• آرش شایسته نیا؛ مدیر انتشارات رویای آبی

شیوع ویروس کرونا در تمامی نقاط مختلف دنیا ، همه کشورها ی جهان را درگیر خود کرده است تا آن جا که این درگیری بر تمامی ابعاد زندگی انسان ها تاثیر مخرب خود را گذشته و به دنبال آن کنش ها و واکنش های مختلفی را از سوی دولت ها برانگیخته است تا آن جا که تمامی دولت ها همه سعی خود را جهت کشف واکسن این ویروس منحوس کرده و تلاش می نمایند تا آن را هرچه سریع تر مهار نموده تا شرایط زندگی از حالت بحرانی خارج و به شکل و حالت اول باز گردد .

یکی از حوزه هایی که این ویروس عالمگیر  لطمات و صدمات فراوان و حتی جبران ناپذیری را بر آن وارد  کرد ، حوزه فرهنگ و هنر است تا آن جا که تمامی سینما ها و سالن های نمایش ، گالری ها وهنرکده ، فرهنگ سراها و خانه های فرهنگ ، کتاب خانه ها و کتاب فروشی ها یکی یکی تعطیل شده و قفل بزرگی را بر درب ورودی خود زدند و فعالیت آن مراکز با دستور ستاد ملی مبارزه با کرونا ممنوع  اعلام شد .

شاید برپایی نمایشگاه بین المللی کتاب تهران که هرساله و در اردیبهشت ماه در محل مصلی تهران برگزار می شد می توانست تا اندازه ای جبران خسارت تعطیلی کتاب فروشی ها و بالطبع مراکز چاپ و نشر کشور باشد ، اما عدم برگزاری این نمایشگاه در وقت و موقع مقرر هرساله آن ،- یعنی اردیبهشت ماه – امید فعالان این حوزه را به یاس تبدیل کرد هرچند معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت و گو با روزنامه ایران ( شماره ۷۳۴۶، ۲۴اردیبهشت ، ص ۱۵) ، تصمیم قطعی درباره نحوه و زمان برگزاری نمایشگاه کتاب تهران را تا دو هفته دیگر اعلام کرده است .

با این نامعلومی زمان و نحوه برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران ، بسیاری از ناشران که با امید برپایی نمایشگاه بین المللی کتاب تهران بسیاری از کتاب های خود را تجدید چاپ کرده و یا آثار جدید خود را منتشر و منتظر نمایشگاه کتاب بودند ؛ در ورطه مشکلات مالی خود گرفتار شده و تا غرق شدن در چک های برگشتی خود پیش می روند .

با توجه به همین شرایط ؛ شاید  “طرح بهارانه کتاب ” که سیزدهمین دوره طرح آن در بهار ۹۹ ( با شعار بهار کتاب هم زمان با بهار دل ها ) گام کوچکی برای ریکاوری ناشران و فعالان حوزه کتاب باشد .

در این طرح بهارانه که از بیستم تا سی ام اردیبهشت ماه در۶۶۸ کتاب فروشی های عضو طرح در سراسر ایران برگزار می شود ، تخفیف کتاب ها ، اعم از ایرانی و کتاب های ترجمه شده ۲۰ درصد است و سقف خرید کتاب از ۱۰۰هزار تومان به ۱۵۰ هزار تومان افزایش یافته و میزان یارانه اختصاص یافته به هر خواننده ۳۰ هزار تومان است .

در این دوره تهران با ۱۰۴ کتاب فروشی مثل همه دوره ها پیشتاز شرکت در طرح است و پس از تهران ، استان های اصفهان با ۷۹ کتاب فروشی ، خراسان رضوی با ۷۰ کتاب فروشی و قم با ۵۵ کتاب فروشی به ترتیب در رتبه های دوم ، سوم و چهارم طرح قرار گرفته اند . این آمار وقتی جالب تر و حتی تاسف بار تر می گردد که نام استان قزوین با مشارکت ۵ کتاب فروشی همراه با استان های ایلام با ۳ کتاب فروشی ، زنجان با ۶ کتاب فروشی و هرمزگان با ۴ کتاب فروشی در پایین ترین رده های جدول قرار گیرند .

اگرچه تعداد کتاب فروشی های عضو طرح بهارانه نسبت به طرح پاییزه کتاب از رشد ۹ درصدی برخوردار بوده است و تعداد کتاب فروشی ها  از ۶۰۸ کتاب فروشی به ۶۶۸ کتاب فروشی افزایش پیدا کرده است اما در آمار کتاب فروشی های استان قزوین هیچ تغییرچشمگیری شکل نگرفته و آمار کتاب فروشی ها تنها یک مورد افزایش داشته است . این آمار وقتی بدشکل تر می شود که تمامی ۵ کتاب فروشی طرح بهارانه استان قزوین ، تنها در مرکز استان مستقر بوده وکتاب فروشی های  شهرستان های استان قزوین ( تاکستان ، بوئین زهرا ، آوج ، البرز و آبیک ) نماینده ای در طرح بهارانه کتاب نداشته و علاقمندان به کتاب و کتاب خوانی علی رغم توصیه های ستاد ملی مبارزه با کرونا مبنی بر پرهیز از تردد های غیر ضروری و سفرهای برون شهری مجبور به سفر برون شهری به مرکز استان خواهند شد .

این دو مشکل یعنی تعداد کم کتاب فروشی های طرح با توجه به استقرار دانشگاه های علوم پزشکی ، بین الملل امام خمینی (ره) ، پیام نور ، آزاد اسلامی و دهها مرکز علمی – کاربردی و  موسسات غیر انتفاعی و عدم برخورداری مردم سایر شهرستان های استان از طرح بهاره و تخفیف های مورد اشاره نیازمند واکاوی علت و علل این درجا زدن از سوی متولیان حوزه نشر مستقر در ساختمان اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین  است .

متاسفانه شرکت تعاونی ناشران استان قزوین تنها به هنگام صدور مجوز برای متقاضیان نشری که از سوی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی به آنان معرفی می گردند ” حق عضویت ” دریافت کرده و هیچ مجمع یا نشست مشترکی را با ناشران  در طول سال برگزار نمی نمایند تا آنان نیز مسایل و مشکلات خود را با آنان در میان گذارند .