تب خونریزی ‌دهنده کریمه کنگو مهم‌ترین و گسترده‌ترین بیماری ویروسی منتقل شونده از طریق کنه است.

این بیماری در بیش از ۳۰ کشور دنیا وجود دارد و در قاره‌های آفریقا، اروپا و آسیا بومی است. مخزن ویروس، کنه‌ها هستند و ویروس بین کنه‌ها و میزبان‌های مهره دار مختلف در گردش است، بنابراین ریشه کنی ویروس عملاً امکان‌پذیر نیست.

راه انتقال بیماری تب کریمه کنگو چیست؟

کنه مخزن و ناقل بیماری است، عفونت در انسان پس از گزش کنه آلوده یا له کردن آن روی پوست یا تماس با پوست، لاشه حیوان، خون و ترشحات حیوان آلوده و یا تماس با خون و بافت‌های بیمار مبتلا ایجاد می‌شود. خطر انتقال در طی ذبح حیوان وجود دارد. پس از آلودگی یک نفر، ممکن است سایر افراد در تماس با او نیز در خانواده و اجتماع آلوده شوند.

میزان مرگ و میر ناشی از بیماری تب کریمه کنگو

میزان مرگ و میر این بیماری می‌تواند قابل توجه باشد به طوری که متوسط میزان کشندگی آن بین ۳۰ تا ۵۰ درصد تخمین زده شده است و برخی منابع حتی میزان آن را تا ۸۰ درصد در زمان طغیان‌ها نیز گزارش کرده‌اند.

علائم بیماری چیست؟

علائم بیماری بستگی به راه ورود ویروس دارد. پس از گزش کنه، دوره کمون معمولاً یک تا سه روز است و حداکثر به ۹ روز می‌رسد. بیمار دچار سردرد شدید، تب، لرز، درد عضلانی (به خصوص در پشت و پاها) و درد مفاصل، گیجی، درد و سفتی گردن، درد چشم، ترس از نور (حساسیت به نور) می‌شود. ممکن است حالت تهوع، استفراغ بدون ارتباط با غذا خوردن و گلو درد و احتقان ملتحمه در اوایل بیماری وجود داشته باشد که گاهی با اسهال و درد شکم و کاهش اشتها همراه می‌شود.

تب معمولاً بین ۳ تا ۱۶ روز طول می‌کشد. تورم و قرمزی صورت، گردن و قفسه سینه، پرخونی خفیف حلق و ضایعات نقطه‌ای در کام شایع هستند.

تغییرات قلبی عروقی شامل کاهش ضربان قلب و در مواردی افزایش آن و کاهش فشارخون مشاهده می‌شود.

خونریزی در مخاط‌ها نیز ممکن است از علائم ابتلا به بیماری تب کریمه کنگو باشد.

وضعیت بیماری تب کریمه کنگو در ایران

براساس اعلام وزارت بهداشت، موارد بیماری تب کریمه کنگو در سال ۱۴۰۲ تعداد۷۷ مورد بوده است و۶ نفر نیز فوت کرده‌اند.

دام‌های مبتلا ممکن است بدون علامت باشند

تب کریمه کنگو معمولاً علائم خاصی در دام‌ها ایجاد نمی‌کند و ویروس آن تا یک هفته در داخل بدن دام باقی می‌ماند. اگر در این مدت، دام ذبح شود افرادی که این دام را ذبح یا گوشت آن را قطعه قطعه می‌کنند؛ در معرض خطر ابتلا به تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو قرار می‌گیرند؛ همچنین اگر افراد گوشت دامی که به صورت غیرقانونی و سنتی ذبح شده را بدون رعایت نکات بهداشتی مصرف کنند مبتلا به این بیماری می‌شوند.

راه درمان بیماری

درمان بیماران مبتلا به تب کریمه عمدتاً حمایتی است یعنی بیمار باید بستری شود و مایعات و الکترولیت‌های کافی دریافت کند؛ اگر پلاکت فرد افت کند تزریق پلاکت به او انجام و برخی داروها از جمله مسکن‌ها و داروهای ضدویروس برای بیمار تجویز می‌شود.

راه پیشگیری از بیماری تب کریمه کنگو چیست؟

سرمای یخچال باعث می‌شود که طی فرآیندی، بسیاری از ویروس‌های موجود در گوشت از جمله ویروس مربوط به بیماری تب کریمه کنگو، از بین برود به همین دلیل مردم حتماً باید گوشت‌هایی را مصرف کنند که از کشتارگاه خریداری شده‌ و تأییدیه سازمان دامپزشکی را دارد زیرا در کشتارگاه‌ها، دام پس از ذبح شدن به مدت حداقل ۲۴ ساعت در دمای یخچال قرار می‌گیرد.

گروه‌های در معرض خطر ابتلا به بیماری

برخی افراد به دلیل شغلی که دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری قرار دارند از جمله:

• کارکنان کشتارگاه‌ها و قصابان
• دامداران
• دباغان
• کارکنان مراکز بهداشتی

توصیه‌هایی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری

با توجه به اینکه کنه عامل اصلی انتقال بیماری است تا حد امکان از نگهداری دام‌ها در محل زندگی خود خودداری کنید.

از گوشت دام ذبح شده توسط کشتارگاه‌ها استفاده کنید و از ذبح سنتی دام‌ها خودداری کنید.

هنگام ذبح و خرد کردن گوشت دام‌ها از دستکش، لباس کار و عینک استفاده کنید.

از خوردن جگر و گوشت دامی که به تازگی ذبح شده خودداری کنید و جگر تازه را در یخچال به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت نگهداری و بعد از پختن کامل، آن را مصرف کنید.