کودتای ۲۸ مرداد از جنجالی‌ترین رویدادهای تاریخ ایران است. این رویداد که در پایان سبب سقوط دولت مصدق شد، هم در گستره کشور و هم در فراسوی مرزها، بازتاب گسترده‌ای داشته و انگیزه جناح‌بندی‌های گوناگون سیاسی در ایران شده است. پژوهشگران بسیاری از همان سال‌ها این رویداد را واکاوی کرده‌اند و آنچه در این میان به چشم می‌خورد؛ دیدگاه‌های گوناگون کسانی است که به این رویداد پرداخته‌اند. در این میان گروهی از پژوهشگران حضور دارند که همواره کوشیده‌اند از دریچه علمی و چارچوب‌های تاریخی به این رویداد و پیامدهای آن بپردازند.

کتاب «کودتاهای ایران» نوشته‌ سهراب یزدانی (نشر ماهی)
یزدانی در کتاب کودتاهای ایران تاریخ پنجاه‌ساله‌ ایران را بازگو نمی‌کند، بلکه می‌کوشد به این پرسش‌ها پاسخ دهد و آن‌ها را تحلیل کند. فصل یکم این کتاب مبحثی نظری و تاریخی درباره‌ پدیده‌ کودتاست. در فصل‌های دوم تا پنجم کودتاهای ایران بررسی می‌شوند؛ براندازی مجلس اول، برچیدن مجلس دوم، سوم اسفند ۱۲۹۹ و ۲۸ مرداد ۱۳۳۲٫ یزدانی در فصل پایانی کتاب می‌کوشد شاخصه‌های مشترک این چهار کودتا را بیابد و بررسی کند که آیا می‌توان الگوی مشترکی در کودتاهای ایرانی یافت.

«کودتا» نوشته یرواند آبراهامیان با ترجمه محمدابراهیم فتاحی (نشر نی)
یرواند آبراهامیان در این کتاب کوشیده است با نگاهی خاورشناسانه به رویداد ۲۸ مرداد بپردازد. آبراهامیان در این پژوهش به ویژه بر نقش آمریکا در کودتای ۲۸ مرداد انگشت می‌گذارد و باور دارد بازار نفت و سرمایه‌گذاری‌های بزرگ آمریکا در آن، دلیل بنیادین نقش آمریکا در کودتا بوده است. هر چند نقدهایی نیز بر این پژوهش وارد است. مانند بی‌توجهی به نقش مردم در این کودتا و تنها پرداختن به نقش حزب توده است.

«کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲» نوشته مارک گازیوروسکی با ترجمه غلامرضا نجاتی (نشر شرکت سهامی انتشار)
مارک گازیوروسکی در پژوهش‌های بسیاری به کودتای ۲۸ مرداد، محمد مصدق و سیاست خارجی آمریکا پرداخته است. کتاب «کودتای ۲۸ مرداد» از نمونه‌های برجسته و تا اندازه‌ای کلاسیک گازیوروسکی است. نویسنده در این کتاب به گونه‌ای ویژه به رویداد کودتای ۲۸ مرداد پرداخته و کوشیده است تا زمینه‌های این کودتا را شناسایی کند.