حمیدسوری‌-استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی

از روز گذشته محدودیت‌های جدیدی برای کنترل اپیدمی کرونا اعمال شد اما نکته اینجاست که تا وقتی این اقدامات به‌صورت جسته و گریخته انجام ‌شود، ما را به مرز کنترل اپیدمی نمی‌رساند. این محدودیت‌ها شاید بتواند وقفه‌ای ایجاد کند اما تدبیر کافی به‌شمار نمی‌رود. با این روش‌، ما زمان را به‌جای مدیریت فشرده می‌کنیم و این می‌تواند نتایج معکوسی داشته باشد.
محدودیت جدید، افراد را برای چندین‌ساعت به در خانه ماندن مجبور می‌کنند. اما به ساعت‌های بعد از پایان محدودیت فکر کرده‌اند؟ مردم بیشترین ترددشان را در ساعت‌های خارج از محدودیت انجام می‌دهند تا آن ساعت‌های محدودشده را تلافی کنند. با این روش، زمان متراکم می‌شود اما احتمال کاهش شیوع را همراه ندارد.
برای هر مداخله باید چند بخش را درنظر گرفت. یکی میزان اثربخشی است، دوم میزان هزینه اثربخشی. یعنی باید ببینیم چقدر باید هزینه کنیم تا به نتیجه برسیم و سوم انجام‌پذیری است.
اگر اینها در کنار هم دیده نشود ممکن است یک اقدام مؤثر باشد اما به‌صرفه نباشد؛ یا برعکس. مثلا تعطیلی کامل شهرها، ممکن است اثربخش باشد، اما به‌صرفه نیست. ما باید به مجموعه اقدامات نگاه کنیم تا هزینه زیادی را متحمل نشویم.
برخی از اقدامات پیشگیرانه مانند فنر عمل می‌کنند. جمع می‌شوند و به یکباره رها می‌شوند و درنهایت آن نتیجه دلخواه به‌دست نمی‌آید. می‌گویند شهر را تعطیل کنید تا کادر درمان استراحت کنند. اما ما می‌توانیم با روش‌های دیگری این استراحت را به آنها بدهیم که یکی از آنها مدیریت در حوزه درمان است.
در ابتدا باید اپیدمی کنترل شود و بعد سیاست‌های دیگر اعمال شود. با اقدامات فعلی اپیدمی کنترل نمی‌شود و نشده. به همین دلیل است که ما هنوز در موج اول اپیدمی قرار داریم؛ چراکه نتوانستیم آن را کنترل کنیم. این محدودیت‌های اعمال‌شده نمی‌تواند کفایت کند. باید زنجیره انتقال در کشور قطع شود.
 تنها شیوه هم جداکردن افراد مبتلا و ناقل از جامعه است. این افراد باید شناسایی شوند و به‌جای اینکه مجبور باشند برای درمان به مراکز درمانی مراجعه کنند، باید تیم‌های درمانی به سراغشان بروند و مراقبت‌های خانگی بگیرند. این گروه یک‌درصد از کل جامعه را تشکیل می‌دهند. با این روش هم این افراد مراقبت می‌گیرند و هم اپیدمی کنترل می‌شود.
به‌شخصه موافق اقدامات ایذایی و جزئی نیستم. به اعتقاد من برای کنترل اپیدمی ما نیاز به یک پکیج داریم که شامل اقدامات مختلفی می‌شود. برای کنترل شیوع کرونا، بهترین روش پیشگیری است. برای همین مسئله هم از روز گذشته اجرای طرحی به نام شهیدسلیمانی با همکاری وزارت بهداشت و بسیج جامعه پزشکی آغاز شد.
در این طرح روی موضوع مراقبت در خانه تأکید شده است. قرار است افراد در سطوح مختلف ازجمله افراد آموزش‌دیده و بهورز و پرستار و پزشک، در قالب‌ تیم‌های پزشکی برای درمان بیماران اقدام کنند.
حتی قرار است برنامه اکسیژن‌درمانی را به خانه‌ها ببرند تا افراد مجبور نباشند برای دریافت خدمات از خانه خارج شوند.
این روش‌ها به قطع زنجیره انتقال کمک می‌کند. بنابراین اینکه همه جمعیت را بتوان کنترل کرد نه از نظر اقتصادی امکانش وجود دارد و نه به‌واسطه آن اپیدمی کنترل می‌شود. در یک دوره بیماری تنها می‌توان یک‌میلیون نفر را تحت مراقبت قرار داد؛ لازم نیست از ۸۰میلیون نفر مراقبت شود، اما این یک‌میلیون نفر هم ثابت نیستند و در گردش‌اند.
 آنها اغلب افرادی هستند که یا علامتی ندارند و حامل ویروس‌اند یا تست‌شان مثبت شده است. باید تلاش کرد تا این افراد در خانه خدمات بگیرند؛ چراکه بررسی‌ها نشان می‌دهد یک‌سوم کسانی که مبتلا می‌شوند در همین رفت‌وآمدها گرفتار ویروس شده‌اند.