حسین وارث آدم، کتابی از دکتر علی شریعتی، محقق و نویسنده‌ی معاصر ماست که یکی از تحلیلی‌ترین و عمیق‌ترین آثار در بررسی روح و بن‌مایه‌ی واقعه‌ی عاشورا به شمار می‌آید و رویه‌ی مقتلی ندارد. نام این کتاب از روی زیارت مشهور موسوم به زیارت وارث برگرفته شده که آن را اولین بار امام صادق(ع) به صفوان بن مهران تعلیم داده است. اگر حواشی این کتاب شریعتی را خوانده باشید، می‌دانید که او هم از انتقادات مرتضی مطهری بی‌نصیب نمانده است و شهید مطهری درمورد کتاب شریعتی گفته است که: «حسین وارث آدم، روضه‌ای مارکسیستی است!»

البته صحبت شهید مطهری با در نظر گرفتن محتوای کتاب خیلی هم بی‌راه نیست و می‌توانیم تاثیرات نگاه چپ شریعتی در تحلیل واقعه‌ی عاشورا را بعد از مطالعه‌ی این اثر درک کنیم. البته ورای اینکه این نگاه مثبت است یا خیر! شریعتی نگاه کمون‌وار به تمام وقایع خیر و شر دارد؛ او معتقد است که آغاز تاریخ بشر عین اشتراک و برابری است، سپس نابرابری و حق و باطل آغاز می‌شود و سرانجام این دو به وحدت بازمی‌گردند.

او با تمثیلی، دجله و فرات را عین این ماجرا می‌داند و برداشت خود از عاشورا را به چنین نگاهی نسبت می‌دهد.

از نظر ساختاری، حسین وارث آدم شامل متن پیاده شده‌ی هشت سخنرانی است که شریعتی آن‌ها را در سال‌های ۱۳۴۹ و ۱۳۵۰ هجری شمسی در حسینیه‌ی ارشاد راجع به ماهیت قیام امام حسین (ع) ایراد کرده بود. البته این سخنرانی‌ها ابتدا در جزوه‌هایی مستقل چاپ می‌شدند و سپس به صورت کتاب جمع‌آوری شدند.