آثار تاریخی موجود در شهر قزوین نشان می‌دهد که این شهر تاریخ غنی دارد. اغلب آثار تاریخی شهر متعلق به دوران بعد از اسلام است اما قدمت تعداد اندکی از آثار شهر قزوین به قبل از اسلام برمی‌گردد. یکی از این اثار زیارتگاه چهار انبیا می‌باشد.

معرفی زیارتگاه چهار انبیاء

زیارتگاه چهار انبیاء به پیغمبریه نیز مشهور است. این بقعه مدفن چهار تن از پیامبران بنی‌اسرائیل می‌باشد و جزو معدود آثار به جای مانده از دوران پیش از اسلام در قزوین محسوب می‌گردد. چهار پیامبر بنی‌اسرايیل دفن شده در این بقعه عبارت هستند از سلام، سلوم، سهولی و القیا. طبق روایت‌های تاریخی این چهار پیامبر سال‌ها مورد اذیت و آزار قوم بنی‌اسرائیل بوده‌اند که نهایتا تصمیم به تغییر محل زندگی خود می‌گیرند. آنها به منظور رهایی از آزار و اذیت قوم بنی‌اسرائیل و تبلیع دین موسی و همچنین بشارت دادن میلاد مسیح وارد ایالت مادها در نواحی داخلی فلات ایران می‌شوند.

از اسناد برجای مانده از دوران صفویه، گفته می‌شود این مکان در پایان قرن یازدهم هجری زیارتگاهی مورد احترام بوده و باغ‌ها اطراف زیارتگاه نیز وقف آنجا بوده است.

علت مرگ این پیامبران مشخص نیست و در هیچ منعبی ذکر نشده این چهار پیامبر الهی به مرگ طبیعی مرده‌اند یا کشته شده‌اند. زیاتگاه چهار انبیاء در کنار آستان مقدس امامزاده حسین قرار دارد و جزو معروف‌ترین زیارتگاه‌های شهر قزوین محسوب می‌گردند.

معماری زیارتگاه چهار انبیاء

معماری بنا بسیار با ارزش و دیدنی می‌باشد. بنایی فعلی بقعه یا زیارتگاه چهار انبیاء از زمان قاجار برجای مانده است اما همچنان آثار و ردی از دوره صفویه در بنا دیده می‌شود. گفته می‌شود بنای قعلی بقعه از آثار میرزا مسعود شیخ الاسلام می‌باشد.

بقعه چهار انبیاء در چهار جهت دارای مکانی به نام شاه‌نشین است و طرح داخلی بنا به صورت بیست ضلعی ساخته شده است.  در چهار طرف بقعه چهار قوس بلند دیده می‌شود. دور تا دور بقعه کتبه‌ای گچ‌بری شده  وجود دارد که سوره جمعه با رنگ طلایی روی زمینه لاجوری به خط نسخ نوشته شده‌ است.

بقعه چهار انبیاء جزو بناهای سرداب‌دار و ورودی آن از داخل حیاط مدرسه پیغمبریه می‌باشد. در اسناد آمده است که اجساد پیامبران در چهار جهت شرقی-غربی (سرها به طرف شرق و پاها رو به غرب) به خاک سپرده شده‌اند. در میان بقعه به مانند بقعه‌های دوران صفویه و دیگر امامزاده‌ها ضریحی قرار دارد اما داخل ضریح صندوق یا سنگ قبری دیده نمی‌شود.

در وسط طاقنمای بقعه سه پنجره وجود دارد که در پست دوتای آن از خارج مشبک‌های کاشی جاسازی شده است. سقف بنا اما هیچ تزییناتی ندارد.  در بخش جنوبی بقعه ایوانی مشرف به حیاط دیده می‌شود که امروزه در دوسوی آن کفشداری قرار دارد و به وسیله راه‌پله‌های سنگی به حیاط راه دارد. این ایوان آینه‌کاری بسیار زیبایی شده است.

اهمیت زیارتگاه چهار انبیاء در میان مردم قزوین

بقعه چهار انبیاء که به امامزاده چهار انبیاء نیز مشهور است در میان مردم این شهر مورد احترام است. مراسم‌های بسیاری در طول سال در این زیارتگاه برگزار می‌شود از جمله دراواخر هر ماه قمری زنان در این بقعه گرد هم می‌آیند و برای تبرک ماه جدید قمری با زیارت این بقعه آغاز می‌کنند.  این سنت که به نام امامزاده گرشماق مشهور است، از مراسم‌های برجای مانده از زنان اشراف دربار صفویه می‌باشد.

سخن نهایی

زیارتگاه چهار انبیاء یکی از گزینه‌های مناسب برای علاقمندان به گردشگری مذهبی است. اگر در مناسبت‌های مذهبی به این زیارتگاه بروید، شاهد مراسم‌های مختلفی خواهید بود. زیارتگاه چهار انبیاء در کنار امامزاده حسین و خیابان پیغمبریه قزوین واقع شده است. شما هم اگر تجربه‌ از بازدیدتان از این مکان تاریخی و مذهبی داشته‌اید، با ما در میان بگذارید.

*باتشکر از روابط عمومی اداره کل اوقاف و امورخیریه استان قزوین