اسماعیل علوی

حضـرت عیسی مســـیح(ع) یکــــی از پیامبران بزرگ الهی و صاحب مکتب و طریقت مدونی است که در مجموعه تعالیم آســــمانی از وی بـــه عظمت یاد شده است. میلاد آن حضرت(ع) که از معجزات بزرگ الهی و نویدبخش انوار توحیدی است، سرآغاز فصل جدیدی در عرصه روابط انسانی و بازگرداندن کرامت و شرافت انسانی به بشریت است. زیرا حضرت مسیح(ع) در شرایطی پا به عرصه وجود نهاد که خودخواهی و آز و طمع راهبان و کاهنان، انسانیت انسان را مقهور خود ساخته و معنویت از سنگینی مصایب آن فرصتی برای تجلی و ظهور نمی‌یافت. قرآن کریم از عیسی مسیح(ع) با عالی‌ترین و عمیق‌ترین واژه‌های ممکن یاد نموده و از وی با عناوینی بلند همچون «کلمة الله» و «روح الله» نام می‌برد.
آن حضرت(ع) با تعالیم خود در فضای اصالت منافع و زراندوزی کاهنان و احبار روزنه‌ای به صلح و دوستی و بخشش و دیگر خواهی گشود و مهم‌ترین ویژگی آن حضرت(ع) که قرآن کریم برآن تکیه دارد، بندگی خداوند و مأموریت برای ابلاغ پیام توحید و یگانه‌پرستی از سوی خالق هستی است. از این‌رو کلام وحی از حضرت عیسی(ع) با تعابیری همچون «اصطفاء» (آل عمران/۴۹) و «اجتباء» و «صالح» (انعام/۸۵-۸۷) نام می‌برد. همچنین از آن حضرت(ع) با عنوان «مسیح» نام برده شده و در قرآن کریم وی را «وجیه» و «آبرومند» در دنیا و آخرت، «نیکوکار»، «زکی»، «مهذب»، «مبارک» و اعمالش را گواهی بر توحید و شایسته پیروی برشمرده است. آن حضرت از زمره کسانى است که خداى تعالى به ایشان سلام کرده و قرآن کریم در آیات بسیاری از آن حضرت(ع) با عنوان «حکیم» یاد می‌نماید. رسالت حضرت عیسی(ع) رسالتی بس دشوار محسوب می‌شد. او به عنوان فرستاده خدا امت خود را تعلیم داد و هدایت کرد. موعظه‌ها و آموزه‌های ایشان، از یک طرف تأیید و ادامه آنچه به شمار می‌رفت که‌ به وسیله دیگر پیامبران آمده بود و از طرفی دیگر رهنمونی بود، برای آنچه توسط پیامبربعد از خودآورده می‌شد.
ابن شُعبه حَرّانی محدث شیعی قرن چهارم هجری قمری در کتاب نفیس تُحَفُ العُقول فصلی را به اندرزهای حضرت مسیح(ع) به نقل از امام صادق(ع) اختصاص داده که مفاهیم ارزشمندی دربردارد و هر فراز آن دریایی از مضامین انسان‌ساز را در درون خود جای داده است. از جمله آنهاست: خوشا بر مهرورزان به یکدیگر، هم آنان که به روز رستاخیز رحمت شوند. خوشا بر سازش‌دهندگان میان مردم، هم آنان که به روز رستاخیز مقربانند. خوشا بر پاکدلان، آنان که به روز رستاخیز خدا را دیدار کنند. خوشا بر فروتنان در دنیا، آنان که به روز رستاخیز سریرهاى پادشاهى را به میراث برند. خوشا بر بینوایان که آنان راست، ملکوت آسمان، خوشا بر اندوهگنان، آنان که شاد مى‏‌شوند. خوشا بر آنان که از راه بندگی، گرسنگى و تشنگى کشند، هم آنان که سیراب شوند خوشا بر آنان که کار نیک کنند، (هم آنان که) برگزیدگان خدا خوانده شوند. و گفت: اى بندگان بد، مردم را بر گمانى سرزنش مى‏‌کنید و خویشتن را با یقین (به عیب خود) سرزنش نمى‏‌کنید!؟ (امام موسى کاظم(ع) در نصایح خود به هشام به این بخش از انجیل استشهاد می‌فرماید)گمشده عصر حضرت عیسی مسیح(ع) عدم پایبندی به الزامات اخلاق اجتماعی و بی‌توجهی نسبت به آثار مخرب آن بود از این‌رو آن حضرت(ع) روزی در جمع یاران و پیروان می‌فرماید: اگر یکى از شما بر برادرش بگذرد و ببیند جامه از شرمگاهش به کنارى رفته آیا برهنه‌‏ترش مى‏‌کند یا جامه را بر او برمى‏‌گرداند؟ گفتند: جامه را بر آنچه هویدا شده برمى‏‌گرداند. گفت: هرگز! بلکه شما او را برهنه‌‏تر مى‌‏کنید، (البته) دریافتند که براى ایشان مثلى زده است، پس گفتند: اى روح خدا این چگونه است؟ گفت: این نمود رفتار یکى از شماست که بر عیبى پوشاندنى از برادر خود آگاه شود و آن را نپوشاند. به حقیقت با شما بگویم، من به شما آموزش مى‌‏دهم تا فراگیرید و نمى‌‏آموزم که خودستایى کنید. شما به آنچه مى‏‌خواهید نمى‌‏رسید مگر به ترک آنچه بدان شهوت دارید. و به آنچه آرزو مى‌‏کنید دست نمى‏‌یابید مگر با شکیبایى بر آنچه خوش ندارید. از یک نظر باختن هم بپرهیزید زیرا (همان یک نظر آلوده بذر) شهوت را در دل بکارد و همین براى فتنه‌‏بازى صاحبش بس باشد. خوشا بر آن کو دیده‌‏اش را در دلش نهاده‏‌اند و (زمام) دلش را به نظر بازى دیده‌‏اش نداده‌‏اند. به عیب‌هاى مردم چون ارباب منگرید بلکه در عیب هاى آنان چون بنده مردمان نگرید. همانا مردم دو گروهند: به بلا گرفتار، یا از عافیت برخوردار، بر گرفتار رحمت آرید و خدا را بر عافیت سپاسگزارید.
کلام وحی حضرت‌ عیسی(ع)‌ را به‌ عنوان رسول بزرگ الهی معرفی نموده است. ایشان، همانند دیگر پیامبران دارای رسالت بود. قرآن کریم رسالت آن حضرت را سترگ برشمرده و او(ع) را مورد اعتماد خداوند برمی‌شمرد. همچنین قرآن کریم از حضرت‌ عیسی(ع) بـه عنوان رسول پیشرو نسبت به سایر پیامبران یاد کرده و تنها حضرت محمد(ص) را به‌عنوان‌ کامل کننده ادیان وحیانی مورد تأیید و تأکید قرار می‌دهد.