استفاده از ماسک یکی از بهترین راه‌ها در کنار رعایت فاصله اجتماعی و رعایت بهداشت فردی برای مبتلا نشدن به ویروس کرونا است، سازمان جهانی بهداشت نیز بارها و بارها بر استفاده از ماسک در مکان‌های عمومی تأکید کرده است. حالا و با بازگشایی زودهنگام مدارس و حضور برخی دانش‌آموزان در مدارس مسائلی درخصوص استفاده نکردن صحیح از ماسک توسط دانش‌آموزان و یا تعویض ماسک با یکدیگر اتفاق افتاده است. درک فلسفه استفاده از ماسک برای کودکان آسان نیست و به‌نظر می‌رسد با شکل فانتزی که تعدادی از ماسک‌ها به‌خود گرفته بیشتر کارکرد یک اسباب‌بازی را برای کودکان و به‌ویژه دانش‌آموزان ابتدایی پیدا کرده است. با بازگشایی مدارس اگر چه گفته می‌شود ماسک رایگان به دانش‌آموزانی که در مدرسه حضور پیدا می‌کنند، اهدا می‌شود اما بسیاری از مدارس نه‌تنها این ماسک‌ها را توزیع نمی‌کنند بلکه به خانواده‌ها اعلام کرده‌اند که دانش‌آموز باید همراه با ماسک و مواد ضد‌عفونی‌کننده به مدرسه بیاید و در غیراین صورت از پذیرش دانش‌آموز خودداری خواهند کرد.

مهرزاد حمیدی، معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش، چند روز قبل از توزیع ماسک رایگان برای دانش‌آموزانی خبر داد که در مدرسه حضور پیدا می‌کنند؛ ماسک‌هایی که مشخص نیست سرنوشتشان چگونه است. به گفته او «وزارت صمت باید ماسک‌های وی‍‍ژه کودکان تولید کنند که هم ارزان و هم اندازه صورت کودکان باشد.» با وجود این و با تعطیلی چندماهه مدارس و بازگشایی زودهنگام آن در سال تحصیلی جدید هنوز تصمیماتی که باید زودتر از اینها برای حفظ سلامت دانش‌آموزان گرفته شود، به نتیجه نرسیده است.

محمد زنوزی‌راد، پزشک متخصص بیماری‌های کودکان با اشاره به اینکه انجمن پزشکان اطفال به هیچ عنوان باز شدن مدارس و حضور دانش‌آموزان را در کلاس‌های درس جایز نمی‌داند، به همشهری می‌گوید: ‌این اقدام آموزش و پرورش بسیار خطرناک است و درصورت ادامه این وضعیت، نتایج آن تأسف‌برانگیز خواهد بود.‌ مسئولان مدارس نمی‌توانند بالای سر تک‌تک دانش‌آموزان- خصوصا مقطع دوره اول و دوم ابتدایی- باشند و مواظب باشند که آنها دستورالعمل‌های بهداشتی را رعایت کنند اگر هم قرار بر تذکر مدام به دانش‌آموزان درخصوص رعایت پروتکل‌های بهداشتی باشد، باید منتظر آسیب‌های روانی باشیم که گریبانگیر دانش‌آموزان می‌شود.
چه ماسکی برای کودکان ابتدایی مناسب است؟
زنوزی‌راد درخصوص نوع ماسک مورد استفاده برای دانش‌آموزان خصوصا دوره اول و دوم دبستان گفت:‌ برای این کودکان باید از ماسک‌های ساده ۲و ۳لایه که متناسب با اندازه صورت کودکان است و در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد استفاده کرد و خانواده‌ها به هیچ عنوان نباید از کنار خیابان‌ها برای کودکان ماسک بخرند.
به‌گفته این متخصص، خانواده‌ها نقش مهمی را درخصوص رعایت پروتکل‌های بهداشتی توسط دانش‌آموزان دارند، باید به دانش‌آموزان آموزش داده شود که ماسک هم یک وسیله کاملا شخصی بهداشتی است و به هیچ عنوان نباید در زمان حضور در مدرسه از روی صورت برداشته شود و یا با ماسک سایر دوستان‌شان تعویض شود چراکه با این کار انتقال ویروس به راحتی صورت می‌گیرد و حتی اگر خود دانش‌آموزان به این بیماری دچار نشوند می‌توانند ویروس را به داخل خانه انتقال دهند.

به همین سادگی نیست
بهترین راه تهیه ماسک برای دانش‌آموزان،خرید آن از داروخانه‌ها عنوان شده است. اما تهیه ماسک‌های متناسب با صورت کودکان به همین راحتی‌ها هم نیست. توزیع نشدن این ماسک‌ها در داروخانه‌ها کار را برای خانواده‌ها سخت کرده و به همین علت خانواده‌ها به استفاده از ماسک‌هایی که در مغازه‌های معمولی به فروش می‌رسند و معمولا رنگ و لعاب زیبایی دارند و به تصاویر شخصیت‌های کارتونی مورد علاقه کودکان منقش شده‌اند، رضایت می‌دهند.

سیدعلی فاطمی، نایب‌رئیس انجمن داروسازان ایران نیز با اشاره به اینکه نظارت روی کیفیت ماسک‌ها به‌شدت پایین آمده است، ‌به همشهری می‌گوید: «بسیاری از ماسک‌هایی که در داروخانه‌ها هم توزیع می‌شود و به اسم ماسک ۳لایه فروش می‌رود، ‌لایه محافظ داخلی را ندارند و عملا ۲لایه است که انجمن داروسازان با مطلع شدن از این مسئله بسیاری از این ماسک‌ها را مرجوع کرده است اما بسیاری دیگر از این ماسک‌ها توسط خانواده‌ها خریداری شده است.»

او درباره ماسک‌های ویژه کودکان هم می‌گوید: «بیشتر ماسک‌هایی که برای کودکان تهیه می‌شود ماسک‌های ۲لایه‌ای هستند که محافظت کافی را برای اطفال ایجاد نمی‌کند و فقط می‌تواند جلوی انتشار ترشحات ناشی از عطسه و سرفه فرد آلوده به ویروس ‌را بگیرد. با وجود این استفاده از این ماسک‌ها هم بهتر از استفاده نکردن آنهاست اما این ماسک‌های ۲لایه نمی‌تواند در محل‌هایی که تجمع در آنها زیاد و یا در کلاس‌های درس که دانش‌آموزان برای دقایق زیادی در کنار هم هستند، ‌محافظت‌کننده باشد.»