امتحانات نهایی از سوم دی ماه آغاز شده و تا ۲۶ ماه جاری ادامه دارد. با توجه به اهمیت امتحانات نهایی و سراسری بودن و همچنین تأثیر نمرات این امتحانات در پذیرش کنکور، خبرهایی که حول و حوش ناامنی در برگزاری امتحانات از جمله لو رفتن سؤالات قبل از امتحانات یا تقلب‌ها، حساسیت برانگیز است و حالا مدتی است هر بار که این امتحانات برگزار می‌شود – که اصلی‌ترین آن در خردادماه است- همه گوش‌ها به زنگ می‌شود. حالا باز هم اخبار متعدد درباره تقلب در امتحانات دی ماه که آزمون‌های ترمیمی نهایی است یا کسانی که در خرداد ماه نتوانستند در آن شرکت کنند، به گوش می‌رسد. برخی دانش‌آموزان با نگرانی مدارکی دال بر انتشار سؤالات امتحانات نهایی حین برگزاری آزمون برای روزنامه ایران ارسال کرده‌اند. موضوع نگران کننده برای دانش‌آموزان، برخی کانال‌های تلگرامی هستند که اقدام به انتشار سؤالات و پاسخ‌ها کرده‌اند. محتوای کانال‌های تلگرامی شامل دروسی از جمله تعلیمات دینی هستند. روز دوشنبه پنجم دی‌ماه ساعت ۱۰ صبح امتحان دینی برگزار شد و طی آن یکی از همین کانال‌هایی که دانش‌آموزان برای ما ارسال کرده‌اند پاسخ‌های ناقصی از درس تعلیمات دینی منتشر کرد.

دانش‌آموزان پس از خروج از جلسه امتحان با دیدن این کانال‌های تلگرامی مستأصل و نا امید با پاسخ سؤالات درس دینی مواجه شدند و عمده نگرانی آنها این بود که با وضع موجود چطور می‌توان سابقه تحصیلی امنی به‌دست آورد در حالی که برخی دانش‌آموزان با شیوه‌های مختلف تقلب به پاسخ‌ها دست می‌یابند. محسن زارعی رئیس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی در گفت‌و‌گو با «ایران» در توضیح انتشار پاسخ سؤالات امتحان نهایی در فضای مجازی اظهار داشت: وقتی پاسخ سؤالات بعد از ساعت برگزاری آزمون منتشر شده یعنی سؤالی لو نرفته ولی اگر پیش از ساعت ۱۰ باشد می‌توان گفت که سؤالات لو رفته است.
وی ادامه داد: ما کانال‌های تلگرامی را رصد کردیم عکسی از صفحه برگه امتحانی درس دینی منتشر نشده است ولی اگر مواردی باشد حتماً با متخلف برخورد خواهد شد. ما از دانش‌آموزان می‌خواهیم اگر سؤالی یا تصویری از برگه امتحانی در کانال‌های تلگرامی دیدند سریعاً به ما اطلاع دهند، ما می‌توانیم کسی که عکس برگه سؤال امتحانی را منتشر کرده پیدا کنیم.
زارعی خاطرنشان کرد: این مسأله برای درس ریاضی هم اتفاق افتاده بود. یعنی عکس برگه امتحانی درس ریاضی منتشر شده بود، سپس ما توانستیم دانش‌آموزی که این کار را انجام داده شناسایی کنیم.
وی در پاسخ به این سؤال که چند دانش‌آموز متقلب که سؤالات را به بیرون برده‌اند، شناسایی کرده‌اید، گفت: در امتحان ریاضی سه و ریاضیات گسسته دو نفر از دانش‌آموزان را که از برگه امتحانی عکس گرفته و منتشر کرده بودند شناسایی کردیم و تمام دروسشان صفر شد و رئیس حوزه نیز از ریاست حوزه اجرا برکنار و به هیأت متخلفان معرفی شد. مسئولان حوزه باید در نظر داشته باشند که هیچ‌گونه اهمال کاری از آنها در حوزه‌های امتحانی قابل قبول نیست.

رئیس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی با تأکید بر اینکه نباید تا ۳۰ دقیقه بعد از آزمون برگه امتحانی دانش‌آموزان جمع‌آوری شود، گفت: طبق مقررات نباید تا ۳۰ دقیقه بعد از شروع امتحان، هیچ برگه‌ای از دانش‌آموزان جمع‌آوری شود ولی ممکن است بعضاً در دو امتحان ریاضی و دینی این مسأله رعایت نشده باشد، یا دانش‌آموزان برای اینکه برگه را تحویل بدهند اصرار کرده باشند یا هر اقدام دیگری که منجر به پخش شدن سؤالات در فضای تلگرام شده است.
وی اشاره کرد: البته خروج برگه از جلسه آزمون ممنوع شده اما ممکن است که فرد سؤالات را یادداشت کند و از جلسه بیرون ببرد. به همین دلیل ما چندین جلسه به‌صورت وبیناری با مدیران و رؤسای مناطق داشتیم که تمهیدات لازم برای جلسات آزمون‌ها را داشته باشند تا به هیچ عنوان، نیم ساعت بعد از آزمون کسی از حوزه امتحانی خارج نشود.
زارعی با بیان اینکه برخی افراد با کارت‌هایی که دارای سیگنال انتقال پیام هستند دست به تقلب می‌زنند، گفت: حوزه‌های امتحانی می‌توانند برای مدیریت این مسأله از دستگاه‌های سیگنال‌یاب استفاده کنند و آن را داخل حوزه ببرند تا ابزارهای تقلب شناسایی شوند. به‌عنوان مثال کارت‌هایی است که متقلبان توسط آن سیگنال به بیرون مبادله می‌کنند. به طور کلی وسایلی بجز گوشی موبایل وجود دارد که می‌تواند اطلاعات را به بیرون برساند و در زمان استفاده می‌توان آنها را شناسایی کرد. به هر حال تمهیداتی انجام شده که امنیت امتحان وجود داشته باشد.
وی اظهار داشت: وظیفه ما این است که امنیت را بالا ببریم و تقلب را به صفر برسانیم و این کار را هم انجام داده‌ایم. به‌عنوان مثال طراحان سؤال از زمان طراحی سؤال تا پایان آزمون‌ها در قرنطینه هستند و ارسال سؤالات به شکل الکترونیکی انجام می‌شود و همچنین رمز سؤالات را چند دقیقه قبل از آزمون ارسال می‌کنیم اما از هر کسی که ادعایی درباره لو رفتن سؤالات امتحانی دارد درخواست می‌کنم که مستندات را ارسال کند. نمی‌گوییم که مستندات را برای ما اثبات کنند بلکه ما خودمان آن را پیگیری خواهیم کرد.
رئیس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی خاطرنشان کرد: از دانش‌آموزان و داوطلبان می‌خواهیم که در این زمینه اگر مدارکی دارند برای ما ارسال کنند. متأسفانه با همه این تدابیر انتشار سؤالات در همه آزمون‌های کشور رخ می‌دهد و حتی در کنکور هم شاهد این مسأله هستیم که با توجه به تمام تمهیداتی که سازمان سنجش برای آزمون‌ها دارد باز هم اخباری مبنی بر لو رفتن سؤالات شنیده می‌شود.