شب یلدا از سنت های قدیمی ایرانیان است که درواقع فرصتی برای دور هم جمع شدن و صله ارحام است. آیت الله العظمی جوادی آملی در کتاب مفاتیح الحیات به تبیین آن پرداخته اند.

به گزارش “وقایع خبری” ، در کتاب “مفاتیح الحیات ” آمده است: دینِ اسلام با سنت‌ها و آدابِ پسندیده‌ی اقوام و ملیت‌ ها مخالفت نکرده؛ و حتی آن‌ها را امضا نیز کرده است. مثلا حرمتِ جنگ در ماه‌ های حرام، یک رَسمِ عربی بود که اسلام آن‌ را امضا کرد. ولی زنده به گور کردنِ دختران یک رَسمِ بد بود و اسلام با آن مقابله کرد.

آیت الله جوادی آملی در کتابِ خود “یلدا” را یک واژه‌ی سریانی می‌ دانند و به معنای میلاد؛ چون شب یلدا را با تولد حضرت مسیح تطبیق می‌کردند آن‌ را به این نام خواندند. 

در ادامه ایشان می‌فرمایند با توجه به این‌که ایرانیان این شب را شب تولد (میترا) مهر می‌ دانستند آن‌را با تلفظ سریانی‌اش پذیرفتند. در واقع یلدا با (noel) اروپایی که در ۲۵ دسامبر تثبیت شده، معادل است؛ بنابراین نوئل اروپایی همان شب یلدا یا شب چله ایرانی است.

آیت الله جوادی از شب نشینی و دید و بازدید و صله رحم به عنوانِ سنت‌های خوبِ این شب نام می‌ برند چنان‌که بهره‌گیری علمی از فرصت آن با طرح مسائل علمی و تاریخی را توصیه می‌ کنند و می‌ فرمایند: “مناسب است مومنان در چنین فرصت‌هایی با زوایای زندگی و سیره معصومان علیهم السلام در جهت رشد و کمال علمی و معنوی آشنا شوند. (مفاتیح الحیاة)

البته هر مراسمی و لو مراسم دینی مثلِ عزاداری و عروسی ممکن است آلوده به خطاهایی شود. این‌جا باید با آن خطا و خطاکار مقابله کرد نه آن‌که رسمِ پسندیده و مشروع را رد کرد. یا وقتی نوروز و یلدا با ایام عزای اهل بیت علیهم السلام تلاقی می‌کند باید رنگِ عزا داد به این مراسمات. مثلا دورِ همی یلدای امسال را با ذکر مصائبِ حضرت زهرا سلام الله علیها می‌توان برگزار کرد در منزلِ بزرگِ فامیل.