بهتر است برای مقابله با بددهنی کودک و نوجوانتان به جای داد و فریادبا گفتن اینکه «بچه خوب حرف بد نمی زنه» از لحن و صدای متناسب با سن فرزندتان اسفتاده کنید و کلمه قابل قبولی را به جای آن واژگان جایگزین کنید.

خیلی از کودکان و نوجوانان در دوران رشد و ارتباط با همسالان و رسانه ها و ارتباط با اعضای فامیل و دوست و آشنا جملاتی را یاد می گیرند که شاید اصلا معنی اش را هم ندانند اما در موقعیت های مرتبط یا مرتبط آن را تکرار می کنند و موجبات ناراحتی خانواده را فراهم می کنند. گاه پیش می آید حتی برای لجبازی با مادر و  پدر بیشتر از این لغات استفاده می کنند و بنابراین خیلی پدر مادرها به این بچه ها لقب بددهن هم می دهند.

کودک سه تا چهار ساله کم کم متوجه می شود پدر و مادرش به برخی لغات و کلمات حساس هستند و بقیه به برخی حرف هایش انعکاس نشان می دهند همین باعث می شود کودک به دنبال امتحان مجدد بر بیاید و حسن شوخ طبعی اش به عبارتی گل کند. طرف برخورد با بچه ای که بد صحبت می کند اگر با همان بد صحبت کردن باشد، نهایتا به تشدید رفتار می انجامد.

پدر و مادرها در این موقعیت باید بیاد داشته باشند که اولا از صحبت بچه هایشان در این طور مواقع خشمگین نشوند و بدانند حرفی که یک بچه زیر سن پیش دبستانی می زند، نمی داند  و اطلاعی از معنی آن ندارد بنابراین بچه را نباید به خاطر برخی کلمات و لغت ها مواخذه کنند. 

** تکنیک های مقابله با بددهنی

بچه های کوچک معنی لغات بد را نمی دانند حتی وقتی تکرار می کنند، اگر فرزندتان کوچک است و لغات زشت را تکرار می کند که به تقلید از دیگران است، فقط بگویید: «آدم های خوب نباید چنین کلماتی را به کار ببرند» و به جای آن کلمه قابل قبولی را جایگزین کنید البته بهتر است با لحن و تن صدای متناسب سن بچه این کار را انجام دهید نه با عصبانیت و ناراحتی سن و سال خودتان.

برخی والدین هستند که در برابر بکار بردن حرف زشت از دهان بچه خردسالشان واکنش منفی نشان نمی دهند، بهتر است به خاطر شیرین زبانی او شادمانی نکنید و احساسات خود را کنترل کنید و همان لحظه به او بگویید که سخنش نادرست است.

اگر فرزند شما بزرگتر است و معنی حرف هایش را می دانید می توانید با آرامش به او بگویید که این نوع حرف زدن قابل قبول نیست ، تو بچه باهوشی هستی و بهتر است به جای این کلمات ، کلمات بهتری جایگزین کنید.

نکته دیگر در مقابل بدزبانی و بددهنی نوجوان بهتر است فقط رو ترش کنید و در یک موقعیت مناسب با سخن آرام او را از نوع رفتارش برحذر کنید. این صحبت کردن هم بهتر است در موقع عاطفی و رابطه خوب بچه با شما صورت بگیرد زمانی که او را در آغوش گرفته اید و به او ابراز محبت می کنید. این زمان بهترین موقعیت برای نهی فرزند از رفتار نادرست است چرا که مقاومتش کمتر است. بهتر است به او بگویید که فحش و بددهنی،  احساسات دیگران را تحت تأثیر منفی قرار می دهد، دوستی ها را از بین برده و آنها را متنفر می کند.

یکی از سوالاتی که خانواده ها در برابر اولین حرف بد فرزندشان دارند، این است که چطور واکنش نشان دهند. پاسخ این است که وقتی بچه ای برای اولین بار حرف بدی را می گوید پس از گفتن آن منتظر واکنش والدینش است. اگر خانواده ای باشیم که برایمان در فرهنگمان این نوع حرف زدن مهم نباشد قطعا ما هم عکس العملی نشان نمی دهیم، اما در مقابل خانواده ای دیگر به سرعت عکس العمل نشان می دهند. در هر حالتی که هستید درباره ارزش های مثبت با بچه هایتان صحبت کنید و کلمات آزاردهنده را منع کنید بنابراین بهتر است که از همان اول واکنش مناسب نشان دهید.

برای بررسی رفتار بددهنی کودک بهتر است که رسیدگی کنید از کجا آموخته و کجا به کار می برد ، اگر یک بچه شش ساله از اتوبوس یک کلمه زشت شنیده و تکرار می کند، خیلی متفاوت از بچه پانزده ساله ای است که به معلمش فحش می دهد. پس از آن به دلیل به کار بردن آن رسیدگی کنید، گاهی بچه ها به خاطر عدم مهارت با دیگران بد صحبت می کنند بهتر است به جای اتلاف وقت ، به آنها مهارت درست اجتماعی را آموزش دهید وگرنه ممکن است در آینده نوع صحبت کردنشان عواقب بدی داشته باشد.

خیلی از بزرگسالان هستند که به دلیل رفتارهای ناشایست و بددهنی در بزرگسالی از محل کارشان اخراج می شوند، این افراد اگر در کودکی و نوجوانی مهارت کسب کرده بودند، در روابطشان دچار مشکل نمی شدند.بنابراین اگر احساس میکنید کودکتان به خاطر عدم کنترل خشم نمی تواند درست صحبت کند، بهتر است این مهارت را به او آموزش دهید.

*برای بچه هایتان الگوی خوبی باشید

نکته دیگر هم این است که گاه ما به همه چیز توجه می کنیم الا نحوه صحبت کردن خودمان در خانواده و بین اطرافیان گاه خود پدر و مادرها بددهن هستند که بچه ها یاد می گیرند. گاه بچه ها خودشان به بزرگترها اعتراض می کنند اما بزرگترها در قبالش می گویند که این حرف ها برای بزرگسالان است! این جمله باعث می شودبچه خودش نیز ما را الگو قرار بدهد و در بزرگسالی این نوع حرف زدن را الگو قرار دهد.

بنابراین از هر جایی و هرسنی که بچه دارید بهتر است نوع صحبت کردن خود را توجه کنید و اگر الگوی خوبی تا به حال نبودید، آن را تغییر دهید تا بچه ها هم همان کار را انجام دهند.

گاه هم پیش می آید بچه ها از فیلم و سریال ها بددهنی را یاد می گیرند، بهتر است نگذارید در معرض این نوع رسانه ها و فیلم و سریال ها باشند.

گاه خود پدر و مادر حس می کنند که بچه شان با نوع حرف زدنش دنبال جلب توجه است، در این طور مواقع بهتر است در مقابل حرف های بد بچه، واکنش افراطی یا مثبت و منفی نشان ندهید.

بی توجهی بهترین راهی است که مقابل حرف زدن بد بچه ها جواب می دهد به خصوص اگر کم سن و سال تر باشند.

*قانون تعیین کنید

گاه پیش می آید که خانواده ها می گویند کار از این حرف ها گذشته  و نمی توانند مقابله ای برای بددهنی بچه هایشان انجامدهند در این طور مواقع بهتر است برای استفاده از زبان برای بچه ها قانون بگذارید. مثلا به بچه ها بگویید فقط در اتاقت می توانی فحش بدهی یا اینکه کسی نباید صدای تو را بشنود که بد حرف می زنی.

باز هم اگر این جواب نداد، بهتر است در مواقعی که بچه بددهنی می کند او را از محیط دور کنید تا  متوجه بشودنمی تواند دردسر درست کند. یا برایش جریمه تعیین کنید که اگر در هر موقعیت حرف بد زد باید در شیشه حرف بد پول بیاندازد و در آن را ببنند وبعد هم آن پول نباید صرف تفریح و خرید برای خود بچه یا سفر و کار خیریه بشود مثلا پول را صرف پرداخت قبض های خانه بکنید.

در مقابل جریمه هم می توان  در برابر خوب صحبت کردن بچه ها به آنها پاداش داد. سیستم اقتصاد ژتونی که بچه ها در برابر رفتارهای مثبت تقویت میشوند ، خیلی کارساز است اما در بلندمدت بچه ها باید آموزش ببیند که هر حرف بد عواقب دارد و بر دیگران تأثیر می گذارد.

*چند مثال

بچه می گوید: «بوی پی پی می دی!» مثلا بچه به تازگی از پوشک گرفته شده و توالت را آموزش دیده است و از این کلمات استفاده میکند. 

طرز برخورد درست بدون عصبانیت ، نباید کاری کرد که بچه کلمه بد را تکرار کند. بهتر است به بچه یادآور شوید که آدم ها دوست ندارند این کلمات را بشنوند باید در جای خاصی فقط به کار ببرید که مخصوص توالت است. بنابراین احساساتی رفتار نکنید و بحث را عوض کنید.

بچه می گوید: «کوله پشتی لعنتی من کو؟» شاید شوکه شوید اما بهرحال بچه ها از جاهای مختلف این حرف ها را یاد می گیرند. مثلا شاید وقتی یک ماشین جلوی ماشین شما پریده، شما این حرف را زده باشید و او هم یاد گرفته باشد. بهتر است در برخورد اول واکنش منفی نشان ندهید چون بچه فکر میکنید برایتان جذابیت دارد و تکرار می کند بهتر است با آرامش به او بگویید که این کلمه خوبی نیست و ما این کلمه را در خانه مان استفاده نمی کنیم.

اگر پیش بیاید که خودتان کلمه زشتی به کار بردید به جای دست پاچه شدن بهتر است بگویید نباید این حرف را می زدم و اتفاقی بود.