وقایع خبری / اخبار نویدبخش تولید داروهای ضدویروسی به‌عنوان دومین اسلحه پس از واکسن، برای مقابله با کووید-۱۹ از چندماه پیش منتشر شده است. هم‌اکنون چند شرکت دارویی ازجمله فایزر و مرک فاز آخر کارآزمایی بالینی این داروها را سپری می‌کنند و به‌گفته متخصصان احتمالا تا پایان پاییز این داروها که بیشتر به شکل قرص هستند، وارد بازار دارویی جهان می‌شوند.

درحالی‌که هدف واکسن‌ها جلوگیری از ابتلا به بیماری کووید-۱۹ است، قرصی که زمان بهبود را تسریع می‌کند و به‌راحتی در خانه مصرف می‌شود، پیشرفت مهمی خواهد بود و برای افرادی که مبتلا هستند درمان مهمی است و به‌طور بالقوه بار بیمارستان‌ها را کاهش می‌دهد. با شروع فصل پاییز و ترس از افزایش موارد ابتلا به بیماری‌ها که ممکن است با بیماری‌های فصل سرما ترکیب شود، شرکت‌های دارویی رقابتی اساسی برای دستیابی به یک موفقیت در زمینه تولید داروی مؤثر کووید-۱۹ را از مدت‌ها قبل آغاز کرده‌اند.

داروهای ضدویروسی چطور عمل می‌کنند
نسل فعلی واکسن‌های کوویدـ۱۹ روی تولید آنتی‌بادی برای خنثی کردن پروتئین سنبله که ویروس از آن برای چسبیدن به سلول‌های انسان استفاده می‌کند، تمرکز دارد، اما در درمان ضدویروسی دانشمندان باید تشخیص دهند چطور ویروس را از تکثیر متوقف کنند.

یکی از چالش‌هایی که محققان برای تولید داروهای ضدویروس با آن روبه‌رو هستند، این است که باید دارو با پروسه تکامل ویروس سازگار باشد. نیکولاس کارتسونیس، نایب‌رئیس ارشد تحقیقات بالینی در بیماری‌های عفونی شرکت دارویی آمریکایی مرک می‌گوید: داروهای ضدویروسی ما در برابر تغییرات زیادی که ممکن است با پروتئین سنبله مشاهده کنید، آسیب‌پذیر نیستند. این یعنی ویروس نمی‌تواند از داروهای ضدویروسی مانند روشی که واکسن‌ها دارند، فرار کند. این مدل از ضدویروس‌ها واقعا روی پروسه تکثیر ویروس تأثیر می‌گذارد.

رقابت سخت
قرص ساخت شرکت مرک که با نام مولنوپیراویر شناخته می‌شود، باید از زمان بروز علائم کووید-۱۹، ۲ بار در روز به‌مدت ۵ روز استفاده شود. این دارو اکنون در حال پشت سر گذاشتن فاز سوم کارآزمایی بالینی است و این شرکت انتظار دارد تا پایان سال داده‌های مربوط به آن را داشته باشد. مرک همچنین کارآزمایی این دارو را در بین افرادی که کرونا ندارند، اما با کسی که کرونا دارد، زندگی می‌کنند، آغاز کرده است.

گروه دارویی آمریکایی فایزر نیز در حال سپری کردن فاز آخر کارآزمایی بالینی قرص ضدویروسی خود است. این شرکت روی ۲ ضدویروس مطالعه می‌کند؛ یک قرص که می‌تواند در خانه مصرف شود و یک داروی تزریقی وریدی برای بیمارانی که از بیماری جدی‌تری رنج می‌برند. این داروها از طریق مسدود کردن فعالیت پروتئاز کووید (آنزیمی که ویروس برای دستور تکثیر در بدن به آن احتیاج دارد) کار می‌کند.

یک شرکت دارویی انگلیسی به نام سینارژن  نیز در حال تولید یک داروی تنفسی اینترفرون است که به‌عنوان یک رویکرد نویدبخش برای درمان این بیماری معرفی می‌شود. ریچارد مارسدن، مدیرعامل این شرکت می‌گوید: یکی از مهم‌ترین راه‌های ویروس برای کاهش پاسخ سیستم ایمنی، سرکوب تولید اینترفرون بتاست که نقش حیاتی را در فعال کردن پاسخ ایمنی گسترده و جلوگیری از تکثیر ویروس ایفا می‌کند.

چه کسانی داروهای ضدویروسی دریافت می‌کنند
دریافت‌کنندگان شاید شامل افراد دچار نقص سیستم ایمنی که واکسن کووید-۱۹ در آنها جواب نمی‌دهد، یا یک گروه مشخص مانند مدارس، خانه‌های سالمندان یا تیم‌های فوتبال باشند که می‌توانند دارو را به‌صورت پیشگیرانه برای جلوگیری از شیوع گسترده‌تر بیماری استفاده کنند. با این حال، استیو بیتس، مدیر اجرایی انجمن صنایع زیستی انگیس می‌گوید: این ترفند به زمان‌بندی نیاز دارد؛ چرا که چنین محصولاتی باید با بروز نخستین علائم مصرف شوند. او معتقد است که احتمالا در هفته‌های اخیر یک داروی ضدویروسی با مجوز استفاده اضطراری برای ورود به بازار آماده خواهد شد.

بیتس اما درباره انتظارات بالای مردم از عملکرد داروهای ضدویروسی برای درمان کووید-۱۹ هشدار می‌دهد: مردم ممکن است مجبور باشند انتظارات خود را از میزان تغییر شکل این دسته از داروها تعدیل کنند. سطح اثربخشی ممکن است بسیار پایین‌تر از آن چیزی باشد که مردم از واکسن‌ها انتظار دارند.

اریک تاپل، مدیر مؤسسه ترجمه‌ای اسکریپس مستقر در کالیفرنیا می‌گوید: به‌نظر می‌رسد اگر داروهای ضدویروسی بسیار مؤثر و ایمن یا ارزان‌قیمت باشند یا به‌صورت رایگان ارائه شوند، به‌طور گسترده مورد استفاده قرار خواهند گرفت. فرقی نمی‌کند درمان‌ها به‌صورت قرص باشند یا استنشاقی یا تزریق وریدی.