هادی حق‌شناس -استاد دانشگاه
یکی از سؤالات جدی که در حوزه اقتصاد وجود دارد، این است که اقتصاد ایران و آینده بخش خصوصی چقدر به یکدیگر وابسته هستند؟
در پاسخ به این سؤال باید گفت که حداقل تا یک دهه آینده، اولویت کشور، اقتصاد است. دلیل این سمت و سو و تأکید هم بسیار مشخص و واضح است. تحریم‌های ظالمانه، شیوع ویروس کرونا، ابرمشکلات در حوزه‌های آب، برق، گاز، کسری بودجه و… از دلایلی است که باعث می‌شود نقش اقتصاد برای آینده ایران بسیار پررنگ تر شود.
برای اینکه بتوان از مشکلات یادشده عبور کرد که بخش قابل توجهی از آنها از سالیان دور با اقتصاد همراه بوده است، باید از تمام پتانسیل‌ها استفاده کرد. بر این اساس اگر اقتصاد در اولویت قرار نگیرد، چالش‌هایی که در ابتدا مورد اشاره قرار گرفت، تبدیل به بحران خواهد شد و در نهایت کشور با معضلات جدی در حوزه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مواجه می‌شود. از این رو تأکید می‌شود که اقتصاد در دهه آینده بیش از سایر موضوعات مورد توجه واقع شود.
برای آنکه مسائل اقتصادی حل شود، ضرورت دارد دو مؤلفه مدنظر دولتمردان قرار گیرد که اولین آن برگشت به اصول علم اقتصاد است. مصداق این موضوع زدن واکسن کروناست. چگونه همه دنیا پذیرفتند که واکسن بزنند تا از این بیماری رها شوند و کشور ما هم پذیرفت برای رهایی از این ویروس راهی جز زدن واکسن و رعایت پروتکل‌های بهداشتی نیست. اقتصاد هم چنین وضعیتی دارد. تمام کشورها اصول علم اقتصاد را پذیرفتند و برای جلوگیری از بروز مشکلات، تجربیات موفق اقتصادی دنیا را در اقتصاد خود پیاده‌سازی کردند. حال وقتی همه دنیا علم اقتصاد را پذیرفتند، چرا ما نباید آن را مانند واکسن کرونا بپذیریم؟
ایران ضمن اینکه زدن واکسن کرونا را پذیرفته، خود برای تولید واکسن اقدام کرده است و این همان موضوعی است که باید در حوزه اقتصاد دنبال کرد. یعنی ما باید علم اقتصاد را بپذیریم و مانند جامعه جهانی در این حوزه ورود کنیم. از این رو اگر به مقوله یادشده توجه نشود اقتصاد ایران ضعیف‌تر خواهد شد.
مؤلفه دیگری که در این بخش اهمیت بسزایی دارد، استفاده از توان بخش خصوصی در اقتصاد کشور است. در علم اقتصاد همه کشورها به این نتیجه رسیده‌اند که دولت‌ها هیچگاه نمی‌توانند بنگاه‌دار، کارفرما و تولیدکنندگان خوبی باشند. لذا تمام امور را به بخش خصوصی خود سپرده‌اند. این تجربه موفقی است که اکثر کشورها داشتند؛ بدین جهت ضرورت دارد ایران نیز از چنین فرمولی استفاده کند تا به اقتصاد پویا دست پیدا کند.
همان گونه که بخش خصوصی در حوزه کشاورزی ورود کرده و هر ساله محصولات آنها وارد بازار کشورمان می‌شود، باید در سایر بخش‌ها هم اجازه داد که بخش خصوصی و سرمایه‌گذار ورود کند.
اکنون شرایط کشور به گونه‌ای است که ما از مرحله شعار عبور کردیم، همه می‌دانیم و پذیرفتیم که چشم‌انداز و برنامه اقتصادی کوتاه مدت و بلندمدت کشور چیست.
در مقطع فعلی دیگر نوشتن برنامه مهم نیست، ما باید در عمل به بخش خصوصی میدان دهیم و قطعاً این امر زمانی محقق خواهد شد که دولتمردان و سیاستگذاران، سرمایه‌گذاران و بخش خصوصی را باور کنند. همه اسناد بالادستی نوشته شده و اگر به آن عمل نشود، برنامه‌ها فقط در آرشیو باقی می‌ماند و هیچ اتفاق مثبتی در کشور رخ نمی‌دهد.

*به انتخاب گروه اقتصاد #وقایع_ خبری