روابط عمومی ها قلب تپنده هر دستگاهی است . این قلب با توجه به کارکردهایی که برای آن تعریف شده است دارای کارکردها و وظایف متنوعی است . از یک سو اطلاعات و اخبار سازمان را به مخاطبان خود عرضه می کند و از سویی دیگر بازخوردهای جامعه و مخاطبان دستگاه خود را به مدیران عالی و ارشد سازمان خود ارائه می نماید تا بر اساس همین بازخوردها ، مدیران  آن دستگاه به ارائه خدمات بیش تر ، بهتر و آسان تر خود به مشتریان اقدام نموده و علاوه بر جلب رضایت  مخاطبان خود ، جامعه را به سمت  توسعه ، پیشرفت و آبادانی سوق دهد .

اما چرا با توجه به نقش مهم روابط عمومی در درون سازمان ها ، نهادها ، اداره ها و تشکیلات دولتی به آن توجه جدی نمی شود و مدیران عالی با ورود به محل کار خود در اولین اقدام نسبت به تعویض او اقدام می نمایند .جالب آن جا است که متاسفانه هیچ نهاد دیگری هم از مسوول روابط عمومی آن دستگاه هیچ حمایتی نکرده و اگر نحوه همکاری او از قوام ، دوام و پشتوانه قوی هم برخوردار نباشد ، تا حد اخراج پیش خواهد رفت .

با آن که استان قزوین از نعمت  شورای هماهنگی روابط عمومی های استان  برخوردار است و از عمر آن بیش از یک دهه می گذرد اما تاکنون اقدام حمایتی جدی هم از سوی این شورا در راستای حمایت از روابط عمومی ها صورت نگرفته و نشست ها و برخاست های  آنان تنها به تنظیم صورتجلسه های چند برگی ، بازدید های دوره ای از سازمان ها ، نهادها ، ادارات کل و.. خلاصه شده است .

با این همه اما دکتر ” منوچهر حبیبی ” ، معاون سیاسی امنیتی استاندار قزوین و رییس شورای اطلاع رسانی استان در ۱۲خردادماه سال جاری با ارسال بخش نامه ای به روسای سازمان ها ، مدیران کل دستگاه های اجرایی استان و شهرداران محترم به آنان تاکید می کند : ” پیرو مصوبه نشست اعضای شورای هماهنگی روابط عمومی های استان در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ماه و به منظور حفظ و تقویت سرمایه های انسانی در حوزه اطلاع رسانی و ارتباطات ، هرگونه جا به جایی و عزل و نصب مسوول روابط عمومی آن دستگاه با هماهنگی شورای اطلاع رسانی صورت پذیرد ” .

دیدگاه های فعالان حوزه روابط عمومی استان را درباره این بخشنامه و جایگاه روابط عمومی ها در سازمان ها و دستگاه های اجرایی را بخوانیم.

* حسن شکیب زاده : منظور از این هماهنگی چیست؟

حسن شکیب زاده از مدرسان رشته روابط عمومی در مراکز آموزش عالی استان است و در کارنامه خود علاوه بر تربیت نیروی انسانی در حوزه روابط عمومی ، مسوولیت  روابط عمومی بنیاد شهید و امور ایثارگران قزوین را نیز به ثبت رسانده است . او معتقد است : مدیر یک دستگاه به همان میزانی که در انتخاب مدیر مالی و حسابداری و یا تدارکات و پشتیبانی و حتی انتخاب آبدارچی وسواس به خرج می دهد، باید برای انتخاب مدیر روابط عمومی هم به همین میزان، بلکه بیش تر از آن، دقت و وسواس داشته باشد.

وی ادامه می دهد : امروزه و از دیرباز نیز، یکی از عمده ترین مشکلات واحدهای روابط عمومی و مدیران آن در دستگاه های اجرایی، عدم باور و شناخت مدیران دستگاههای مربوطه از موضوع، جایگاه و اساس روابط عمومی است.

شکیب زاده اقدام رییس شورای اطلاع رسانی استان را اتفاقی مثبت دانسته و تصریح می کند :  حالا اگر قرار است اتفاق مبارکی در مجموعه ی روابط عمومی ها و انتخاب مدیران آن بیفتد، لازمه اش دادن شناخت و آگاهی لازم به مدیران دستگاه ها است تا آنان که قاعدتا برای انتخاب و جا به جایی نیروهای شان هیچ الزامی به هماهنگی با شورای روابط عمومی استان ندارند، جایگاه روابط عمومی را درک کرده و خود انتخابی داشته باشند که شایسته و مرضای جایگاه روابط عمومی و شورا نیز باشد.

این استاد رسانه با طرح چند سوال ادامه می دهد : از طرفی به فرض این که مدیر دستگاهی برای انتخاب مسئول روابط عمومی اش خواست با شورای روابط عمومی استان هماهنگ شود، حالا منظور از این هماهنگی چیست؟ مگر شورا نسبت به همه ی نیروهای دستگاههای مختلف استان شناخت کافی دارد که هماهنگی با آنان اثری داشته باشد. و یا این که مگر قرار است مدیر روابط عمومی دستگاههای دولتی برای انجام وظایف اداری شان با شورای هماهنگی روابط عمومی استان هماهنگ باشند؟

شکیب زاده تصریح کرد : البته شاید گفته شود که مجاب کردن مدیران دستگاه ها به درک اهمیت و جایگاه روابط عمومی در دستگاه های مربوطه، قدری مشکل باشد که اتفاقا هم هست، اما حداقل این شورا می تواند با برگزاری دوره های آموزشی کاربردی، – حتی اگر نیاز باشد به صورت انفرادی-، همین نیروهایی که در حال حاضر در دفاتر روابط عمومی مشغول به کار هستند را با وظایف روابط عمومی آشنا ساخته و در صورتی که نیروی توانمند دیگری در دستگاهها سراغ دارند به مدیریت مربوطه برای جابجایی آن مشاوره دهند.

این فعال حوزه روابط عمومی با اشاره به عدم تثبیت جایگاه واقعی شورای روابط عمومی های استان ادامه داد : از همه مهم تر این که در ابتدای امر باید این شورا حداقل حرکتی در جهت تثبیت جایگاه شورا و انجام یکی دو فعالیت کاربردی از خود نشان بدهد تا توقع هماهنگی مدیران دستگاهها را با مجموعه ی خود داشته باشد. شورایی که متاسفانه فاقد برنامه ی مدونی برای تشکیلات خود می باشد و تاکنون به غیر از برگزاری چند جلسه ی تشریفاتی و تقدیر از اعضای خود کار موثری انجام نداده است – واگر هم انجام داده باشد راهکار ارایه ی آن را به جامعه نداشته است،- چگونه می تواند هدایتگر مجموعه ی عظیم روابط عمومی هایی باشد که هر یک دارای دهها مشکل و معضل ساختاری و اجرایی هستند؟ سری به دفاتر روابط عمومی های دستگاههای دولتی بزنید. در برخی از دستگاههای اجرایی ما، آبدارخانه ها مجهز تر از روابط عمومی ها هستند!

وی درپایان تصریح کرد :به نظر من جایگاه یک مسئول روابط عمومی در مجموعه های اجرایی و خدماتی، به مراتب فراتر و با اهمیت تر از حتی مدیر دستگاه مربوطه هست. حال در نظر بگیرید که این فهم را بخواهی به مدیران امروزه منتقل کنید. نتیجه چه خواهد شد؟

* علی رحمانی : بخشنامه معاون سیاسی امنیتی استاندار فاقد قابلیت اجرایی است

علی رحمانی ، مدیر روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین با اشاره به بخشنامه معاون سیاسی امنیتی استاندارقزوین آن را فاقد قابلیت اجرایی دانسته و می گوید : هر چند به نظر می رسد ظاهر بخش نامه به منظور هماهنگی بیش تر و هم چنین حمایت از پرسنل محترم روابط عمومی سازمانها تهیه ، تنظیم و ارسال شده باشد ولی قابلیت اجرا یی نخواهد داشت.

این فعال حوزه روابط عمومی تصریح کرد : ماهیت کار سازمان ها و ادارات با هم تفاوت بسیاری  دارد  و مدیران سازمان ها باید حق انتخاب پرسنل خود را داشته و ادامه همکاری نیز باید با نظر و رای مدیران سازمان باشد.کمااین که مدیران و کارشناسان روابط عمومی همچون باقی بخش ها باید توانایی اثبات قابلیت های خود را داشته باشند.

رحمانی در پایان گفت : امید که رعایت اخلاق و شایسته سالاری مد نظر تمامی مدیران باشد.

* زهرا حسن نایبی : روابط عمومی از یک پست ” در دسترس ” به یک ” پست حرفه ای” تبدیل می شود

زهرا حسن نایبی که سال ها است مسوولیت روابط عمومی اداره کل استاندارد استان قزوین را برعهده دارد معتقد است : ابلاغ بخشنامه اخیر معاون سیاسی امنیتی استاندار و رییس شورای اطلاع رسانی استان قزوین که هرگونه جابجایی مدیران ، مسوولین و کارشناسان روابط عمومی ادارات ، نهادها ، سازمان ها و دستگاه های اجرایی از سوی مدیران را منوط به هماهنگی شورای روابط عمومی استان کرده است ؛ نشان از پذیرفتن نقش و اهمیت روابط عمومی در سطح مقامات ارشد دستگاههای اجرایی است و به نظر می رسد در صورت رعایت این موضوع، روابط عمومی از یک پست ” در دسترس ” به یک ” پست حرفه ای” تبدیل می شود و اعتقاد به جایگاه روابط عمومی در سطح مدیران ارشد ایجاد می شود.

وی تصریح کرد: خوشبختانه در سازمان ملی استاندارد موضوع جا به جایی روابط عمومی های ادارات کل استاندارد استان ها با نظر مدیر کل روابط عمومی سازمان بوده و حال که در استان هم این موضوع مطرح شده است، اهمیت جایگاه روابط عمومی بیش تر نمایان می شود

حسن نایبی در پایان پیشنهاد داد: شورای روابط عمومی استان دوره های تخصصی جدیدی برای روابط عمومی ها در نظر بگیرند تا روابط عمومی ها با دانش روز جهان پیش بروند .

* فرید الدین ایوبی : برخی مدیران به واسطه عدم درک صحیح این جایگاه  دست به تغییر و تحول زده اند

ایوبی یکی از کاربلدهای روابط عمومی استان است . سال ها در روابط عمومی مخابرات استان قزوین فعالیت داشته و کارشناسان متعددی را در حوزه روابط عمومی  مخابرات استان قزوین تربیت کرده است . او با اشاره به بخشنامه رییس شورای اطلاع رسانی استان قزوین معتقد است : یکی ازمشکلات سازمان های ما عدم شناخت  بعضی ازمدیران ازحوزه روابط عمومی ها وبکارگیری صحیح  از این ظرفیت منابع انسانی است . قطعا بسط فعالیت ها در حوزه های درون سازمانی وخصوصا برون سازمانی داشتن روابط عمومی فعال وبادانش واگاه به کارکردهی ان می باشد روابط عمومی ها می توانند در ارتقا سطح سازمان و تغییر در نگرش افراد باارائه عملکرد ، فعالیت ها وخدمات بصورت صادقانه موثر باشند و نقش مشاور‌برای مدیر سازمان ونقش سخنگو ی سازمان راداشته‌باشند

وی تاکید می کند : متاسفانه درطی سالیان گذشته شاهدبوده ایم‌که برخی مدیران به واسطه عدم درک صحیح این جایگاه  دست به تغییر وتحول زده اند وبدون درنظرگرفتن تجربه وتخصص افراد دست به جابجایی زده اند وبا این تغییرات روابط عمومی ان سازمان را به رده های پایین ومنفعل تبدیل کرده اند که ازجایگاه خود فاصله گرفته اند .

این فعال حوزه روابط عمومی معتقد است : بی شک نیروی انسانی متخصص وماهر ازفاکتورهای مهم منابع انسانی هرسازمانی است که یک شبه به وجود نیامده وحاصل سالیان زیادی از تجربه تخصص وممارست دراین زمینه بوده است و با تغییر بدون مطالعه وصرفا براساس تشخیص های فردی بدون لحاظ کردن شاخص های گوناگون ضربه زیادی به نقش وجایگاه روابط عمومی وهمین طور‌خنثی کردن نیروهایی است که سالیان متمادی دراین زمینه تلاش وافرداشته اند .

ایوبی با اشاره به اهمیت بخشنامه معاون استاندار در ادامه می گوید : خوشبختانه با این بخشنامه که ازخواسته های به حق‌شورای هماهنگی بوده و نسبت به تغییر وتحول بدون ضابطه  معترض بوده اند ؛ جامه عمل پوشانیده شد . قطعا باعنایت به شناخت کامل شورا ی هماهنگی به ماموریت ها و وظایف روابط عمومی ها شایسته است که درتغییر وتحولات دراین حوزه دخیل باشد تا تصمیم گیری ها درچهارچوب قانونی ووظایف تعریف شده انجام وازتصمیمات ناپخته که درتغییروتحولات دراین حوزه می افتد جلوگیری شود .

مسوول روابط عمومی مخابرات استان قزوین  در پایان تصریح کرد : نقش افرینی شورای هماهنگی واطلاع رسانی استان می تواند درکاهش دغدغه های فعالان این حوزه مثمرثمرباشد و در تبیین و ارتقاء سطح فعالیت های این واحدها نقش اساسی داشته باشد .

* محمدرضا شاهرخ زاده : این بخشنامه در بردارنده دو نکته اساسی است

مهندس شاهرخ زاده علاوه بر مسوولیت روابط عمومی دانشگاه جامع علمی کاربردی قزوین ، مسوولیت معاونت اجرایی این دانشگاه را نیز برعهده دارد . وی با اشاره به بخشنامه اخیر معاون سیاسی امنیتی استانداری قزوین درخصوص جابه جایی ، عزل و نصب مسوولین و مدیران روابط عمومی سازمان ها ، مدیران کل دستگاه های اجرایی استان و شهرداران معتقد است : این بخشنامه که خطاب به مدیران دستگاه های اجرایی و دانشگاه های استان ارسال شده در بردارنده دو نکته اساسی است: یکی تاکید مدیریت ارشد استان بر اهمیت جایگاه روابط عمومی در اطلاع رسانی، برقراری رابطه دوسویه ، انتقال انتظارات جامعه هدف به مدیریت مجموعه و اقناع افکار عمومی پیرامون خدمات مجموعه دولت در استان و نکته دیگر حمایت از پرسنل این حوزه  است که دارای تجربیات ارزنده و دستاوردهای شایانی در برقراری ارتباط با رسانه ها و مردم می شوند .

این مقام مسوول در پایان با اشاره به حمایت های رییس دانشگاه علمی کاربردی استان افزود : خوشبختانه مدیریت دانشگاه جامع علمی کاربردی استان از حوزه روابط عمومی حمایت تام و تمامی داشته و ان شالله خواهد داشت.

* حمیده رسولی : با اصل بخشنامه موافق هستم

حمیده رسولی، رییس اداره روابط عمومی مدیریت درمان تامین اجتماعی استان قزوین با اشاره به بخشنامه دکتر منوچهر حبیبی ، معاون سیاسی امنیتی استاندار و رییس شورای اطلاع رسانی استان می گوید:من با اصل بخشنامه موافق هستم . خیلی اوقات روابط عمومی های ما به عنوان روابط امور خصوصی مطرح می شوند . بر اساس همین اصل است که مدیری اگر بخواهد مدیر روابط عمومی را انتخاب کند ، بدون توجه به دانش و تخصص حرفه ای او ، می بیند که چقدر آن فرد با او همسو تر است .چقدر به حرفش گوش می دهد .

این فعال حوزه روابط عمومی ادامه می دهد : شورای روابط عمومی استان قبل از هرچیز باید شاخص ها و ملاک های یک روابط عمومی شاخص را تعریف کند تا مدیران بر اساس آن ها مدیر یا مسوول روابط عمومی خود را انتخاب کنند .

* آرش شایسته نیا :این بخشنامه ضمانت اجرایی ندارد

آرش شایسته نیا ازسال ۷۷ فعالیت روابط عمومی خود را با مسوولیت روابط عمومی سازمان تاکسیرانی شهرداری قزوین آغاز کرده و هم اکنون سرپرست روابط عمومی معاونت توسعه سرمایه انسانی شهرداری قزوین است . او که سابقه یک دوره عضویت در شورای هماهنگی روابط عمومی های استان قزوین را درکارنامه کاری خود دارد ، گفت: مصوبه نشست اعضای شورای هماهنگی روابط عمومی های استان که بر اساس آن رییس شورای اطلاع رسانی استان بخشنامه خود را برای روسای سازمان ها ، مدیران کل دستگاه های اجرایی استان و شهرداران محترم ارسال کرده است ، بسیار ارزشمند و ستودنی است اما متاسفانه در متن این بخشنامه به ضمانت اجرایی آن اشاره ای نشده است و شاید همین نبود ضمانت عاملی شود تا درب روی همان پاشنه قبلی بچرخد.

این مدرس دانشگاه تاکید کرد : متاسفانه بسیاری از مدیران دستگاه های اجرایی ما شناخت کامل و جامعی از روابط عمومی و وظایف آنان ندارند و علی رغم گذشت چند دهه از فعالیت جدی روابط عمومی ها در کشورمان بازهم همین مدیران ، روابط عمومی خود را درحد و اندازه یک نصاب پلاکارد و یا بنر دانسته و در خوش بینانه ترین حالت و در صورت اعتماد به او ، کار تهیه ، تنظیم و ارسال اخبار مجموعه خود را نیز به او واگذار می کند و در این واگذاری نیز شرط می نماید که اول و آخر خبر تنظیمی آنان فقط نام و عنوان او بوده و به محتوا ، ارزش ها و عناصر خبری کوچک ترین توجهی ندارد . این داستان آن گاه تلخ تر می شود که اگر مدیر یا مسوول روابط عمومی ارزش ها و عناصر خبری را به او یادآوری نماید ، به آسانی از گردونه کاری حذف و اگر نوع قرارداد کاری او به گونه ای باشد که امکان اخراج برای مدیر فراهم نباشد ؛ به پایین ترین شغل ها نزول خواهد یافت .

این مولف کتاب های حوزه روابط عمومی و تبلیغات تاکید کرد :  همین نکته بیانگر عدم آشنایی بسیاری ازمدیران ما به نقش و جایگاه روابط عمومی است وبا توجه به همین عدم مهارت و دانش روسای محترم سازمان ها ، مدیران کل دستگاه های اجرایی و شهرداران لازم است تا شورای هماهنگی روابط عمومی های استان در نشست های بعدی خود الزام آموزش مدیران را در دستور خود قرار داده و ریاست محترم شورای اطلاع رسانی استان هم مدیران را ملزم و موظف به سپری کردن این دوره های آموزشی نماید .

شایسته نیا ادامه داد : دولت ها در دوران خدمت خود به مردم منشا خیرات و برکات فراوانی برای مردم بوده اند اما از آن جایی که مدیران دستگاه ها ی اجرایی کشور در جذب و به کارگیری نیروهای زبده و مجرب در روابط عمومی خود کوشا نبوده و یا اصلا تمایلی به حضور مدیران روابط عمومی در سازمان خود نداشته اند ، این زحمات در لایه های کاری پنهان مانده و خدمات دولت به صورت آشکار در معرض و قضاوت مردم قرار نگرفته است که نمونه های بارز آن در دولت تدبیر و امید نیز به خوبی قابل رصد ، مشاهده و اندازه گیری است .

* مهری آشوری : نقطه عطفی در مسیر ارتقای جایگاه روابط عمومی ها در دستگاه های اجرایی

آشوری از قدیمی های فعال در حوزه روابط عمومی است و ریاست اداره روابط عمومی و امور فرهنگی تامین اجتماعی استان قزوین را برعهده دارد . او با اشاره به بخشنامه معاون سیاسی امنیتی استان قزوین معتقد است : مکاتبه ریاست شورای اطلاع رسانی استان هر گونه جا به جایی در مدیران روابط عمومی را منوط به استعلام و هماهنگی با ریاست شورای اطلاع رسانی کرده است  که این خود، نقطه عطفی در مسیر ارتقای جایگاه روابط عمومی ها در دستگاه های اجرایی می شود تا خدایی ناخواسته این جایگاه مکانی برای حیات خلوت کارکنانی که از واحدهای دیگر می آیند ، نگردد و تبیین شود که روابط عمومی خود به عنوان بزرگ‌ترین رسانه و همراه رسانه های گروهی باشد ‌و از سوی دیگر با حکم مشاور و امین مدیریت دستگاه حرکت نماید.

آشوری با قدردانی از رییس شورای اطلاع رسانی استان اضافه می کنند : این تصمیم ریاست محترم شورای اطلاع رسانی ارزنده ترین گام در جهت حفظ شان مدیران ارتباطات است تا مقام آنان دستخوش تصمیمات احساسی در برخی ادارات نگردد ؛ همچنان که جا به جایی روسای ادارات و  مدیران واحدها با هماهنگی فرمانداران و بخشداران صورت می پذیرد ، جابه جایی مسوولین و مدیران روابط عمومی ها هم با هماهنگی معاون سیاسی به عنوان رییس شورای اطلاع رسانی باشد .

***

این دیدگاه ها و نظرها به خوبی نشان می دهد که اگر مدیران ما به روابط عمومی های خود اعتماد کرده و از آنان به عنوان مشاوران مورد وثوق او استفاده نمایند ؛ نه تنها سبب اعتلای سازمان آنان شده بلکه در پیشرفت ایران اسلامی که بزرگ ترین خواسته ملت شریف ایران است ، گام برخواهند داشت .