حسین بن علی بن ابی طالب علیه السلام، مشهور به اباعبدالله و سیدالشهداء ( ۴ق- ۶۱ق)، امام سوم شیعیان است که در واقعه عاشورا به شهادت رسید. او بعد از برادرش امام حسن علیه السلام، ده سال امامت را بر عهده داشت. دوره امامت امام حسین علیه السلام با حکومت معاویه هم زمان بود. بنابر گزارش های تاریخی، امام حسین علیه السلام در مواردی به عملکرد معاویه سخت اعتراض نموده است، من جمله بعد از کشته شدن حُجْر بن عَدِی نامه ای توبیخ آمیز برای وی نوشت و در ماجرای ولایت عهدی یزید نیز از قبول بیعت پرهیز کرد و در سخنانی در حضور معاویه و دیگران، این مبادرت معاویه را نکوهید و یزید را فردی نالایق خواند.

ویژگیهای شخصیتی امام حسین علیه السلام

فروتنی و تواضع

امام حسین (ع) مانند جد بزرگوارش در فروتنی و تواضع اسوه حسنه و الگو برای جهانیان بود؛ چنان كه در تفسیر عیاشی مذكور است: حسینعلیه السلام بر جمعی از مساكین بگذشت كه عبای خویش را بر زمین گسترده و مشغول خوردن نان خشكی بودند، حضرت را دعوت به نشستن و خوردن غذای خود نمودند، امام حسین فورا دعوت آنان را اجابت نمود و مشغول خوردن نان آنان شدند و فرمودند:( ان الله لا یحب المستكبرین) بدرستی كه خدا متكبران را دوست ندارد و سپس فرمود: من دعوت شما را پذیرفتم شماهم دعوت مرا اجابت كنید و آنان را با خود به خانه برد و همسر خود رباب را فرمود: آنچه ذخیره كرده ای بیاور، و ایشان را ضیافت و انعام فرمود. 

قاطعیت

یكی از صفت های بارز و سجایای اخلاقی حسین علیه السلام ارادة قوی و عزم راسخ و تصمیم قاطع آن بزرگ مرتبه است كه این خصلت را از جد گرامی محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله به ارث برده است كه حضرت محمد (ص) با این قاطعیّت بود كه توانست مسیر تاریخ و معنای زندگی و ملاک ارزش ها را تغییر دهد و یك تنه دربرابر همه قدرت های شیطانی كه می خواستند از گفتن كلمه الله جلوگیری كنند ایستاد.

شرم و حیا

امام حسین علیه السلام هنگام بخشش به سائل دچار شرم و حیا می شدند و بر او رقت می کردند. داستان یک عرب بیابان نشین که از امام حسین ع ضمن خواندن ابیاتی درخواستی کرد، از آن جمله است. حضرت وارد خانه شدند و چهار هزار درهم در عبایشان پیچیدند و آن را بخاطر حیا از سائل از شکاف در منزل به او دادند و گفتند:« بگیر، من از تو معذرت می خواهم که درصورتی که در آینده مال و ثروتی بدست آوردیم، ابر رحمت ما بر تو خواهد بارید؛ ولی چه کنم که زمانه متحول است و ما از مال و دنیا اندکی داریم.»

امام حسین (ع) تنها امامی است که در معرکه جنگ به شهادت رسید

شخصیّت امام حسین علیه السلام در نگاه دشمنان

معاویه بن ابی سفیان

معاویه به فرزندش یزید سفارش می کند:« فرزندم، مبادا خدا را در حالی ملاقات کنی که خون حسین بر گردن تو باشد».

نقل شده است هنگامی که موقع مرگ معاویه شد، چنين گفت:« خون و گوشت حسین از خون و گوشت پیامبراکرم صلی الله علیه و آله وسلم است».

یزید بن معاویه

یزید می گوید: «اینکه حسین می گوید: مادر من از مادر یزید برتر است به جان خودم سوگند راست می گوید و اینکه حسین گفته است جدّم از جدّ یزید برتر است این سخن او درست است؛ زیرا هرکسی که ایمان به خدا و روز قیامت دارد زبان حالش و حرف دلش این است که جد حسین از جدّ یزید گرامی تر است».

شمر بن ذی الجوشن

هنگامی که شمر در صدد توصیف امام حسین (ع) بر می آید چنين می گوید:« فَلَعُمری لَهُوَ کُفوٌ کریمٌ؛ به جان خودم سوگند، حسین بن علی هم آورد آزادمنش و کریمی است». همچنین نقل می کنند هنگامی که شمر شروع به سربریدن امام حسین علیه السلام نمود، این طور می گفت:« به خدا سوگند، من در حالی سرت را از تنت جدا می کنم که می دانم تو اقایی عظیم الشأن و فرزند رسول خدایی و از نظر پدر و مادر بهترین مردم به شمار می آیی».