** الهام نظری – پژوهشگر و تسهیل‌گر اجتماعی 

با پاندمیک شدن ویروس کرونا، سرخط خبری خبرگزاری های جهانی تبدیل به مسابقه ای برای اطلاع رسانی دقیق تر، به روز و صحیح تر از آمار مبتلایان و کشته شدگان این ویروس در سطح جهانی شده است. ویروسی که هنوز بر سر منشا پیدایش آن مناقشه ای جدی وجود دارد اما به گونه ای معادلات ذهنی و بهداشتی بشر را به سخره گرفته که جهان را به سمت یک آشفتگی و استیصال فراگیر برده است. 

صحنه های هرروزه از فروشگاه های خالی، صف های طولانی برای اقلام بهداشتی و درمانی، نزاع برای بقایی به راه انداخته که گویی قرار است ناقوس مرگ برای یکایک ما به صدا درآید. این میل به بقا دلالت بر مرگ البته نه خود مرگ که آگاهی جمعی از مرگ دارد که برای آدمیان مسأله آفریده است. بشر متمدن امروز دیگر قادر نیست با واپس راندن مرگ از عرصه آگاهی (فردی و جمعی) آن را سرکوب کند چراکه مرگ و اخبار آن به صحنه حیات اجتماعی آمده و ما شاهد کالبدهای ویروس زده ای هستیم که برای حیات ما ترسناک شده اند.

اما آنچه مرگ را ترسناکتر کرده است نه آمار آن، بلکه موقعیتی است که نوربرت الیاس در کتابش «تنهایی دم مرگ» از هر چه بهداشتی تر شدن مرگ سخن می‌گوید و به آدمیان متمدن عصر جدید نهیب میزند كه «بهداشتی شدن» به غربت محتضران و تنهایی دم مرگ دامن زده، چراکه؛ بهداشت جسمانی با نوعی انزوای عاطفی گره خورده است. اگرچه الیاس گسترش تمدن را عاملی برای منزوی شدن و تنها ماندن و تنها مردن می داند اما ملالت های این تمدن  که در حال حاضر به شکل ویروسی همه گیر و ناشناخته در آمده، زنگ خطری است برای بشر که فراموش نکند دست درازی های نابخردانه و خودخواهانه اش تنهایی را نه تنها برای مردگان بلکه نصیب زندگان و بازماندگان نیز کرده است. بازماندگانی که برای حفظ جان باید در خانه محصور شوند و داغدارانی که ناچار اند به تنهایی سوگواری کنند و هیچ دست آشنایی نیست تا درد فقدان را برای آنان التیام بخشد تا تسلی یابند.