسئولیت ارکان دولت به عنوان قوه اجرایی با تعریف ساختاری خارج از قوه مجریه ۷- جامع و مانع نبودن بسیاری از بندها و تفسیر پذیری مفاد طرح که در بسیاری از موارد کیفی تعریف شده و می تواند سلیقه ای اعمال شود و … اشاره کرد و در بحث اشکالات ماهوی نیز بیش از ۲۰ مورد اشکال و نقد از دل مفاد و تبصره های آن می توان استخراج کرد.
در این مدت ابراز نگرانی های زیادی هم از سوی تریبون دارانی مثل وزیر فاوا و بعضی نمایندگان مجلس صورت پذیرفت و هم از سوی بعضی متخصصان بخش خصوصی در فضای مجازی مطرح شد. همه این ابراز نگرانی ها هشداری است برای کمیسیون ویژه مجلس  مبنی بر اینکه طرح مذکور دو جنبه اقبال و اعتماد مردم را به این قانون ندارد یا حداقل وجود این دوجنبه حیاتی برای هر قانون، در این طرح محل تردید جدی است.
اقبال و اعتماد مردم به عملکرد حکمرانان جامعه،عنصر مهمی در پشتیبانی مردم از حکمرانی است … حلقه مفقوده ای که در بحران های اخیر که باعث ایجاد موج هایی در سطح جامعه شده است، نبود خود را نشان داده است.
به نظر می رسد طرحی با این وسعت که هم بر معیشت و زندگی بسیاری از افراد در فضای مجازی اثر مستقیم دارد و هم بر روان و آرامش ذهنی مردم تأثیرگذار است، نیازمند مداقه و تأمل بیشتر است و تدوین آن باید از اتاق های دربسته کمیسیون های مجلس خارج شده و به دست متخصصان امر سپرده شود.