* دکتر آرش شایسته نیا- فعال حوزه رسانه و روابط عمومی

فعالیت های روابط عمومی و سعی در برقراری ارتباط و تفاهم با مردم از عهد باستان وجود داشته است و تنها ابزار و ادوات روابط عمومی و نوع مهارت و تخصص فعالیت های روابط عمومی با تغییر و تحول همراه بوده است . سنگ نبشته های باقی مانده از شاهان و پادشاهان هخامنشی  به خوبی بیانگر آن است که فرمانروایان هخامنشی به قدرت و تاثیر افکار عمومی وقوف داشته اند . عبارات و اصطلاحاتی هم که از روم قدیم باقی مانده است ، نشان می دهد که آنان هم به تاثیر افکار عمومی واقف بوده اند . عبارت « صدای مردم ، صدای خداست » نشان دهنده و مبین این مطلب است .

روابط عمومی اصطلاحا متضمن ارتباطات با افراد و گروه های مختلف چونان اجزای معین است یا مشتمل بر طرق و وسایل قابل استفاده برای برقراری و حسن ارتباطات بوده و بالاخره از وضع و ماهیت و کیفیت ارتباطات موسسات و سازمان ها و دستگاه ها حکایت دارد .

رکس . اف . هارلو، از پیشگامان و رهبران حرفه ای روابط عمومی در جهان در پاسخ به این سوال که روابط عمومی چیست ؟ نوشته است : روابط عمومی عبارت از دانشی است که به وسیله آن ، سازمان ها آگاهانه می کوشند ، به مسوولیت اجتماعی خویش عمل نمایند تا بتوانند تفاهم و پشتیبانی کسانی را که برای موسسه اهمیت دارند ، بدست آورند ( دیندار فرکوش و صدری نیا ، ۱۳۸۳ : ۱۷ ) و دکتر علی اکبر فرهنگی ، پدر علم « مدیریت رسانه » هم درتعریف روابط عمومی معتقد است : روابط عمومی یک فن توام با علم یا علم توام با فن است که سعی دارد ” تفهیم ” را ایجاد کند ( نصیری قیداری ، ۱۳۸۳: ۷۵ ) .

شاید با توجه به همین تعاریف است که مدیران بخش خصوصی ( به خصوص در حوزه های صنعت و تجارت ) به روابط عمومی توجه ویژه ای داشته و برای  روابط عمومی سازمان خود اهمیت ویژه و جایگاه خاصی را می دهند . این دسته از مدیران برای دست یابی به قله های برتری و موفقیت ، کارشناسان ورزیده و مبتکر روابط عمومی را به کار می گیرند تا از کنش ها و واکنش های جامعه پیرامون خود آگاهی یابند ، انتقادها را بشنوند و به اصلاح رفتار و تولید خود بپردازند و از سوی دیگر ، مزیت ها و برتری های تولید و یا محصول خود را به گوش جهانیان برسانند و به آن ها بقبولانند که به افکار ، سلیقه ها و احساساتشان احترام می گزارند و در فراسوی تولید یا خدمات ، رفاه و بهروزی جامعه و سعادت آحاد آن را طالبند .

این دسته از مدیران ، این امر را بدیهی می دانند که پای بندی به اصول روابط عمومی ، تنها راه ممکن برای بقای نظام آن ها است و هر چیز غیر این ، کهنه ، قدیمی ، ناماندگار و از میان رفتنی است .

این در حالی است که بر خلاف دیدگاه ارزشمند این دسته از مدیران بخش خصوصی ، مدیران سازمان ها و یا دستگاه های دولتی  اهمیتی چندانی برای « روابط عمومی »  و نقش موثر آن در ساختار اداری خود قائل نیستند و همین عدم توجه تا آن جا پیش می رود که در اولین گام حاکمیتی خود در سازمان ، سعی در کم رنگ تر کردن نقش روابط عمومی خود داشته و در گام های بعدی تا حذف آن نیز در تشکیلات اداری خود پیش روی می نماید .

این حذف و اقدام نابخردانه در حالی از سوی این دسته از مدیران ناآگاه صورت می پذیرد که فعالان حوزه روابط عمومی که دارای مدارج علمی و تجارب عملی در این دانش بوده و باید تمام دانش ، همت و تلاش خود را صرف اعتلا سازمان و تامین رضایتمندی مخاطبان سازمان خود نمایند ، به دنبال یافتن راهکاری  آسان جهت حفظ بقای خود در آن سازمان خواهند بود .

شاید همین عدم توجه به جایگاه واقعی مدیران ، کارشناسان و فعالان روابط عمومی و به کارگیری آنان بدون در نظر داشتن مدارج علمی و عملی آنان در سایر بخش های سازمان سبب شده است تا معاون سیاسی امنیتی استاندارقزوین و رییس شورای اطلاع رسانی استان با صدور بخشنامه ای به روسای سازمان ها ، مدیران کل دستگاه های اجرایی و شهرداران سراسر شهرهای استان قزوین تاکید نماید تا هرگونه جابه جایی و عزل و نصب مسوول روابط عمومی آن دستگاه منوط به هماهنگی و اطلاع رسانی با شورای هماهنگی روابط عمومی های استان با هدف حفظ و تقویت سرمایه های انسانی در حوزه اطلاع رسانی و ارتباطات است .

مطالعات و تحقیقات خبرگان و متخصصان علم روابط عمومی نشان می دهد که کارشناسان روابط عمومی ، مشاورانی  صادق برای مدیران خود و نمایندگانی امین از طرف سازمان در جامعه هستند . حفظ و تقویت سرمایه های انسانی در حوزه روابط عمومی ، اطلاع رسانی و ارتباطات ضمن جلب رضایت مندی مردم از خدمات دولت مستقر ؛ جریان توسعه پایدار جامعه راهم با شتابی چشمگیر به تکامل خواهد رساند  .

* پانوشت :

– دیندار فرکوش ، فیروز و صدری نیا ، حسین ( ۱۳۸۳) . روابط عمومی و رسانه . تهران : نشرسایه روشن

– نصری قیداری ، حسن ( ۱۳۸۳) . مدیریت روابط عمومی . تهران : موسسه خدمات فرهنگی رسا