هادی خانیکی
 استاد علوم ارتباطات

رویارویی گسترده و نگـران‌کننده جامعه ایـرانی با صــورت‌های جدیدی از شیوع ویـروس کرونا، تأمل و بازاندیشی در مسئولیت‌های اخلاقی و اجتماعی سیـاستگذاران، برنامه‌ریزان و کنشگران را می‌طلبد. نمی‌توان با پدیده مهلکی که بنا به مطالعات و برآوردها و تجربه های علمی و عملی با آن روبه رو هستیم و حداقل تا ماه‌ها و حتی سال های دیگر جزو مؤلفه های زندگی فردی و اجتماعی شده است، با خوش باوری و مسئولیت گریزی مواجه شد و علاوه بر این هر چه به زمینه‌ها، ساز و کارها و پیامدهای شیوع این ویروس چند وجهی و کشنده بیشتر توجه می‌کنیم، از راه‌حل‌های مقابله تک وجهی، ساده و سریع دورتر می‌شویم. اگر روزی راه حل توقف کرونا را در سطح پیشگیری ها و درمان های مبتنی بر بهداشت تن و سلامت محدود می‌دیدیم، امروز به سرعت به الزامات اجتماعی، روانی، اقتصادی و سیاسی برای مهار آن رسیدیم. اکنون دیدیم که پس از کنترل نسبی و حتی آغاز روند کاهش ابتلا و مرگ و میر در کشور، موج جدیدی از گسترش و خطرزایی ویروس کرونا، دور و نزدیک ما را فرا گرفته است. نوعی توافق میان صاحبنظران حوزه‌های اجتماعی، مدنی، سیاسی، اجرایی و بهداشتی به وجود آمده است که این بار باید منشأ  بازگشت این ویروس را فراتر از زمینه‌های زیستی، اقتصادی و زمینه‌های فرهنگی دید. همه آن عواملی که عاملان شیوع کرونا شده اند تنها از بیماری‌های زمینه‌ای، تنگناهای معیشتی و اجبارهای طبیعی همزیستی با کرونا برنمی‌خیزند، آیین ها، باورها و سنت هایی که ما را در چنبره احساسات و عواطف گرفتار می کنند یا با غفلت از جوهر عقلانی دین و فرهنگ، شهروندان و نظام تصمیم سازی و تصمیم‌گیری ما را در معرض بی تفاوتی نسبت به کرونا  و مخاطرات کرونا قرار می‌دهند، امروز بزرگترین کانون خطر آفرینی برای سلامت فرد و جامعه است. شاید به این اعتبار می توان گفت، بالاترین مسئولیت اخلاقی و اجتماعی شهروندان، حکمرانان، سیاستگذاران، برنامه‌ریزان و کنشگران مدنی و حکومتی، هم همین مسأله و تمکین از این ضرورت است که ریشه های فرهنگی و اجتماعی کرونا را جدی تر بگیریم و با تمام توان به مهار و درمان آن بیندیشیم.