حسین سراج‌زاده
رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران
۸ ماهی می‌شود که کشور درگیر یک بحران جدی به نام کرونا شده است. بحرانی که همه آحاد جامعه را درگیر خود کرده است و بار اصلی این بیماری را  بر دوش کادر درمان گذاشته است.

پزشکان و پرستاران در این چند ماه خستگی‌ناپذیر و به نحوه شایسته مسئولیتی را که برعهده داشتند، پیش بردند. در حقیقت کرونا یک مسأله ملی است و همه افراد جامعه و شهروندان در معرض خطر ابتلا قرار می‌گیرند. از همان روزهای اول ورود کرونا هم دولت ستاد مقابله با کرونا تشکیل داد تا آنها با اقتدار و اختیارات بتوانند برای این بیماری راهکارهایی داشته باشند. حالا بعد از ۸ ماه ناهماهنگی‌هایی برای مقابله با این بیماری به‌وجود آمده است.

در حقیقت مدیریت کردن درباره کرونا، نیازمند نظام مدیریتی هماهنگ است. اجزای مختلف نظام اداری، نظام اجتماعی، نهادهای امنیتی، دولت و مردم همه با هم هماهنگ باشند. از همه مهمتر دستگاه‌های اداری و اجرایی کشور و سیستم حکمرانی کشور است که باید هماهنگ‌تر از قبل باشند. هر دستگاهی اگر وظیفه خودش را انجام دهد وضعیت این چنین نمی‌شود.  سال‌هاست که درباره ناکارآمدی برخی از سازمان‌ها و نهادهای کشور سخن می‌گوییم و البته وقتی مشکل بحران آب، محیط زیست، آلودگی هوا و ترافیک مطرح می‌شود هم شاهد این ناهماهنگی‌ها هستیم. این موضوع فقط در ارتباط با بحران کرونا نیست. از نظرم یکی از علت‌های این ناکارآمدی و ناهماهنگی‌ها هم به خود مدیران بر‌می‌گردد. آنها عموماً رویکردهای سیاسی متفاوتی دارند و همین نگاه سیاسی موجب شده تا برخی از مدیران نخواهند بخشی از کار مدیرانی را که متفاوت‌تر از آنها فکر می‌کنند پیش ببرند. برخی از مدیران که مسئولیت کارها را به عهده دارند درگیر رقابت‌های سیاسی و جناح‌های فکری خود هستند. این موضوع در بحران کرونا خودش را بخوبی نشان داده است. موضوع دیگر فقدان منابع مالی است. برای اجرای طرح‌های بزرگ، کشور نیاز به منابع مالی دارد. کشور به خاطر تحریم‌ها فشار بسیاری را تحمل می‌کند. متأسفانه فرهنگ سازمانی به گونه‌ای است که این هماهنگی بین اجزای مختلف نظام اداری وجود ندارد. ما در زمینه مهار بحران کرونا نیاز به یک همبستگی اجتماعی داریم. یکی از عوامل اصلی ایجاد همبستگی اجتماعی در جامعه، هماهنگی بین باورها و ارزش‌هاست.

خوشبختانه از این نظر جامعه ما در سطح بالایی از همبستگی قرار دارد و ما مصادیق مختلف این همبستگی را بارها در جامعه دیده‌ایم. بدون مشارکت و همبستگی اجتماعی، امکان مهار این بحران وجود ندارد. مردم، دولت و بخش‌های حکومت باید با هم یکدل و همراه باشند. حکومت باید بداند که کشور درگیر یک بحران ملی شده است و اگر هماهنگی‌ها بین دستگاه‌های مختلف ایجاد نشود ما با یک فاجعه و بحران جدی در موضوع کرونا مواجه خواهیم شد. البته مدیریت افراد در ستاد کرونا هم باید منسجم باشد. نباید مردم پیام‌های دوگانه‌ای از مدیران ستاد دریافت کنند. اگر متخصصان هشدار می‌دهند که تجمع نباشد، ستاد هم باید مناسبت‌های مختلف را تعطیل اعلام کند  یا مدارس به هیچ عنوان باز نشوند. این موضوع خود اعتماد را از بین می‌برد.