محمد خالویی
دانشجوی دکتری هوش‌مصنوعی دانشگاه صنعتی امیرکبیر

بتازگی رهبر معظم انقلاب اعلام کردند که کشور باید در بین ۱۰ کشور برتر هوش مصنوعی قرار بگیرد. در این راستا باید گفت که هوش‌مصنوعی آمیخته با سه کلید واژه داده‌، الگوریتم و پردازشگر است. در دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی در زمینه تولید الگوریتم‌ها، مدل‌ها و روش‌های حل مسائل هوش‌مصنوعی نظیر یادگیری ماشین و یادگیری ژرف (عمیق) نسبتاً پیشرفت مناسبی داریم و محققان برجسته‌ای نیز در این زمینه تربیت شده ولی برای آموزش مدل‌های هوش‌مصنوعی به داده و پردازشگر نیاز داریم. داده‌های زیادی در دنیا منتشر شده که محققان داخلی و خارجی برای آموزش مدل‌های هوش‌مصنوعی‌ از آنها استفاده می‌کنند اما این داده‌ها برای تمام مسائل بومی مانند پردازش گفتار فارسی و متن فارسی، پردازش تصاویر اماکن، تولیدات کشور ما مفید نیستند و در برخی موارد هم داده‌ مناسبی وجود ندارد.
آزمایشگاه‌های پژوهشی کشور در چندسال اخیر تلاش کردند تا این کمبود را با تولید مجموعه‌ داده‌های بومی برطرف کنند ولی تولید مجموعه داده کاری بسیار پرهزینه‌ای بوده بنابراین نیاز است تا در این باره تمهیدات ویژه‌ای برای آزمایشگاه‌های فعال اندیشیده شود تا نواقص و کمبود داده حل شود.
همچنین باید بحث داده‌ باز یا OpenData در کشور با مدیریت و راهبری ویژه‌ای بیش از پیش فراهم شود، چرا که اگر الگوریتم و داده مهیا شود، محققان هوش‌مصنوعی برای آموزش مدل‌های و الگوریتم‌ها نیاز به پردازنده‌های توانمند دارد. غالباً رویکردهای جدید از پردازنده‌های گرافیکی یا
(GPU (Graphics Processor Unit نیاز است و نهادهای متولی باید این ریزپردازنده‌ها را نیز تهیه کنند تا بتوان مراکز پردازش فوق‌سریع ویژه هوش‌مصنوعی در کشور راه‌اندازی کرد. البته در برخی نهادهای حاکمیتی با گمنام‌سازی داده‌های حساس می‌توان مجموعه داده‌هایی تولید کرد که در اختیار پژوهشگران هوش‌مصنوعی قرار گیرد و به حل مسائل نهادهای مختلف کشور بپردازند و از علم هوش‌مصنوعی در عمل و بطن مشکلات جامعه و سازمان‌ها استفاده کنند تا موجب آبادانی و مثمرثمر بودن این علم در جامعه باشند.
مهم‌تر اینکه باید همه بخش‌های دولت، هوش‌مصنوعی را به‌عنوان یک راه‌حل بهینه در حل مسائل مختلف وزارتخانه‌های خود ببینند. باید همه نهادهای حاکمیتی توجیه شوند که هوش‌مصنوعی از نفت مهم‌تر است و با تمهیداتی می‌توان چندین برابر فروش نفت، ارزآوری داشت و در عین تقویت روحیه علمی کشور، مشکلات داخلی را به‌صورت هوشمند دوچندان حل کرد. درواقع ارگان‌های مرتبط با زیرساخت کشور، باید بسترهای پردازشی را فراهم کنند. ارگان‌های مرتبط با آموزش نیز باید با رویکردهای نوین همگام با پیشرفت هوش‌مصنوعی فرایندهای آموزشی را پیش‌ ببرند و به روز باشند. همچنین باید به‌طور خاص آموزش‌ و پرورش مقدمات هوش‌مصنوعی را در مدارس آموزش دهند تا در زمان ورود دانش‌آموزان به دانشگاه، در همه رشته‌های مختلف از هوش‌مصنوعی با ایده‌های نوین استفاده کنند و خلاق‌تر وارد دانشگاه شوند.