​​​​​​​برای رفتن امین تارخ زود بود. بازیگری موقر، محترم و بی‌حاشیه. برآمده از تئاتر و به شهرت رسیده در دهه ۶۰٫

آن روزها که سریال‌های تلویزیون پربیننده بود؛ امین تارخ، خوش سیما و جوان با «ابوعلی سینا» (کیهان رهگذر) و «سربداران» (محمدعلی نجفی) دیده شد. سیمای شرقی و مردانه‌اش، نجابت و معصومیتی خاص داشت، صدایش گرم و دلنشین بود. این امتیازها همواره با او ماند. اویی که در همه سال‌های حضورش در سینما و تلویزیون، مثل هر بازیگر بزرگی از خود، جایگاه و شخصیتش مراقبت کرد.

گذر سال‌ها، موهایش را سفید کرد، اما به بازی در هر نقشی تن نداد و اجازه نداد تصویر، نام و اعتبارش با پروژه‌هایی گره بخورد که دوستدارانش را ناامید کند. امین تارخ، نمونه‌ای از نسلی بود که سلوک و منش هنرمندانه را انتخاب کرده بود، در کارنامه او چند نقطه عطف و شاه‌نقش وجود دارد که فراموش نشدنی است. در «پرنده کوچک خوشبختی» (۱۳۶۶) فیلم مهم پوران درخشنده، برخلاف ظاهر و گریم نقش‌های مهم تاریخی‌اش، در قالب پدری درمانده و رنج کشیده دیده شد. اگرچه ستاره آن فیلم هما روستا در نقش خانم شفیق معلم، ناجی ملیحه بود اما تارخ با این فیلم، به سینما معرفی شد و در دهه ۶۰ و ۷۰ فرصت همکاری با کارگردان‌های مختلف را به دست آورد.

حضور در «پاییزان» (رسول صدرعاملی) و «سرب» (مسعود کیمیایی) جایگاه او را به عنوان بازیگر نقش اول تثبیت کرد و با «مادر» (علی حاتمی) یکی از بهترین نقش‌آفرینی‌‌های کارنامه‌اش رقم خورد. جلال‌الدین (تارخ) روشنفکر منزوی و آرام خانواده بود، فیلم دوبله شد، اما حذف صدای تارخ و استفاده از صدای خسرو خسروشاهی، شخصیت احساساتی و شکننده جلال‌الدین را عیان‌تر می‌کرد. دومین همکاری علی حاتمی و تارخ در «دلشدگان» به یکی دیگر از نقاط درخشان کارنامه این بازیگر منجر شد. در «دلشدگان» که مرثیه‌ای برای هنر، موسیقی و هنرمندان ایرانی است، طاهر خواننده زیبای ایرانی، به وصال معشوق نمی‌رسد و در غربت، جان می‌بازد. در این عاشقانه پراحساس، زیبایی و معصومیت چهره تارخ، تصویر آرمانی حاتمی از هنرمند عاشق وطن و موسیقی را عینیت بخشیده است. در دهه ۸۰ و با ورود بازیگران جوان، تارخ کم‌کارتر شد، اما با بازی در چند سریال‌ پربیننده آن مقطع، هم قدرت بازیگری‌اش را نشان داد و هم محبوبیتش را حفظ کرد.

نقش حاج رضا در سریال پربازیگر «سفر سبز» (محمدحسین لطیفی) یکی از این حضورهای به یادماندنی است. تارخ، تیپ مرد سنتی و بازاریِ متدین را با فاصله از همه نقش‌های مشابه بازی کرد و به حاج رضا، به عنوان یک تیپ آشنا و تکراری، تشخص داد و به بهترین بازیگر این سریال تبدیل شد. در «معصومیت از دست رفته» (داوود میرباقری) او درست‌ترین انتخاب برای نقش شوذب بود؛ مردی که به دلیل میل به قدرت و ثروت، به اردوگاه دشمن می‌پیوندد. «جراحت» (محمدمهدی عسگرپور) یکی دیگر از سریال‌هایی است که اگر امین تارخ در آن بازی نمی‌کرد، حتماً چیزی کم داشت. نقش بزرگ، برازنده او بود و باعث شد تارخ دوباره دیده شود.
خداحافظی زودهنگام امین تارخ، تلخ است. او همه عشقش به بازیگری را در دیده شدن خود خلاصه نکرد. کوشید تا نسلی از بازیگران جوان را به سینما و تلویزیون معرفی کند و به همین دلیل هنر بازیگری ایران مدیون اواست. سفر بی‌بازگشتش در نخستین روزهای خزان ۱۴۰۱ یاد او را از خاطره سینما و تلویزیون پاک نخواهد کرد. روحش شاد و یادش گرامی.

* محدثه واعظی‌پور