هنوز قانونی در زمینه حریم خصوصی و حفاظت از دادههای شخصی به تصویب نرسیده است .
«یکی از مهمترین سامانههایی که در دولت دوازدهم به بهرهبرداری رسید، سامانه «استعلام مدارک تحصیلی» (estelam.msrt.ir)است.
این سامانه یکی از ۲۵ سامانه پایه پایگاه دادههای کشور است که در شورای عالی فضای مجازی به تصویب رسید و در جلسه هفدهم شورای اجرایی فناوری اطلاعات افتتاح شد.»
رضا باقری اصل، دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات با بیان مطلب فوق گفت: کارکرد این سامانه مقابله با جعل مدارک و تکمیل فرآیند الکترونیک شدن خدمات (از ثبتنام تا صدور مدارک آموزش عالی) و ایجاد زمینههای شفافیت در مدارک تحصیلی است.
باقری اصل افزود: در فاز نخست این طرح، بخشی از اطلاعات مدارک ( از سال ۸۰ به بعد) با همکاری وزارت علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی و بخش آموزش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دسترس قرار گرفته است و افراد میتوانند با ارائه اطلاعات هویتی خود و همینطور از طریق احراز هویتی که از طریق سامانه سازمان ثبت احوال و شاهکار وزارت ارتباطات انجام میشود به مدرک خود دسترسی یابند. البته بعد از تکمیل اطلاعات، دامنه دسترسی به اطلاعات روز به روز کامل شده و میتوانیم شاهد ارائه استعلام مدارک تحصیلی کامل بهصورت گسترده باشیم.
باقری اصل افزود: در این سامانه فرآیند ثبتنام دانشجویان بهصورت ایزوله و الکترونیکی هم فراهم شده و در حال تکمیل است. افرادی که در کنکور سازمان سنجش قبول میشوند حال بهصورت کامل از طریق این سامانه احراز هویت آنها انجام میشود و دیگر نیازی به دریافت اطلاعات دانشگاهها از سازمان سنجش وجود ندارد. حتی ارتباط این سامانه با سامانه پلیس ناجا برای فرآیند سربازی و اعزام به خدمت نیز برقرار شده است و در حال پوشش آن هم هستیم و اینکه قرار است مدارک تحصیلی با امضای الکترونیکی منتشر شود که امیدواریم این کار با کمک وزارت علوم و تحقیقات فراهم شود.
وی گفت: اکنون چالشی در شورای اجرایی فناوری اطلاعات مطرح شده به این ترتیب که اطلاعات بهصورت آزاد نیز در اختیار مردم قرار بگیرد. مثلاً اگر بخش خصوصی برای استخدام فردی خواست مدرک تحصیلی او را استعلام کند، با ارائه نام و نام خانوادگی و کد ملی شخص، این امکان فراهم شود. این اقدام از این منظر که شفافیت ایجاد میکند، میتواند اقدام خوبی باشد اما نکته کلیدی که در این میان وجود دارد، این است که آیا از نظر حقوقی و حریم خصوصی میتوان بدون رضایت، اطلاعات مدرک تحصیلی فردی را در اختیار دیگران قرار داد؟
دبیرشورای اجرایی فناوری اطلاعات افزود: در این زمینه بررسیهای فنی و حقوقی انجام دادیم. از آنجایی که بر اساس دسترسی آزاد به اطلاعات، مدارک جزو اطلاعات شخصی محاسبه نشده (و فارغ از اینکه مدارک جزو اطلاعات شخصی است یا خیر) هنوز قانونی در زمینه حریم خصوصی و حفاظت از دادههای شخصی به تصویب نرسیده، بنابراین برای استعلام مدارک تحصیلی از طریق شخص ثالث فعلاً منع قانونی ندارد. این راه حلها را در نامهای از معاونت حقوقی رئیسجمهوری استعلام کردیم.
باقری اصل در ادامه گفت: پیشنهاد ما این است با اینکه برای ارائه اطلاعات مدارک تحصیلی فعلاً منع قانونی وجود ندارد، اطلاعات مختصری از مدرک تحصیلی فرد به شخص ثالث ارائه شود. مثلاً ارائه اطلاعاتی که فرد مدرک تحصیلی در مقطع دانشگاهی را دارد یا ندارد، کفایت کند و دیگر نیازی به ارائه جزئیات اطلاعات مدرک مانند معدل، سال اخذ مدرک تحصیلی، ریز نمرات و… نباشد. البته منتظر هستیم تا معاونت حقوقی رئیس جمهوری درباره این پیشنهاد اعلام نظر کند.
وی درباره کارهای در دست اقدام در این سامانه نیز گفت: سامانه دیگری را نیز با همکاری وزارت آموزش و پرورش برای استعلام دیپلم (emt.medu.ir) ایجاد کردیم که فاز اول آن بزودی افتتاح خواهد شد. در این بخش هم چالشهایی مانند بحث کیفیت دیتاها که امکان تقلب دارد، وجود داشت و با رفع آن تا بهمن ماه، بخشی از استعلامها از سامانه صورت میگیرد.
وی در ادامه گفت: این سامانهها بر اساس قانون، تعرفه ۲هزار و ۳۰۰ تومانی دارد تا این اطلاعات استعلامی را در اختیار افراد بگذارد اما برای استعلام برای سازمانها و نهادهای دولتی رایگان است.
باقری اصل در پایان یادآور شد یکی از دغدغههای مردم در چند سال اخیر بحث استعلام مدارک تحصیلی بوده است بهطوریکه وقتی یک نماینده مجلس احراز صلاحیت میشد، در نهایت بهدلیل اشکالی که در مدرک تحصیلی اش وجود داشت، امکان حضور در مجلس از او سلب میشد. یا پروندههای زیادی وجود داشت که بهدلیل اینکه مدارک تحصیلی شفاف نبود، خود چالشی را برای موقعیتهای حقوقی یک فرد در انتصاب یک پست ایجاد میکرد بنابراین با راهاندازی این سامانه از دولت الکترونیک این دغدغه مردم در حال رفع شدن است.
تمامی حقوق این سایت محفوظ است.