وقایع خبری– محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری در واکنش به ادعای آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه، اظهار داشت: واضح است که کلیه اعضای شورای امنیت به استثنای آمریکا و تنها یک کشور دیگر رسما اعلام کردند که اقدام آمریکا را به رسمیت نمی شناسند.

وی بیان کرد: دو حالت وجود دارد، یک وقت زمانی است که کشورها با آمریکا مخالف هستند اما زمانی هم وجود دارد که این کشورها اعتقاد دارند آمریکا در قضیه ای جایگاهی ندارد.

وزیر امور خارجه کشورمان تصریح کرد: الان ما حالت دوم را داریم و کشورها معتقدند که آمریکا جایگاهی ندارد.

ظریف متذکر شد: اگر یادتان باشد حدود یک ماه و نیم قبل آمریکایی‌ها قطعنامه‌ای را برای ادامه دادن محدودیت های تسلیحاتی ایران مطرح کردند که البته برخی افراد به اشتباه درباره این قطعنامه می گویند تحریم های تسلیحاتی، در حالی که ایران بعد از قطعنامه ۲۲۳۱ تحریم تسلیحاتی نبود بلکه برای خرید و فروش سلاح نیاز به مجوز شورای امنیت داشت در حالی که در قطعنامه ۱۹۲۹ ایران تحریم بود و کشورها موظف بودند جلوگیری کنند.

وی ادامه داد: ما موظف بودیم که از شورای امنیت مجوز دریافت کنیم و این شرایط در پایان ماه اکتبر یعنی پنج سال بعد از تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ تمام می‌شد که آمریکایی‌ها قطعنامه‌ای را معرفی کردند و سپس آن قطعنامه را از یک قطعنامه ۳۵ بندی به یک قطعنامه چهاربندی تقلیل دادند.

وزیر امور خارجه کشورمان تصریح کرد: با این حال دو کشور با این قطعنامه مخالفت کردند و ۱۱ کشور هم به آن رای ممتنع دادند و لذا حتی نیاز به وتو هم پیدا نکرد چون ۹ رای هم نیاورد.

ظریف اظهار داشت: اما در اینجا یک وضعیت متفاوتی است مبنی بر این که ۱۳ کشور رسماً به رئیس شورای امنیت نامه نوشتند و گفتند که اقدام آمریکا برای استفاده از ساز و کار ماشه غیرقانونی است.

وی اظهار داشت: یک نکته باید مورد توجه قرار گیرد مبنی بر اینکه هم اسم ماشه و هم اسم «اسنپ بک» که آمریکایی ها از آن استفاده می کنند هیچ یک از این اسامی در قطعنامه ۲۲۳۱ و یا در برجام نیامده است.

وزیر امور خارجه کشورمان افزود: آمریکایی‌ها یک کلک تبلیغاتی در ابتدا زدند چرا که این گونه که ظاهر قضیه نشان می‌دهد، حتی خود آقای پمپئو هم قطعنامه ۲۲۳۱ را نخوانده است.

ظریف گفت: شما می‌بینید که پمپئو بیشتر به صحبت های اوباما یا جان کری استناد می‌کند. به گونه‌ای که می‌گوید که کری گفته است که ما هر وقت بخواهیم می‌توانیم قطعنامه‌ها را بازگردانیم و یا آنکه اوباما فلان چیز را گفته است؛ در حالی که هیچ یک از این موارد در قطعنامه نیست.

وی ادامه داد: اسنپ بک در قطعنامه وجود ندارد. آقای بولتون اخیراً در مقاله‌ای که نوشته، گفته است که ساز و کار بازگرداندن قطعنامه های قبلی یک ساز و کار پیچیده و طولانی است.

ظریف گفت: آمریکایی ها تصمیم گرفتند که از این ساز و کار استفاده نکنند چرا که مطمئن بودند زمانی هم که خارج می‌شوند، اگر می خواستند وارد این ساز و کار شوند، شکست می خورند.

وزیر امور خارجه کشورمان اظهار داشت: این در حالی است که پمپئو فکر می‌کند که این ساز و کاری ساده است و آنان اطلاعیه ای می‌دهند و یک ماه بعد قطعنامه ها باز می گردد اما این طور نیست چرا که وی برجام را نخوانده است بلکه فقط به مصاحبه‌ها گوش کرده است و الان هم فکر می‌کنم که منتظر است تا فیلم برجام بیرون بیاید تا بفهمد برجام چیست. در واقع کسانی هستند که کتاب نمی خوانند و منتظر هستند تا فیلم موضوع بیرون بیاید و فکر می‌کنم که پمپئو هم منتظر فیلم برجام است.

ظریف گفت: اما این بار ۱۳ کشور نامه نوشتند و گفتند که آمریکا این حق را ندارد و آن یک کشوری هم که به قطعنامه ادامه محدودیت‌های تسلیحاتی ایران رای داده بود، در این موضوع سکوت کرده است. حتی آن یک کشور هم از آمریکا حمایت نکرد.

وی ادامه داد: آمریکا با چنین وضعیتی مواجه است و این طور نیست که برخی ها ادعا کنند که ساز و کار اسنپ بک برای این است که کشوری بتواند علیرغم مخالفت‌های مابقی کشورها، تحریم‌ها را بازگرداند.

وزیر امور خارجه کشورمان اظهار داشت: در حال حاضر همه اعضای شورای امنیت به استثنای خود آمریکا یا سکوت کرده‌اند و یا آنکه نوشته اند که آمریکا اصلاً در این اتاق جایی ندارد که صحبتی را مطرح کند و ما با آن موضوع مخالفت و موافقت کنیم.

ظریف با اشاره به اینکه این شرایط امشب است، گفت: آمریکایی‌ها ادعا می‌کنند چون ساعت ۱۲ به وقت گرینویچ یا ساعت ۸ شب به وقت واشنگتن یعنی حدود چند ساعت دیگر پایان ۳۰ روز است و قطعنامه ها باز می گردد.

وی تاکید کرد: اما خود آنان هم می‌دانند که این ادعایشان باطل است. بنده توضیح می‌دهم که اگر این قطعنامه ها بازگردد کشور ها باید چه کار کنند.

وزیر امور خارجه کشورمان با تاکید بر اینکه آمریکایی‌ها می‌دانند که این اتفاق نمی‌افتد، اظهار داشت: در این شرایط آمریکایی‌ها از روش قلدری خود استفاده می‌کنند و گفته‌اند که هرکس به ایران سلاح بفروشد، را تحریم می کنند که این اعلام نشان می‌دهد که خود آمریکایی ها باور ندارند که قطعنامه‌ها باز می گردد.

وی متذکر شد: زمانی که قطعنامه ۱۹۲۹ تصویب شد، آمریکایی ها نگفتند که هر کسی که به ایران سلاح بفروشد تحریم می‌شود چرا که آن قطعنامه شورای امنیت بود اما چون می دانند که این قطعنامه شورای امنیت نیست، مجبورند که به راه‌حل قلدری متوسل شود که آمریکا همیشه از این روش استفاده می‌کند.

وی در واکنش به سوالی مبنی بر اینکه آمریکایی‌ها می‌گویند درست است که ما عضو برجام نیستیم اما ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ می توانیم مکانیسم ماشه را فعال کنیم، گفت: بنده در اینجا به مقاله ای از بولتون استناد می کنم چراکه در بین آمریکایی‌ها بولتون تنها کسی است که قطعنامه را خوانده است و کسی است که فرمان اجرایی اوباما را قاب کرده بود و به عنوان یکی از بزرگترین دستاوردهایش در اتاقش قرار داده بود.

ظریف اظهار داشت: روشی که به قول خود آمریکایی ها می توانند با آن اسنپ بک کنند، یعنی خودشان قطعنامه‌ای را ارائه دهند و بخواهند آن را وتو کنند یا رئیس شورای امنیت را مجبور کنند که قطعنامه‌ای را بدهد و بخواهد آن را وتو کند، بنده باز هم به بولتون استناد می کنم.

وزیر امور خارجه کشورمان تصریح کرد: این روند حتی می‌تواند حق وتو یا ادعای وتوی پنج عضو دائم شورای امنیت را مخدوش کند. یکی از دلایلی که بولتون استناد کرده است که چرا با برجام و ۲۲۳۱ مخالف بوده است، این است که می‌گوید این روند درست از آنجایی که ما فکر می‌کنیم به نفع ماست که بتوانیم قطعنامه‌ها را بازگردانیم، همان جا وتوی ما را نابود می‌کند.

وی گفت: بولتون می‌گوید که منافع راهبردی ما در این است که وتو حفظ شود و اخیراً دو مقاله نوشته است که بنده پیشنهاد می‌کنم کسانی که دیدگاه دیگری دارند حتماً ملاحظه کنند و ببینند که خود آمریکایی‌ها چه می‌گویند.

ظریف اظهار داشت: در قطعنامه ۲۲۳۱ اشاره به اعضای برجام شده و در آنجا اسم کشورها را آورده است و در زمان تصویب برجام، آمریکا عضو برجام بود.

وزیر امور خارجه کشورمان گفت: یک نفر مثال خوبی می‌زد مبنی بر اینکه شما ازدواج کردید و در سند ازدواج اسم شما به عنوان زوج و اسم فرد دیگری به عنوان زوجه است و شما بعد از چند سال طلاق می گیرید اما پس از چند سال پشیمان می‌شوید و سند ازدواج را به دادگاه می برید و می‌گویید که من در این سند زوج هستم. بله در زمانی که ازدواج کردید، زوج بودید، نه زمانی که خارج شدید. بر این اساس استدلال آمریکایی‌ها هم بی‌معنا است.

وی با بیان اینکه آمریکایی‌ها از خردادماه امسال پیش نویس قطعنامه جدیدی علیه ایران را تهیه و تدوین کردند، گفت: آمریکایی‌ها تلاش زیادی کردند و خودشان را در کنج دیوار قرار دادند؛ آمریکایی‌ها وقتی دیدند آن قطعنامه قبلی به نتیجه نمی رسد گفتند که خیلی ها می گویند ما با پایان محدودیت های تسلیحاتی ایران مخالفیم و ما باید موضوعی را مطرح کنیم که در پی آن تنها اشاره به پایان محدودیت های تسلیحاتی ایران داشته باشد؛ این موضوع را هم مطرح کردند و یک قطعنامه ۳۵ بندی را به یک قطعنامه ۴ خطی تبدیل کردند و لذا این موضوع را هم به رای گذاشتند و نهایتا این موضوع هم دو رای بیشتر نیاورد.

وی تاکید کرد: آمریکایی ها  بعد از موضوعات برشمرده شده به سمت موضوعات اخیر روی آوردند، یعنی همه می دانند که آمریکایی ها روندی را طی کرده اند که در آن روند شکست خورده و حالا یک استدلال کاملا بچه گانه را مطرح می کنند و می گویند اسم ما در این توافق نامه وجود دارد.

 وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه در پاسخ به سوالی درباره ممنوعیت خرید و فروش سلاح با ایران در پی تحریم های ثانویه، تاکید کرد: ببینید آمریکایی ها یک قاعده قلدری را در پی گرفتند که از این قاعده استفاده می کنند و ممکن است در این موضوع هم از آن استفاده کنند البته جامعه بین‌المللی باید در این رابطه تصمیم گیری کند که چگونه می‌خواهد در برابر قلدری آمریکا بایستد.

وی تاکید کرد: متاسفانه به دلیل نفوذی که آمریکا در بازار مالی دنیا دارد، توانست قلدری اش را در حوزه تحریم های مالی به نتیجه برساند. البته تمام کسانی که این موضوع را  رعایت می کنند، می گویند ما علی رغم اینکه می دانیم این مسئله غیر قانونی است، از آن تبعیت می کنیم لذا آمریکا زور دارد و فشار می آورد.

ظریف ادامه داد: اما آن کشورها به این نکته توجه نکردند که همان قاعده برای آنها هم وجود خواهد داشت، یعنی آمریکا با پروژه نورد استریم هم همین کار را خواهد کرد.

وی تاکید کرد: آمریکا حتی در این رابطه یقه نزدیک ترین متحد خود یعنی کشور آلمان را گرفته است و گفته هر کشوری در پروژه نورد استریم خط گازی که رگ حیاتی آلمان است، شرکت کند با آن برخورد خواهیم کرد. لذا این رفتار آمریکایی ها رفتار تازه ای نیست چراکه اگر شما به درستی نگاه کنید امریکا از زمان تشکیل سازمان ملل متحد یعنی از سال ۱۹۴۵ تا امروز، ۱۲۰ مورد تحریم دارد، یعنی آمریکا از تحریم به عنوان یک ابزار روزمره استفاده می کند.

وی تاکید کرد: حتی  بنده به مناسبت هفتاد و پنجمین سالگرد تاسیس سازمان ملل که سخنرانی دارم، در آن جا نقشه ای نشان خواهم داد که در آن نقشه نشان می دهد که آمریکا تمام دنیا به غیر از نقاط کوچکی را تحت تاثیر تحریم های خود قرار داده است.

وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرد: این موارد همگی یک واقعیت است و از قلدری آمریکا در جهان نشئت می‌گیرد. البته زمان این قلدری هم رو به پایان است و برای همین است که چین تلاش می کند تا از یوآن و یا اینکه اروپا از یورو استفاده کند چراکه می دانند این مسئله به مانند چماقی است که آمریکا علیه جامعه جهانی از آن استفاده می کند.

وی با بیان اینکه اروپایی ها از اول انقلاب تاکنون به ما سلاح نفروخته اند، اظهار داشت: به لطف خدا و با تلاش بزرگان ما در نیروهای مسلح ما توانستیم در بسیاری از موارد خودکفا باشیم. در مواردی که نیاز به خریدهای تسلیحاتی داریم، از این به بعد محدودیت سازمان ملل متحد و شورای امنیت سازمان ملل متحد برداشته می شود و کشورها این اجازه را دارند که با ایران معامله تسلیحاتی کنند.

ظریف بیان کرد: ما هیچ وقت از بزرگترین خریداران سلاح در جهان نبودیم و اگر به نقشه دنیا نگاه کنید می بینید که در حال حاضر یک چهارم از خریدهای تسلیحاتی دنیا در منطقه خلیج فارس انجام می شود و ایران در این خریدهای تسلیحاتی هیچ حضوری ندارد.

وی ادامه داد: لذا از این به بعد ما می توانیم نیازهای خودمان را از کشورهایی که با ما ارتباط راهبردی دارند مثل روسیه و چین برآورده کنیم. البته ما در بسیاری از زمینه های دفاعی خودکفا هستیم و توان صادرات سلاح به سایر کشورها را نیز داریم.

وزیر امورخارجه کشورمان تاکید کرد: بعید است که تحریم های ثانویه آمریکا مانعی بر سر راه این کشورها در این حوزه باشد.

ظریف با اشاره به تحریم ثانویه آمریکایی ها در موضوع بازرسی کشتی ها، گفت: ما باید این دو مسئله را از هم جدا کنیم؛ اگر آمریکا ادعا کند که قطعنامه ۱۹۲۹ بازگشته – البته آمریکا با تحریم های ثانویه که انجام می دهد خود به خود می گوید که این تحریم ها بازنگشته است چراکه اگر بازگشته بود این مسئله معنای دیگری داشت – چه اتفاق رخ می داد؟ طبق مقررارت ملل متحد وقتی قطعنامه لازم الاجرایی صادر می شود، کشورها موظفند تا در قوانین داخلی خود این موارد را بیاورند.

وی گفت: این به این معناست که اگر قطعنامه گفته کشورها حق ندارند به ایران سلاح بفروشند باید این موضوع را در قوانین داخلی خودشان تصویب کنند و باید به یک کمیته ای که در شورای امنیت تشکیل می شود گزارش دهند.

ظریف بیان کرد: یعنی این مسئله حائز چندین مکانیزم است. لذا هیچ کدام از این موارد در موضوع فوق اتفاق نمی افتد چراکه قطعنامه ای وجود ندارد. وقتی که قطعنامه ۱۹۲۹ تصویب شد، همه این موارد رخ داد یعنی بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ اکثر کشورها رفتند و قوانین داخلی خود را لغو کردند.

وی افزود: یکی از دلایلی که اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ به طول انجامید، به این خاطر بود که باید کشورها می رفتند و همان قوانینی را که برای قطعنامه ۱۹۲۹ تصویب کرده بودند، لغو می کردند.

ظریف بیان کرد: در حال حاضر اکثر کشورها مقررات قطعنامه ۱۹۲۹ را لغو کرده اند در غیر این صورت مجدداً باید این موضوع را برگردانند که این اتفاق رخ نخواهد داد. همچنین دبیر خانه سازمان ملل باید هیئت مذکور را تشکیل دهد که این دبیرخانه هم ایجاد نخواهد شد. همچنین شورای امنیت باید کمیته ۱۵ نفره نظارت را ایجاد کند که آن هم تشکیل نخواهد شد.

وی تاکید کرد: آمریکا احتمال دارد این موضوع را مطرح کند که قطعنامه۱۹۲۹ برگشته و آنان طبق بندهای این قطعنامه حقوقی دارند که این به معنای راهزنی دریایی است. آمریکا اگر بخواهد مانعی ایجاد کند – درست است که آمریکا می گوید که قطعنامه ۱۹۲۹ را اجرایی می کنم- اما باید بداند که از نظر جامعه بین المللی قرارداد ۱۹۲۹ وجود ندارد که بخواهد آن را اجرایی کند. لذا نهایتا آمریکا خواهد گفت که هر کشوری که می خواهد از اینجا رد شود، باید ده تومن به من باج دهد و آمریکا به دنبال ایجاد این وضعیت است.

وزیر امور خارجه کشورمان گفت: آمریکا قبلا هم این اقدام را انجام داده و کشتی هایی که متعلق به ایران هم نبودند و میعانات ایران را حمل می‌کردند را در نزدیکی ونزوئلا ضبط کرده است لذا آن کشورها رفتند و به دادگاه شکایت کردند چراکه این اقدام آمریکایی ها راهزنی دریایی است و درحال حاضر هم اگر این اتفاق بیافتد راهزنی دریایی است و حتما جمهوری اسلامی هم در این زمینه واکنش نشان خواهد.

ظریف تصریح کرد: البته ما معتقدیم این یک ژست سیاسی است و آمریکایی ها وارد این حوزه نخواهند شد. ما به همه اعلام می کنیم و خواهیم کرد که آمریکا اگر بخواهد به ادعای ۱۹۲۹ چنین اقدامی را انجام دهد، از نظر قوانین بین المللی، اقدامش راهزنی دریایی است و با آن برخورد خواهد شد و آمریکا هم مسئول عواقب آن خواهد بود.

ظریف تاکید کرد: اولین باری که جمهوری اسلامی مکانیزم حل و فصل اختلاف داخل برجام را راه انداخت در زمان اوباما و در نوامبر ۲۰۱۶ و آبان و آذر ۹۵ بود. در آن زمان آمریکایی‌ها قانون تحریم‌های ایران را تمدید کردند و کنگره برای ده سال تمدید کرد اما آقای اوباما آن را امضا نکرد ولی وتو هم نکرد زیرا می دانست اگر وتو کند کنگره وتوی او را نقض می‌کند. این قانون جزو معدود قوانینی است که بدون امضای رئیس‌جمهور به اجرا می‌رود.

وی گفت: در همان زمان ما بر اساس بند ۳۶، روند حل و فصل اختلافات را شروع کردیم و بعد از اینکه در سال ۹۷ آمریکا از برجام خارج شد بازهم روند حل و فصل اختلافات را شروع کردیم. بر همان اساس در نوامبر سال ۲۰۱۸ طی نامه‌ای که من به مسئول وقت سیاست اتحادیه اروپا یعنی خانم موگرینی نوشتم، گفتم که ما روند حل و فصل اختلافات را شروع کردیم و به پایان رساندیم زیرا ما در آن سیستم درواقع دو جلسه وزرای خارجه را هم داشتیم. اگر روند حل و فصل اختلافات شروع شود باید در فاصله ۱۵ روز جلسه کارشناسی باشد، بعد از آن باید با فاصله ۱۵ روز جلسه وزرا باشد، سپس باید طرف مقابل یعنی آن طرفی که علیه آن شکایت شده است موضوع را به یک کمیته سه نفره بکشاند.

وزیر امور خارجه گفت: ما دو مرحله اول را پیش رفتیم اما طرف مقابل به آن کمیته سه نفره نرفت. آنها پس از خروج آمریکا از برجام ۱۱ تعهد به ما دادند، ما این ۱۱ تعهد را در دو جلسه وزرا پیگیری کردیم اما انجام نشد و در نوامبر ۲۰۱۸ اعلام کردیم که روند ماده ۳۶ را کامل کردیم و از این به بعد بر اساس ماده ۳۶ به سمت کاهش تعهدات برجامی می‌رویم.

ظریف گفت: در اردیبهشت سال ۹۸ یعنی می۲۰۱۹، تعهدات برجامی خود را کاهش دادیم و این کاهش تعهدات برجامی در اجرای مکانیزم حل و فصل اختلافات است یعنی ما نه تنها به ساز و کار حل و فصل اختلافات مراجعه کردیم بلکه مراحل آن را هم طی کردیم و اقدامات خود را برای کاهش تعهدات برجامی طبق ساز و کار حل و فصل اختلافات انجام دادیم.

وی ادامه داد: امروز تقریباً به غیر از بحث نظارت ها، که نظارت‌ها را کماکان حفظ کردیم برای اینکه نشان دهیم برنامه سلاح هسته‌ای نداریم، محدودیت‌های دیگری که در برجام پذیرفته بودیم را کنار گذاشتیم و هیچ کدام از این محدودیت‌ها را رعایت نمی‌کنیم زیرا در برابر نقض آمریکا و نقض و ناتوانی اروپایی‌ها در اقدام تعهداتشان، روند حل و فصل اختلافات را طی کردیم.

وزیر امور خارجه گفت: اروپایی ها در برابر اقدام ما یک روند حل و فصل اختلافات در دی ماه سال گذشته شروع کردند که هنوز به مرحله اول خود نرسیده است.

ظریف در پاسخ به این سوال که برخی معتقدند اروپایی‌ها این روند را شروع کردند و هنوز هم آن را اجرایی نکردند تا ابزار فشاری بالای سر ایران باشد، گفت: احتمالاً اروپایی‌ها به همین دلیل این کار را کردند اما واقعیت این است که وقتی این کار را کردند ما سریع پاسخ دادیم که اقدام ما در چارچوب ماده ۳۶ بوده است و ما نیامده‌ایم ابتدا به ساکن تعهدات خودمان را متوقف کنیم. ما روند حل و فصل اختلافات را دنبال کردیم.

وی ادامه داد: به آنها گفتیم شما در اجرای حل و فصل اختلافات ۱۱ تعهد به ما دادید یعنی برای اینکه اختلافی حل و فصل شود به ما تعهد دادید اما این ۱۱ تعهد را اجرا نکردید و ما دوباره جلسه وزرای خارجه را در حاشیه مجمع سازمان ملل متحد و باز موضوع را مطرح کردیم و باز هم شما تعهد دادید و نتوانستید اجرا کنید، سپس ما اعلام کردیم که اقدام خود را آغاز می‌کنیم ولی شما پاسخ ندادید یعنی وقتی در نوامبر ۲۰۱۸ به اروپایی‌ها اعلام کردیم که روند را شروع می کنیم این ها یک کلمه به ما پاسخ ندادند.

وزیر امور خارجه گفت: وقتی در می ۲۰۱۹ یا اردیبهشت ۹۸ که ما اقدام را شروع کردیم، آنها گفتند اقدام شما خلاف برجام است ولی ما فوری پاسخ دادیم که این اقدام ما طبق نص برجام است.

ظریف تاکید کرد: وقتی آنها روند حل و فصل اختلافات را شروع کردند ما رسماً به آنها اعلام کردیم که روند شما را به رسمیت نمی‌شناسیم زیرا شما در برابر اقدام نقض می‌توانید روند را شروع کنید نه در برابر اقدام جبرانی. این‌ها نکات خیلی دقیقی است. این مسائل را باید از دعوای داخلی بیرون بیاوریم زیرا نکات دقیق حقوقی است.

وی تصریح کرد: جمهوری اسلامی چه در قضیه کاهش اقداماتش در برجام، طبق برجام به صورت حقوقی و سیاسی عمل کرده است و دست بالا را دارد و اروپایی‌ها وقتی آن ادعا را مطرح کردند با مخالفت روسیه و چین روبرو شدند. آنها به اروپایی‌ها گفتند که اقدامات شما در داخل برجام بی معناست.

وزیر امور خارجه گفت: آنها اگر بخواهند آن مکانیزم را طی بکنند، ساز و کار راحتی نخواهد بود و «اسنپ بک» هم وجود ندارد یعنی هیچ حالت اتوماتیک و خودکاری وجود ندارد. برخی دوستان ما این چنین تبلیغ کردند. من باز هم به آقای بولتون استناد می‌کنم زیرا اقرار یک آدمی که عالم به یک وضعیت است، قابل استناد است.

ظریف گفت: خود آمریکایی‌ها اذعان می‌کنند که این روند، یک روند پیچیده و طولانی است. ما خودمان برای ایران این روند طولانی را طی کردیم. برخی گفتند چرا انقدر صبر می‌کنید؟ ما گفتیم برای اینکه می‌خواهیم حقوقی ثابت کنیم مردم ایران پای حرف خود هستند یعنی ما اگر یک تعهدی بدهیم، تعهد خود را اجرا می‌کنیم بنابراین یک سال صبر کردیم.

وی ادامه داد: امروز اروپا نمی‌تواند بگوید کاهش تعهدات ایران خلاف برجام است. این روند، یک روند بازدارنده هم بوده است.

وزیر امور خارجه تصریح کرد: البته یک واقعیت وجود دارد مبنی بر اینکه حقوق بین الملل و قواعد بین المللی در جامعه بین المللی جای قدرت را نمی‌گیرد. قدرت یک ضرورت است و حقوق بین الملل و روابط بین‌الملل یک عامل قدرت است یعنی می‌تواند قدرت را تعدیل می‌کند.

ظریف اظهار کرد: منشور ملل متحد توسل به زور را منع کرده است. کوبا ۹۰ کیلومتر با آمریکا فاصله دارد، آیا آمریکا توان نظامی ندارد که کوبا را سرنگون کند؟ می‌تواند اما یک ممنوعیتی است. آیا این به معنای آن است که کوبا به اندازه آمریکا قدرت دارد؟ خیر، معنای آن این است که آمریکا به دلیل یک محدودیت حقوقی نمی‌تواند آنچه را که زور دارد انجام دهد. 

وی تاکید کرد: ما باید این را بپذیریم، آنچه که قاعده و توافق حقوقی انجام می‌دهد، ایجاد یک تعادل است نه برهم زدن روابط. شما چطور می‌توانید تصور کنید که در ۷۰ سال گذشته که شورای امنیت بوده، یکبار نشده آمریکا یک طرحی را به شورا ببرد و تنها ۲ رأی بیاورد؟ این اصلا بی‌سابقه است. برجام این کار را کرده است.

وزیر امورخارجه گفت: البته برجام نمی تواند قدرت آمریکا را در بازارها مالی بهم بزند، آمریکا می‌خواهد دراین بازارها قلدری کند و دنیا باید به این صرافت بیافتد که اگر این قلدری را در مورد ایران پذیرفت، بعدا نوبت خودش خواهد شد.

ظریف گفت: بعضی از ما می‌گوییم حقوق بین‌الملل هیچ معنی ندارد و گاهی خیال می‌کنیم مقررات بین‌المللی و قطعنامه ها می‌توانند روابط را برعکس کنند. شورای امنیت با وجود خود آمریکا ده‌ها قطعنامه علیه اسرائیل دارد، اما کدام از آنها اجرا شده است؟ مجمع عمومی سازمان ملل صدها قطعنامه علیه رژیم صهیونیستی دارد، کدام از آنها اجرا شده است؟ البته معنای این مساله این نیست که این قطعنامه ها بی‌معناست، همین قطعنامه ها رژیم صهیونیستی را در افکار عمومی دنیا منزوی کرده است.

وی ادامه داد: علیرغم اینکه آمریکا برجام را نقض کرده و دوستان ما در داخل نعش برجام را تشییع جنازه کردند اما همین برجام نیمه‌جان آمریکا را در شورای امنیت تا امروز دوبار شکست داده است، این کاری است که یک توافق بین‌المللی می‌تواند انجام دهد. توافق بین المللی قرار نیست روابط قدرت دنیا را به هم بزند، آنها وجود دارد، توافق بین المللی فقط قدرت را تعدیل می‌کند.

وزیر امور خارجه گفت: آنچه که ایران را قوی کرده است، اینکه ما به مردم خودمان تکیه کرده‌ایم. قدرت ما مردم خودمان، نیروهای مسلح و توان فناوری ماست که آن هم برخاسته از مردم است. ممکن است سختی‌هایی را تحمل کرده باشیم. مردم ما امروز واقعا در فشار و مضیقع هستند و من به عنوان یک خدمتگذار واقعا شرمنده مردم هستم که این فشارها را تحمل می‌کنند.

ظریف تصریح کرد: همین مردمی که فشار را تحمل کردند باعث شدند تا آمریکا در شورای امنیت شکست بخورد. اگر آمریکا موفق شده بود که این مردم را به زانو در بیاورد، بدانیم که شرایط چیز دیگری بود. آمریکایی ها بر اساس محاسبات خودشان فکر دیگری می‌کردند و فکر می‌کردند که می‌توانند مردم را به زانو در بیاورند.

وی افزود: ما کشور قانونمندی هستیم، تعهداتمان را اجرا می‌کنیم و کشور قابل اعتمادی هم هستیم و دوستانی هم در منطقه داریم که با آنها به روش هژمونیک برخورد نمی‌کنیم بلکه به روش تعاون برخورد می‌کنیم. این قاعده‌ای است که رابطه ما در منطقه با دوستانمان را با رابطه یک کشوری مثل عربستان سعودی متفاوت می‎کند. اگر ما هزینه ای در منطقه می‌کنیم، عربستان صدها برابر ما هزینه می‌کند ولی چرا موفق نیست؟ زیرا نوع روابط خود را به گونه دیگری ترسیم کرده است.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه ما عوامل قدرت خود را باید بشناسیم، گفت: مردم مهمترین عامل قدرت ما هستند، توانمندی دفاعی عامل مهم قدرت ماست و استقلال ما هم از جمله عوامل قدرت ماست. اینکه یک کشوری منتظر باشد تا آمریکا از او حمایت کند و در مقابل آمریکا هم به او بگوید باید برای انتخابات من به کاخ سفید بیایی و با رژیم صهیونیستی قرارداد امضا کنی.

ظریف تاکید کرد: از سال ۱۳۷۱ که دیوار برلین فرو ریخت، یک شرایط گذار را در دنیا داریم. آمریکایی ها در این شرابط خیال کردند می توانند یک نظم جهانی جدید ایجاد کنند و معلوم شد که اشتباه کردند.

وی ادامه داد: آمریکا در دنیا، در حوزه امنیت برتری دارد زیرا ۶۰۰ میلیارد دلرا هزینه نظامی می‌کند و کشور بعدی که چین است، یک سوم امریکا هزینه نظامی می‌کند. بنابراین آمریکایی‌ها احساس می‌کنند اگر هر موضوعی را امنیتی کنند، می‌توانند در آن موفق باشند.

وزیر امور خارجه گفت: از سال ۹۱ میلادی تا انتخاب اوباما سعی کردند همه موضوعات جهان را امنیتی کنند و در دوران اوباما هم از این دست بر نداشتند. اوباما در حوزه مقررات مالی بین‌المللی توانست با زیرکی یا خباثت توانست، یک اجماع جهانی ایجاد کند. حالا یک کشوری به نام ایران پیدا شده که زیر بار آن نمی رود.

ظریف گفت: چرا امروز انقدر رویارویی آمریکا با چین شدید شده است؟ زیرا چینی‌ها مدتی است که یک سیاست عاقلانه ای را به کار بردند و گفتند ما می‌خواهیم برآمدن صلح آمیز داشته باشیم، آمریکا از ابتدای دوران اوباما به این نتیجه رسیدند که چین در حال تبدیل شدن به قدرت اول جهان است. یعنی اتفاقاتی در دوران ترامپ می‌افتد از دوران آقای اوباما شروع شد.

وی گفت: در دوره اوباما گفتند ما می‌خواهیم مرکز ثقل خود را از خاورمیانه به چین ببریم. ترامپ هم این مسئله را تبدیل به یک حرکت امنیتی کرد، یعنی می خواهد از برتری امنیتی و مالی اش استفاده کند.

وزیر امور خارجه ناکید کرد: امروز آمریکایی‌ها می‌گویند سه کشور چین، روسیه و ایران مانع هژمونی ما هستند ولی تنها سه کشور نیست، دوران هژمونی به سر آمده است، دیگر نمی‌شود روابط هزمونی داشت، آمریکایی‌ها خودشان اشتباه می‌کنند. اگر روسیه، چین و ایران هم در برابر هژمونی آمریکا نایستند، خیلی عوامل دیگر هستند که در برابر هژمونی آمریکا بایستند.

ظریف تصریح کرد: ما در دوران پساغربی و آمریکایی شده‌ایم، نه اینکه آمریکا بی‌قدرت شده است بلکه حرف اول و آخر را نمی‌زند و قدرقدرت نیست، شاید ابر قدرت باشد اما قدرقدرت نیست، این واقعیت ها برای آمریکایی ها سخت است که بپذیرند و ایران را هم یکی از موانع می‌دانند. دعوا سر این است که ما نپذیرفتیم که آمریکا بتواند این نقش را ایفا کند کمااینکه شرایط جهانی طوری است که آمریکا نمی تواند چنین نقشی را ایفا کند.

وی در واکنش به سخنان ترامپ مبنی بر اینکه اگر رأی بیاورم یک هفته ای با ایران به توافق می‌رسیم، گفت: ترامپ باید توبه کند، خسارت پرداخت کند، تعهد بدهد و خیلی کارها باید بکند. ما نباید کاری بکنیم.

وزیر امور خارجه گفت: میز برجام همیشه بوده است اما آمریکا کنار رفته است ولی اینکه بخواهد به این میز برگردد به این راحتی نیست زیرا ده‌ها و صدها میلیارد به مردم ما خسارت زده است و باعث کشتار مردم ما شده و حمله کرده است و سردار بزرگ ما را شهید کرده است. این‌ها راحت نیست. آیا می‌تواند این کارها را جبران کند؟ اگر می‌تواند، خب ۲۴ ساعته هم می‌تواند اما آنها این توان را ندارند. 

ظریف تاکید کرد: کسی که سردار سلیمانی را شهید کرده است و با کمال وقاحت آن را پذیرفته است، کسی که امروز مانع دسترسی مردم ما به دارو می‌شود، کسی که باعث شده اقتصاد ما انقدر ضرر بکند، البته خودش می‌گوید من اقتصاد ایران را نابود کردم، البته نابود نکرده است زیرا او خیال می کرد اقتصاد ایران ظرف سه ماه فرومی‌پاشد.

وی ادامه داد: آیا تمامی این اقدامات به این راحتی جبران می‌شود؟ اگر ترامپ بخواهد همه این‌ها را جبران کند، یک هفته که هیچ، خب یک روزه جبران و اقدام کند اما این حرف‌ها فقط مصرف انتخاباتی دارد.

وزیر امور خارجه گفت: چند روز پیش سه نفر را به کاخ سفید آوردند و یک چیزی را امضا کردند، آیا کسی از آنها سوال کرد که این کشورها با رژیم صهیونیستی ۲۵ سال است که رابطه امنیتی دارند حالا آمدند یک کاغذی را امضا کردند که ما با هم صلح می‌کنیم، مگر با هم جنگ داشتند؟ اینها فکر کردند رژیم صهیونیستی می‌تواند از آنها حمایت کند. آیا با خود فکر نکردند که رژیم صهیونیستی اگر مرد بود در برابر حماس و جهاد اسلامی از خودش دفاع می‌کرد؟

ظریف در ادامه گفت: برخلاف چیزی که ترامپ می‌گوید ایرانی‌ها دوست دارند کسی دیگری رئیس جمهور آمریکا باشد فقط مصرف داخلی دارد. برای ما اصلا مهم نیست. جمهوری اسلامی یک کشور مستقل است و در امور داخلی کشورها دخالت نمی‌کند. اخیراً بلوایی را راه انداختند که ایران می خواهد در انتخابات آمریکا دخالت کند. شما در کشورهای دیگر گودتا نکنید و انتخابات مردم را زیر پا نگذارید، بیخودی از این حرف‌ها نزنید.

وی ادامه داد: برای ایران هیچ فرقی نمی‌کند چه کسی در آمریکا رئیس‌جمهور شود، مهم رفتار دولت آمریکاست. ما نشان دادیم که مردم ایران انقدر شجاعت دارند که نه تنها در برابر آمریکا بلکه در برابر ۶ قدرت بزرگ دنیا بنشینند و مذاکره کنند. امروز هم می‌بینید و در آینده هم بیشتر خواهید دید که برجام منافع ایران را در خود نگه داشت.

وزیر امور خارجه گفت: آمریکا نتوانست از برجام استفاده کند. ما این شجاعت را داشتیم و هیچگاه از مذاکره فرار نکردیم ولی زیر بار زورگویی هم نرفتیم. برای ما مهم نیست که چه کسی در کاخ سفید نشسته است. ما شجاعت مقاومت را داریم و شجاعت مذاکره را هم داریم. باید طرف مقابل انتخاب کند و این طرف مقابل است که انتخاب می‌کند. حرف ما همیشه یکی بوده است که زیر بار زور و سلطه نمی‌رویم. 

ظریف در واکنش به ادعای اروپایی‌ها مبنب بر اینکه ما بیش از تعهدات خود در برجام عمل کردیم، گفت: شوخی می‌کنند. اروپایی‌ها نتوانستند در برابر زورگویی آمریکا مقاومت کنند. ممکن است خیلی تلاش نکرده باشند اما نتوانستند.

وی ادامه داد: اینکه می‌گویید ما پیش از تعهدات خودمان عمل کردیم، شما ۱۱ تعهد داشتید که اینستکس در آن ۱۱ تعهد نیست بلکه مقدمه‌ای بر تعهد اول شماست. شما تعهد داشتید که ایران بتواند نفت خود را بفروشد، شما تعهد داشتید که بیمه کشتیرانی برگردد، شما تعهد داشتید که هواپیمایی ایران به طور منظم فعالیت داشته باشد، شما تعهد داشتید که در ایران سرمایه‌گذاری کنید، شما تعهد داشتید که فعالیت شرکت‌هایتان در ایران ادامه داشته باشد. خب شما که این تعهدات را انجام ندادید و خودتان آمدید و گفتید آمریکایی‌ها نمی گذارند که ما کاری انجام دهیم. کنیم.

وزیر امور خارجه گفت: ما در «بیاریتس» با شما توافق کردیم. ما همیشه گفتیم اروپا به تعهداتش برگردد، ایران هم برمی‌گردد زیرا اقداماتی که ما کردیم اقدامات جبرانی است و برای جبران خلاف شما این کار را کردیم. شما خلاف خود را حل کنید، ما هم اقدامات جبرانی خود را متوقف می‌کنیم.

ظریف گفت: این کسر شأن اروپا است. مجموعه اقتصاد اروپا از اقتصاد آمریکا بزرگتر است، چرا نتوانستید در برابر زورگویی آمریکا بایستید؟ امروز این زورگویی به خودتان رسیده است و می‌گوید من نورد استریم را هم تحریم می‌کنم.

وی گفت: ادعای اخیر اروپایی‌ها برای این است که خواستند حفظ آبرو کنند. به قول معروف ما گفتیم زدیم، تو هم بگو زدیم.  

 وزیر امور خارجه در پاسخ به این سوال که می‌گویند اروپایی ها طرح هایی دارند که ممکن است تحریم تسلیحاتی را تمدید کنند یا بخشی از آن را اجرا کنند، گفت: ما مشتری سلاح اروپا نبودیم. از بعد از انقلاب هم به ما سلاح نفروختند، البته می‌توانستند سیاست دیگری داشته باشند.

ظریف گفت: اگر علیه لغو تحریم‌های تسلیحاتی طرح کلی دهند نقض برجام است و با آن برخورد می‌شود. آنها با طرح خیلی ساده آمریکا که تحریم تسلیحاتی ادامه پیدا کند مخالفت کردند.

وی ادامه داد: ما اروپایی‌ها را مجبور نمی‌کنیم به ما سلاح بفروشند، به سلاح آنها هم نیازی نداریم، آنها سلاح نمی فروشند خی به ضرر خودشان است و بهتر است به منطقه ما سلاح نفروشند و منطقه ما را انبار باروت نکنند. 

وزیر امور خارجه گفت: آمریکایی‌ها هرکاری توانستند انجام داده اند. بیشترین اثر اقتصادی را نگرانی ایجاد می‌کند و به نظر من تمام اقداماتی که شده است، نشان می‌دهد که این نگرانی، نگرانی به جایی نیست و از این نگرانی برخی گروه‌های سودجو استفاده می‌کنند.

ظریف گفت: نگرانی که آمریکا می‌خواهد به آن دامن بزند، ما این نگرانی را نپذیریم. نگرانی برای آینده آمریکاست که مورد تردید است و نمی‌دانند چه کسی می‌خواهد انتخاب بشود.

وی تاکید کرد: امروز بحث بر سر این است که بعد از انتخابات آمریکا چه اتفاق می‌افتد. الان پیش‌بینی می‌کنند که بعد از انتخابات، ممکن است ترامپ نتیجه انتخابات را نپذیرد یعنی آنجایی که باید نگرانی داشته باشد، وال استریت است که نمی‌داند بعد از ۳ نوامبر چه اتفاقی می‌افتد.

وزیر امور خارجه اظهار کرد: آقای فرید زکریا در یک تحلیلی می‌گوید که بیش از ۶۰ درصد حامیان آقای بایدن حضوری رأی نخواهند داد و رأی پستی خواهند داد، بنابراین احتمال است که شب انتخابات وقتی آراء اعلام می‌شود ترامپ برنده باشد و ۴ روز بعد وقتی رأی پستی شمرده می‌شود و اعضای کالج الکترال تعیین می‌شوند معلوم شود که آقای بایدن ۴۰۰ عضو کالج الکترال دارد و ترامپ زیر ۲۰۰ الکترال.

ظریف گفت: خیلی از رنگین پوست‌های آمریکا ممکن است ترجیح بدهند از رعبی که برخی می‌خواهند پای صندوق رأی ایجاد کنند، فرار کرد و پستی رأی بدهند. در بعضی شهرهای کوچک فرد سیاه پوست احساس می‌کند که پای صندوق رای چندان امنیت ندارد.

وی ادامه داد: آقای زکریا می‌گوید یک خطر واقعی در آمریکا وجود دارد که بین ۳ نوامبر و یک هفته بعد از آن ممکن است اتفاقات عجیب بیافتد. بنابراین آنجایی که باید با وجود ترامپ که هیچ عقلانیتی دراو متصور نیست، نگران باشد آمریکاست نه ایران.