کتاب «بی‌پرده: درک زبان و جنسیت» نوشته آلیسون جولی به ترجمه ملیحه مغازه‌ای به تازگی منتشر شده است.

نویسنده بر ترجمه فارسی این کتاب مقدمه‌ای نوشته است: «این کتاب از سال انتشار آن، یعنی ۲۰۱۸ با استقبال بسیاری روبرو شده است. بخشی از این استقبال به علت علاقه و اشتیاق مردم به موضوعاتی حول محور جنس فیزیکی و جنسیت ساخته و پرداخته جامعه است. کیستی ما و چگونگی ارتباط کسانی که در اطراف ما هستند در مرکز زندگی ما قرار دارد. نزدیک‌ترین روابط ما عمیقاً با جنسیت گره‌خورده است: چگونه رفتار می‌کنیم، چگونه درک می‌کنیم و چگونه با دیگران به توافق می‌رسیم.

این کتاب بدون در نظر گرفتن سن، طبقه اجتماعی، پشتوانه مذهبی، قومی یا هویت‌های نژادی به زمینه‌هایی می‌پردازد که در آن نقش جنسیت رفتار ما را تعیین می‌کند و با جهان خارج از خود ارتباط برقرار می‌کند. جنسیت محل تلاقی همه ابعاد ما است. ازاین‌رو، ضرورتاً درباره چگونگی تأثیر جنسیت بر زندگی و محیط اطرافمان کنجکاو هستیم.

قدرت خاص قومی، مذهبی و هویت‌های طبقه اجتماعی چه در غرب و چه در ایران با جنسیت به‌صورت پیچیده‌ای گره‌خورده است. دو فصل اول این کتاب جنسیت و زبان‌شناسی را مطرح می‌کند و چگونگی استفاده از زبان را آشکار می‌سازد و نشان می‌دهد چگونه زبان ما را به بسیاری از نقش‌های مختلف در طول زندگی‌مان سوق می‌دهد. فصل‌های دیگر به بررسی رسانه، مدرسه، مذهب، محل کار و روابط فردی می‌پردازد.

امیدوارم روشن‌بینی لازم را در این نوشته بیابید تا شاید به شما کمک کند به درک نقشی که جنسیت در محدود کردن درک‏تان از خود در جهان وجود دارد، نائل شوید. همچنین به راه‌هایی بیندیشید که زبان شما می‌تواند نقش‌های تحمیل شده یا تعلیم داده شده را متوقف کند و راه‌های خلاق و اصیل را بگشاید.»

کتاب حاضر برگردان فارسی کتاب «بی‌پرده: درک زبان و جنسیت» نوشته آلیسون جولی است که از منظر فمینیستی نوشته شده است. آلیسون جولی به رابطه زبان و جنسیت می‌پردازد و آن را در موقعیت‌های مختلف ازجمله مدرسه، خانواده، محل کار، رسانه و مذهب به بررسی و بحث می‌گذارد.

نویسنده معتقد است نوع گفتار و لحن، اصطلاحات و کلمات و حتی حرکات سخنران در شنونده تأثیر می‌گذارد. وی بر این باور است که این تأثیرگذاری از اوان کودکی در خانواده آغاز شده و سپس در مدرسه و اجتماع و محل کار تقویت می‌شود؛ بنابراین مردانگی و زنانگی مفاهیمی هستند که در محیط شکل می‌گیرند و امری ذاتی نیستند. بدین ترتیب، افراد عموماً آنچه دیگران از آنان انتظار دارند می‌شوند تا مورد قبول خانواده و جامعه قرار گیرند. ازاین‌رو، زنان و مردان در دوره‌های تاریخی و محیط‌های جغرافیایی مختلف متفاوت هستند و این دقیقاً به علت شرایط محیطی است؛ بنابراین مفاهیم زنانگی و مردانگی ساخته‌وپرداخته جامعه است و درواقع، مفاهیمی یکسان و مطلق برای همه دوره‌ها و همه شرایط اجتماعی نیستند.

اگرچه منابع و نمونه‌هایی که نویسنده برای اثبات نظرات خود مطرح می‌کند عموماً از کشورهای غربی گرفته شده ولی شباهت‌های بسیاری با کشورهای غیر غربی ازجمله ایران دارند. ضمن خواندن این کتاب متوجه می‌شویم که بسیاری از مثال‌های کتاب را ما در زندگی خود، چه زن باشیم چه مرد، تجربه کرده‌ایم. درواقع می‌توان گفت این کتاب صرفاً یک نوشته پژوهشی نیست بلکه در موارد بسیاری نقش آگاهی‌بخشی جنسیتی ایفا می‌کند. به‌عبارت‌دیگر، هدف ترجمه این کتاب درک چارچوب فکری و نظری نویسنده بوده است، درحالی‌که همان‌گونه که گفته شد برخی از مثال‌ها اشتراکات بین فرهنگ‌ها را نیز نشان می‌دهد.

اسامی ذکر شده در کتاب در متن به فارسی آورده شده اما در پاورقی به انگلیسی نگاشته شده‌اند. بخش کوچکی از کتاب بنا بر مقتضیاتی حذف‌شده است. در ضمن چند جا ضرورت دیده شد که برخی از مفاهیم در پاورقی توضیح داده شود. منابع کتاب نیز در پایان عیناً آورده شده‌اند.

این کتاب مقدمه‌ای است ساده و قابل‌فهم برای پژوهش‌های دانشگاهی در این حوزه پویا. بسیاری از چیزهایی که ما از دیگران می‌شنویم یا در مجلات می‌خوانیم یا از گفتگوی‌های تلویزیونی می‌شنویم نظرات انسان‌های مختلف است و این پژوهش لزوماً منعکس‏ کننده این نظرات درباره جنسیت و زبان نیست. زبان و جنسیت به‌عنوان عناصر اجتماعی در حیطه‌های اصلی که ما زندگی می‌کنیم – ازجمله رسانه، مدارس، محل کار، اجتماعات مذهبی و زندگی خانوادگی- اشتراک دارند.

تحقیق و بررسی در مورد زبان و جنسیت و تغییراتی که در بسیاری از جوامع درباره موضوع عدالت جنسیتی صورت گرفته نیاز به یک بررسی و کندوکاو فراگیر دارد و و مولف کتاب معتقد است می‌توانیم فرضیه‌های پنهان درباره جنسیت و زبان را آشکار کنیم و بدین ترتیب در بهبود این جهان برای زندگی انسان‌ها شرکت کنیم.

تنوع موضوعات این کتاب تصویری کلی از شرایط و تفکر زمان حاضر است. چند سال پیش چه کسی می‌توانست ریاست جمهوری ترامپ را تصور کند؟ هیچ‌کس نمی‌تواند رابطه جنسیت و زبان را در آمریکای تحت ریاست ترامپ نبیند یا متوجه نشود، برای مثال، شیوه‌ای که او مخالفان خود مانند هیلاری کلینتون و زنان دیگر را کنار گذاشت، ظاهر زن را به سخره گرفت و به‌طورکلی سعی در خاموش کردن صداهای زنان دارد. همچنان که از ریاست جمهوری وی می‌گذرد، شاید بتوان مثال‌های بیشتری برای محدود کردن مشارکت و سهیم شدن زنان در قدرت یافت و یا اینکه چگونه هویت جنسیتی، اعتقادات و دیدگاه‌های ما را شکل می‌دهد. 

کتاب «بی‌پرده: درک زبان و جنسیت» نوشته آلیسون جولی به ترجمه ملیحه مغازه‌ای با شمارگان ۵۰۰ نسخه در ۲۵۷ صفحه به بهای ۳۰ هزار تومان از سوی انتشارات قصیده سرا منتشر شده است.

به انتخاب گروه فرهنگ و هنر #وقایع _ خبری