پروفسور علی اکبر فرهنگی
استاد مدیریت رسانه

در خصوص اهمیت ارتباطات در دوران کرونا و پیش‌از آن، کتاب‌ها و مقالات زیادی وجود دارد. بر کسی پوشیده نیست که ارتباطات در تمام ارکان زندگی انسان‌ها، جای داشته و نقش ایفا کرده است. اما در دوران بعد از کرونا، آنچه مسلم است، این است که روابط شکل دیگری به خود گرفته است و این شکل از روابط باعث شده که خیلی از فعالیت‌هایی که بشر در دوران قبل از شیوع کرونا می‌کرده، دچار تغییرات ساختاری در خصوص ارتباطات چهره به چهره شود.
ارتباطات در گذشته از نزدیک و به‌صورت چهره به چهره بوده و اثربخشی بسیار بیشتری از امروز داشته است، البته هنوز هم این نوع از ارتباطات می‌تواند به لحاظ تکنیکال وجود داشته باشد، اما بعد از کرونا به‌دلیل آلودگی‌هایی که در خصوص ارتباطات چهره به چهره وجود دارد، این مقوله کمرنگ شده یا کلاً شدنی نیست، پس به ناچار شیوه دیگری از روابط باید برقرار شود.

در این حوزه، دنیای مجازی و شرایط جدید، جایگزین مقوله قبلی شده است، اما در این دوران حس و حالی که بشر در خصوص ارتباطات دارد، به شکل سابق وجود ندارد. این در حالی است که نحوه ارتباطات جدید باز هم می‌تواند از خیلی از جهات، اطلاعات ما را در بعد اطلاع‌رسانی تکمیل کند. حوزه ارتباطات در دوران پساکرونا، دو وظیفه مهم را بر عهده دارند. اولی اطلاع‌رسانی است و دیگری شامل متقاعد‌سازی می‌شود.

این دو مقوله می‌توانند، تغییرات و دگرگونی‌هایی در رفتار انسان‌ها ایجاد کنند. در بعد اطلاع‌رسانی در پساکرونا، با ابزارهایی که امروزه وجود دارد، این کار شدنی است، اما در بعد متقاعد سازی، قضیه شکل متفاوتی دارد. در دوران قبل از کرونا، ارتباطات غیرکلامی اثربخشی بالایی داشتند، اما در دوران پساکرونا، ارتباطی که با حس و حال می‌تواند توأم باشد و به سایرین منتقل شود، این توانمندی را نخواهد داشت. باید بدانیم که چگونه می‌شود، حوزه ارتباطات را در ایجاد حس و حال هم شکل بدهیم. این قضیه مستلزم این است که هوش مصنوعی به میزان قابل مقایسه‌ای در ارتباطات و (sensation) یا انتقال حسی در فراگرد ارتباطی کم کم مواجه شده و اعمال شود. دانشمندان باید در این زمینه تئوری‌سازی کنند، تا از این طریق هم بتوانیم کاربرد اصلی انتقال حس و حال افراد را در پسا کرونا داشته باشیم.

به‌عنوان نمونه، سینما و تئاتر اثر بخشی زیادی روی مخاطب دارند، اما در کتاب و نوشته انتقال احساس چندان میسر نیست. ارتقای این مهارت نیز باید کم کم بتواند در دوران پساکرونا، جلوه‌نمایی کند تا در انتقال احساسات بتوان موفق‌تر عمل کرد.