محمدرضاهاشمیان- فوق‌تخصص مراقبت‌های ویژه

آمارهای جهانی نشان می‌دهد تعداد فوت و ابتلای افراد به ویروس کووید-۱۹ هر روز در حال افزایش است. این افزایش در کشور ما نیز روند شتابانی به‌خود گرفته؛ به‌گونه‌ای که از زمان شیوع بیماری در کشور، روز گذشته شاهد آمار بی‌سابقه و نگران‌کننده فوت ۴۱۵شهروند بر اثر کرونا و ابتلای ۶۸۲۴بیمار تازه بودیم؛ رکوردشکنی‌های پی در پی که به‌نظر می‌رسد در روزهای آینده نیز باید شاهد تکرار و تداوم آن باشیم. اما برای مهار این آمار و کاهش آن باید چه اقدامی انجام شود؟ در ساحت زندگی فردی و اجتماعی مهم‌ترین و اصلی‌ترین سلاحی که اکنون برای مقابله با بیماری در اختیار داریم، استفاده از ماسک و رعایت فاصله فیزیکی از یکدیگر است. در شرایط کنونی، راه دیگری جز رعایت این دو مسئله آن‌هم به شکل همزمان با هم پیش رویمان نیست. براساس تجربه‌های میدانی که در برخورد با بیماران مبتلا به ویروس در بخش مراقبت‌های ویژه کسب کرده‌ام، به‌نظر می‌رسد مشکل ما در شرایط کنونی این است که ترددهای غیرضروری را در شهرها و خصوصا در مراکزی که منجر به تجمع مردم می‌شود، کم نکرده‌ایم و نتوانسته‌ایم درکنار ترغیب مردم به استفاده از ماسک، آنها را به رعایت فاصله ایمن از یکدیگر تشویق کنیم. از سوی دیگر، بسیاری از مردم هنوز متوجه اهمیت این موضوع نیستند که هر سرفه‌ای می‌تواند نشانه‌ای دال بر ابتلای آنها به کرونا باشد. درحالی‌که سرفه یکی از مهم‌ترین نشانه‌های ابتلا به بیماری است و اصلا نباید از آن غفلت کرد یا آن را به بیماری دیگری نسبت داد و سهل گرفت.
افراد مراقب سرفه نیستند و سرفه‌هایشان ‌را به سرماخوردگی، آنفلوآنزا و حساسیت فصلی و مانند این نسبت می‌دهند و با همین باور فاصله ایمن خود را با دیگران رعایت نمی‌کنند.  براساس پروتکل‌های ابلاغی، فاصله ایمن افراد از یکدیگر باید ۲متر باشد که هنگام سرفه‌کردن، این فاصله باید به بیش از ۳متر افزایش یابد تا اثرات قطرات احتمالا آلوده به ویروس آسیب کمتری به افراد وارد کند.
از سوی دیگر، بسیاری از افراد با شناختی که از علائم بیماری خود پیدا کرده‌اند، پس از انجام تست‌های غربالگری کرونا و با وجود داشتن بیماری‌های زمینه‌ای، حاضر نیستند به‌موقع خود را به مراکز درمانی و مراقبت‌های ویژه برسانند تا از خدمات بهداشتی و درمانی استفاده کنند. متأسفانه تعدادی از بیماران تصور می‌کنند حضور دیرتر در بیمارستان به‌نفع آنها‌ست، درحالی‌که‌ این تصور نادرست است و هرچه از زمان تشخیص بیماری بگذرد و فرد از خدمات بیمارستانی و درمانی استفاده نکند، احتمال وخیم‌شدن حال او بیشتر می‌شود.
این تأخیر حضور در مراکز بیمارستانی، سبب از دست رفتن فرصت مناسب برای درمان افراد شده و می‌تواند منجر به افزایش آمار مرگ‌ومیر شود. علاوه بر این، مشخص شده است بسیاری از افراد بستری در بخش مراقبت‌های ویژه می‌گویند همیشه از ماسک استفاده کرده‌اند اما باز هم مبتلا به بیماری شده‌اند. در بررسی‌هایی که از عملکرد بیماران داشته‌ام، مشخص شده است بیمار با وجود استفاده از ماسک، بارها ماسک را به دلایل مختلف از صورت خود برداشته و آن را جابه‌جا کرده است. این موضوع نشان می‌دهد بسیاری از مردم ما هنوز روش استفاده درست از ماسک را یاد نگرفته و نیازمند دریافت آموزش‌های بیشتر و مکرر در این‌باره هستند. برخی از این بیماران گفته‌اند در رستوران بوده و برای خوردن غذا، ماسک را از صورت برداشته‌اند یا در اداره یا مراکز دیگر برای خوردن چای یا صحبت با دیگران ماسک نداشته‌اند. برای ابتلای فرد به ویروس، براساس فراوانی تعداد ناقلان در یک محیط تنها به چند دقیقه زمان نیاز است تا فردی سالم مبتلا به بیماری شود. بنابراین اکیدا توصیه می‌کنیم ماسک را در محیط‌های بسته که افراد با تجمع زیاد در آن حضور دارند، از صورت خود دور نکرده و با این کار خود را در مقابل بیماری بی‌دفاع نکنید.
از سوی دیگر، ضرورت دارد، مسئولان و متولیان امور انجام تست‌های pcr را در جامعه افزایش دهند؛ چرا‌که به‌نظر می‌رسد تعداد ناقلان خاموش بیماری در جامعه روزبه‌روز در حال افزایش است و این ناقلان توانسته‌اند تعداد زیادی را درگیر بیماری کنند. تأکید می‌کنم، افزایش تست‌های شناسایی ناقلان در شرایط کنونی که محدودیت‌های کمی برای تردد در شهرها داریم، ضرورتی است که باید به هر شکل توسعه پیدا کند تا یک فرد آلوده نتواند ‌ده‌ها نفر را به بیماری مبتلا کند. در کنار این مهم، ماندن در خانه، رعایت اصول بهداشتی، خودداری از حضور در مراکز پرتجمع، استفاده درست از ماسک و فاصله فیزیکی باید از اصول خدشه‌ناپذیر در هر خانواده‌ای باشد.