سهیلا نوری

جهان همواره شاهد نقش عظیم و غیرقابل انکار زنان در حوادث گوناگون بوده است. امروزه در مباحث توسعه کشورهای جهان نقش زنان در این فرآیند بشدت مورد توجه قرار گرفته است. زنان نشان داده اند می توانند به عنوان هدایتگران پرقدرت در موقعیت های مختلف عمل کنند. برای فراهم ساختن نقش هدایتگرانه زنان در مدیریت، در درجه اول مشارکت آگاهانه آنان در این فرآیند بسیار حائز اهمیت است. نگاهی عمیق به مدیریت زنان در جامعه نشان از این واقعیت دارد که هرجا ردپایی از زنان در جامعه در سطوح مختلف مدیریتی وجود داشته، فعالیت های آن حوزه با ظرافت و حساسیت خاصی پیگیری شده و موفقیت نیز در آن حوزه بیشتر بوده است.

حضور زنان در عرصه مدیریت روابط عمومی به عنوان قلب تپنده هر سازمان طی سال های اخیر با موفقیت های چشمگیری مواجه بوده است و حضور ۷۰ درصدی آن ها در حوزه روابط عمومی های کشور و آمار ۹۰ درصدی آن ها در دانشگاه ها موید این موضوع است. تحقیقات نشان داده است زنان می توانند مدیران خوبی باشند و شکل مدیریت آن ها مشارکتی است و بر خلاف مردان که در تصمیم گیری از مشارکت دیگران استفاده نمی کنند زنان ترجیح می دهند مدیریت شان مشارکتی باشد.نگاه جامعه به مدیریت زنان

اما این که چرا هنوز هم جامعه مدیریت زنان را باور ندارد و آنها نتوانسته اند سقف شیشه ای را که مانع از صعود آن ها است بردارند موضوعی است که بسیاری از کارشناسان عرصه ارتباطات و مدیریت در نخستین همایش زن و روابط عمومی آن را به چالش کشیده اند.

دکتر صدیقه ببران مدیر گروه ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر این که زنان جامعه باید خود را باور داشته باشند گفت: آن ها در تمام زمینه های مدیریتی بویژه روابط عمومی باید توانمندی های خود را ارتقا ببخشند و دانش حرفه ای کسب کنند. زنان باید از بعد علمی و پژوهشی پیشرفت کرده تا شاهد حضور تاثیر گذار آن ها در پست های بالاتر باشیم.

دکتر بیتا شاه منصوری عضو هیات علمی دانشگاه آزاد محدودیت های اجتماعی و فرهنگی را عامل اصلی کاهش فعالیت زنان در عرصه روابط عمومی ها برشمرد و گفت: در شرایط واقعی، مدیران ارشد سازمان از بین مردان انتخاب می شوند و کارشناسان سازمان را زنان تشکیل می دهند و به همین دلیل زنان قادر نیستند قابلیت ها و توانایی های خود را به نمایش بگذارند.

پژوهش های کمیسیون فرهنگی و اجتماعی مجلس شورای اسلامی در ارتباط با کارایی زنان نشان می دهد آنها ۲۵ درصد کارایی بیشتری نسبت به مردان دارند. دکتر عبدالرضا عزیزی رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی مجلس شورای اسلامی با بیان این موضوع گفت: گرفتاری ها و موانع مختلفی بر سر راه پیشرفت زنان در حوزه های مختلف وجود دارد اما برای از بین بردن این موانع باید ابتدا از خود شروع کنند. زنان به عنوان نیمی از افراد جامعه در تصمیم گیری های سیاسی مانند انتخابات تاثیر گذار هستند اما از آن ها کمتر در پست های مدیریتی تاثیر گذار استفاده می شود. باید به نقطه ای برسیم که مشاغل و پست ها بر اساس شایستگی ها، دانش تخصصی و قابلیت های فردی احراز شود و نگاه جنسیتی از بین برود.عناصر فعال در توان افزایی

آموزش، آگاهی، توانمند سازی و ایجاد فرصت های اجتماعی مقوله هایی هستند که زنان می توانند به عنوان یک عنصر فعال با آن در توان افزایی یکدیگر بکوشند. دکتر فرحناز رافع رئیس سازمان داوطلبان جمعیت هلال احمر کشور با اشاره به این مقوله ها و حضور و نقش پررنگ زنان در توسعه اقتصادی گفت: این حضور عاملی است تا جهانیان دریابند توسعه در عرصه های مختلف بدون زنان امکان پذیر نخواهد بود.

منتقدین حضور کمرنگ زنان در عرصه های مدیریتی کشور معتقدند با وجود بهبود شرایط فعلی زنان نسبت به سه دهه گذشته اما هنوز هم آن ها در بخش های مدیریتی کشور جایگاهی ندارند. دکتر شهیندخت خوارزمی عضو هیات علمی سازمان مدیریت صنعتی از جمله منتقدانی است که می گوید بر اساس مشاهدات عینی و تجربی خود در طی ۴۰ سال به این نتیجه رسیده است که راه زنان کارشناس و تحصیلکرده که تجربه های خوبی نیز دارند برای دست پیدا کردن به مراتب عالی شغلی مسدود است.

به عقیده وی جامعه بشری گذر تمدنی پرشتاب و تهدید را سپری می کند و ساختارها، نهادها و ارزش ها در تمام عرصه های زندگی مشروعیت و کارساز بودنشان را از دست داده اند و افراد جامعه این موضوع را به راحتی لمس می کنند. وی گفت: در شرایط کنونی به نوعی بحران رسیده ایم که اعتقاد دارم از دل همین بحران ها، یک نظم جدید به وجود می آید و در حقیقت بحران موجود، درد زایمان همین نظم است.

دکتر شهیندخت خوارزمی ادامه داد: اگر انسان ها بیاموزند با فاصله به خود نگاه کنند و انرژی خلاق خود را آزاد و برای خود از نو هویتی بسازند و جایگاهی را تعریف کنند که شایسته شان وجودی انسان باشد برای چالش های بشری راهکار پیدا خواهند کرد و بحق زنان ایرانی قابلیت دستیابی به این جایگاه را دارند.تفاوت ماهیت مشاغل زنان

دکتر اعظم راودار استاد ارتباطات دانشگاه تهران نیز با تاکید بر این که زنان توانمندی در ایران داریم که توانمندی آنان بر اساس داده ها اثبات شده است گفت: این که از توان آنها در جهت صحیح آن استفاده شده است یا خیر موضوع مهم و چالش برانگیزی است. زنان تقریبا در تمام مشاغل حضور دارند اما ماهیت مشاغل زنان و مردان باهم متفاوت است. زنان در مشاغل محدودتر و مراتب شغلی پایین تری قرار دارند که این امر در حوزه های جهانی صادق است و احتمال اشتغال آن ها به کارهای اداری بیشتر از مردان است اما در عین حال تعداد کمی از آن ها به کارهای مدیریتی با تخصصی دست پیدا می کنند. وی با مقایسه این تفاوت در حیطه کار روابط عمومی ها گفت: زنان به دلیل اشتغال به کارهای ستادی، فکری و محتوایی کمتر دیده می شوند و مردان به دلیل اشتغال در کارهای اجرایی بیشتر در معرض دید قرار دارند. متاسفانه زنان کار می کنند و دستمزدشان را می گیرند و گمان می کنند که همه چیز برابر است و هیچ توقعی برای مطرح و شناخته شدن ندارند در حالی که مردان با استفاده از کار زنان موفقیت ها را به نمایش می گذارند و ارتقای شغلی می گیرند.

بررسی آماری نشان می دهد نقش زنان در روابط عمومی های موسسات و ادارات مهم دولتی کمرنگ است در حالی که به گفته دکتر علی اکبر جلالی متخصص فناوری اطلاعات و ارتباطات در حوزه روابط عمومی دنیا نزدیک به ۹۰ درصد اعضا را زنان تشکیل می دهند و این قشر فرصت های بسیار خوبی در اختیار دارند که با اشراف به آن جایگاه خوبی را به دست بیاورند. وی با تاکید بر این که در هزاره سوم باید به همت فناوری های نوین در شبکه ای قرار بگیریم که از طریق دانایی و دانش به بهترین ها دست پیدا کنیم ادامه داد: زنان اگر شبکه ای فکر کنند موفق خواهند بود. اگر هر یک از زنان بتوانند در حوزه روابط عمومی مستعد شوند و دانش آن را به دست بیاورند یک مدیر هستند صرف نظر از این که در جایگاه مدیر مجموعه باشند یا زنان باید نگاه خود را تغییر دهند و از حوزه روابط عمومی خود را مطرح کنند و در واقع باید با دانایی و انتخاب مسیر درست به یک برند تبدیل شوند.