دکتر سیداحسان طوسی –   روانپزشک
اضطراب ذاتاً مفید است و کمک می‌کند برای مقابله با خطرات فعلی و آینده آماده شویم. اما اضطراب بیش از حد، توان تصمیم‌گیری منطقی و پاسخ مناسب را از ما می‌گیرد و ممکن است در برابر مشکل، کارهایی بی‌اثر یا حتی مضر انجام دهیم. همچنین ممکن است بر کیفیت زندگی اثر گذاشته و خواب و خوراک، ارتباط با خانواده و نزدیکان و عملکرد شغلی را نیز با اختلال روبه‌رو کند. از طرفی علائمی جسمی ایجاد می‌کند، مثلاً در دوران همه‌گیری کرونا افراد زیادی با احساس گرم‌شدن بدن، سنگینی سینه، تعریق یا امثال آن نگران ابتلا به بیماری هستند، اما در بررسی مشخص می‌شود علائم کاملاً نتیجه اضطراب است. اگر فردی با این علائم به روانپزشک مراجعه کند، محتمل‌ترین تشخیص نه اختلالات عمده و اساسی روانپزشکی، بلکه اختلال سازگاری (Adjustment disorder) خواهد بود و برای چنین شرایطی به‌ندرت دارو تجویز می‌شود، بلکه روش‌های غیردارویی ارجح است. پس برای پیشگیری یا حل آن باید سازگاری بهتری داشته باشیم و اولین قدم پذیرش مشکل است. باید بپذیریم که شرایط معمول زندگی ما موقتاً تغییر کرده است و این دوره نیز چندان کوتاه نیست. در این دوران ممکن است غمگین، مضطرب یا حتی عصبانی شویم. اقدامات زیر برای بهتر زیستن در دوران همه‌گیری کرونا توصیه می‌شود:
برای امور روزانه، کار، تحصیل، تفریح و استراحت دوباره برنامه‌ریزی کنید. خصوصاً سرگرمی‌های فردی و جمعی تازه‌ای پیدا کنید. انجام کارهای عقب‌مانده، خواندن کتاب، دیدن فیلم و سریال و بازی (فردی و جمعی) مفید است. برای سرکوب احساسات منفی از دخانیات، الکل یا سایر مواد استفاده نکنید. سبک زندگی خود را سالم نگه دارید که شامل این موارد است: رژیم غذایی مناسب، خواب منظم، فعالیت بدنی و حفظ ارتباط با نزدیکان‌تان در منزل یا با تلفن و اینترنت. به گذشته نگاه کنید که در دوران‌ سخت چطور بر مشکلات غلبه کرده‌اید؟ چنین مهارت‌هایی را در این دوران نیز به‌کار گیرید.
بارش اطلاعات در این روزها به اضطراب ما می‌افزاید. دقت کنید اینکه مثلاً آمار تعداد مبتلایان در کشور هزار نفر باشد یا ۵۰ هزار نفر بر نحوه مراقبت از خودمان یا دیگران تأثیری ندارد و در هر دو صورت مراقبت‌هایی که در منزل یا امور روزمره باید انجام دهیم تفاوتی ندارد. البته هوشیاری و پیگیری مناسب آموزش‌ها و دستورالعمل‌ها لازم است. اطلاعات صحیح به دست آورید و فقط به توصیه‌های منابع معتبر مثل وزارت بهداشت و سازمان بهداشت جهانی یا سایرمنابع معتبر توجه کنید و از پیگیری و بازنشر اخبار اضطراب‌زا خودداری کنید.
نزدیکان خود را با گوش‌دادن فعال و صحبت‌های همدلانه حمایت کنید. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که صحبت کردن در مورد افکار و احساسات از شدت آنها می‌کاهد. از نگرانی‌های خود بگویید و برای دیگران نیز شنونده خوبی باشید. درباره تکنیک‌های آرام‌سازی (Relaxation) جست‌و‌جو کنید و یکی از آنها، که برای شما راحت‌تر است را روزی چند بار، بخصوص هنگام افزایش اضطراب، انجام دهید. به خاطر داشته باشید در صورت نیاز همواره می‌توانید به مشاور/روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید. این مراجعه می‌تواند حضوری یا غیر حضوری باشد. امیدوارم در کنار هم این بحران را با کمترین خسارت پشت سر بگذاریم.