آرش شایسته نیا ، دکتری مدیریت رسانه

داعش گروهی سلفی بود که پس از سقوط صدام حسین در کشور عراق و خلاء قدرت در این منطقه پدید آمد. به دنبال شکل گیری داعش در منطقه ، جمهوری اسلامی ایران برای حفظ امنیت و کنترل منطقه مبارزه با این گروه را آغاز کرد وحاج قاسم سلیمانی فرماندهی عملیات مبارزه با داعش را در دو کشور عراق و سوریه را برعهده گرفت .

حاج قاسم سلیمانی در سال ۱۳۷۹ از سوی مقام معظم رهبری ، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به فرماندهی سپاه قدس منصوب شد. این سپاه قدس در سال ۱۹۹۰( ۱۳۶۸ )  جهت افزایش فعالیت برون‌مرزی ایران شکل گرفت و حاج قاسم سلیمانی پس ازسردار احمد وحیدی فرماندهی سپاه قدس ایران را با حکم مقام معظم رهبری برعهده گرفت ( تابناک ،۱/ ۶۹۴۷) .

 در سال ۲۰۱۱ (۱۳۸۹  ) نیرو‌های تحت فرمان او از جمله « لشکر فاطمیون » و« تیپ زینبیون » باهدف مبارزه و نابودی داعش از یک سو و نیرو‌های شورشی برآمده از این بلوا و هرج و مرج به وجودآمده ؛ راهی سوریه شدند. در مدت کوتاهی پس از اشغال سوریه ، یعنی سه سال بعد و در سال ۲۰۱۴ (  1392) شهر موصل عراق نیز به تصرف داعش درآمد تا آن جا که  بغداد، پایتخت کشورعراق نیز تا مرز سقوط پیش رفت. در این زمان شهید حاج قاسم سلیمانی در کنار مدیریت و راهبری مبارزه با داعش در سوریه ؛ سازماندهی بخشی از نیرو‌های حشد الشعبی را برعهده گرفت و همین مدیریت نقش مهم و مؤثری در اخراج داعش از عراق دارد .

پس ازاین پیروزی ، حیدر العبادی نخست ‌وزیر وقت عراق، ازحاج قاسم سلیمانی به عنوان یکی از اصلی‌ترین متحدان عراق در مبارزه با داعش نام می برد ( تابناک ،۱/ ۶۹۴۷) .

با این پیروزی و اضمحلال داعش ، سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی در نامه‌ای خطاب به آیت الله خامنه‌ای پایان داعش را اعلام کرد و از برافراشته شدن پرچم سوریه در البوکمال از شهر‌های سوریه در نزدیکی مرز عراق خبر داد. این نامه ۳۰ آبان ۱۳۹۶ماه  در رسانه‌های ایران منتشر شد .

متن این نامه به شرح زیر است :

بسم الله الرحمن الرحیم .انّافَتَحنا لَکَ فتحاً مُبینا

محضر مبارک رهبر عزیز و شجاع انقلاب اسلامی ؛ حضرت آیت‌الله‌ العظمی امام خامنه‌ای مدظله‌العالی

سلام علیکم

شش سال قبل فتنه‌ای خطرناک شبیه فتنه‌های زمان امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) که فرصت و حلاوت درک حقیقی اسلام ناب محمدی (ص) را از مسلمانان سلب نمود این بار پیچیده و آغشته به سمّ صهیونیسم و استکبار همچون طوفانی ویرانگر، عالم اسلامی را درنوردید.

این فتنه‌ی خطرناک و مسموم با هدف آتش‌افروزی وسیع در عالم اسلامی و درگیر نمودن مسلمانان با یکدیگر، توسط دشمنان اسلام ایجاد گردید. حرکت خبیثانه‌ای که تحت نام “حکومت اسلامی عراق و شام” در همان ماه‌های اولیه موفق شد با اغفال ده‌ها هزار جوان مسلمان، دو کشور بسیار اثرگذار و سرنوشت‌ساز عالم اسلامی “عراق” و “سوریه” را دچار بحران بسیار خطرناکی کند و صدها هزار کیلومتر مربع از اراضی این کشورها را همراه با هزاران روستا، شهر و مراکز مهم استانی به تصرف درآورد و هزاران کارگاه و کارخانه و زیرساخت‌های مهم این کشورها از جمله، راه‌ها، پل‌ها، پالایشگاه‌ها، چاه‌ها و خطوط نفت و گاز و نیروگاه‌های برق و موارد دیگری از این نوع را تخریب نمودند و شهرهای مهمی همراه با آثار گران‌بهای تاریخی و تمدن ملی آنها را با بمب‌گذاری از بین برده و یا سوزاندند.

اگرچه آمار خسارت‌های وارده قابل احصاء نیست اما بررسی‌های اولیه حاکی از پانصد میلیارد دلار می‌باشد.

در این حادثه، جنایات بسیار دردناکی که غیر قابل نمایش است رخ داد؛ از جمله: سربریدن کودکان یا پوست کندن زنده‌زنده‌ی مردان در مقابل خانواده‌های خود، به اسارت گرفتن دختران و زن‌های بی‌گناه و تجاوز به آنان، سوزاندن زنده‌زنده‌ی افراد و ذبح دسته‌جمعی صدها جوان.

مردم مسلمان این کشورها متحیر از این طوفان مسموم، بخشی گرفتار خنجرهای برنده‌ی جنایتکاران تکفیری گردیدند و میلیون‌ها نفر دیگر خانه و کاشانه‌ی خود را رها کرده و آواره‌ی شهرها و کشورهای دیگر شدند.

در این فتنه‌ی سیاه، هزاران مسجد و مراکز مقدس مسلمانان تخریب و یا ویران گردید و بعضاً مسجد را به همراه امام جماعت و نمازگزاران آن با هم منفجر نمودند.

بیش از شش هزار جوان فریب‌خورده‌ به نام دفاع از اسلام به‌صورت انتحاری با خودروهای پر از مواد منفجره خود را در میادین، مساجد، مدارس، حتی بیمارستان‌ها و مراکز عمومی مسلمان‌ها منفجر کردند؛ که در نتیجه‌ی این اعمال جنایتکارانه ده‌ها هزار مرد، زن و کودک بی‌گناه به شهادت رسیدند.

تمامی این جنایت‌ها بنا به اعتراف عالی‌ترین مقام رسمی آمریکا که هم‌اکنون ریاست جمهوری این کشور را بر عهده دارد توسط رهبران و سازمان‌های مرتبط با آمریکا طراحی و اجرا گردیده است کما اینکه همچنان این روش توسط رهبران کنونی آمریکا در حال طراحی و اجرا است.

آنچه پس از لطف خداوند سبحان و عنایت خاص رسول معظم اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) و اهل‌بیت گرانقدرش باعث شکست این توطئه‌ی سیاه و خطرناک گردید، رهبری خردمندانه و هدایت‌های حکیمانه‌ی حضرت مستطاب عالی و مرجع عالیقدر حضرت آیت‌الله‌ العظمی سیستانی بود که موجب بسیج کلیه‌ی امکانات برای مقابله با این طوفان مسموم گردید.

یقیناً پایداری دولت‌های عراق و سوریه و پایمردی ارتش‌ها و جوانان این دو کشور خصوصاً حشدالشعبی‌ مقدس و دیگر جوانان مسلمان سایر کشورها با حضور مقتدرانه و محوری حزب‌الله به رهبری سید پر افتخار آن، جناب سید حسن نصرالله (حفظه‌الله‌تعالی) نقش تعیین‌کننده‌ای در به شکست کشاندن این حادثه‌ی خطرناک داشتند.

قطعاً نقش ارزشمند ملت و دولت خدمتگزار جمهوری اسلامی خصوصاً ریاست محترم جمهوری اسلامی، مجلس، وزارت دفاع و سازمان‌های نظامی و انتظامی و امنیتی کشورمان در حمایت از دولت‌ها و ملت‌های کشورهای فوق‌الذکر قابل تقدیر است.

حقیر به‌عنوان سرباز مکلف‌شده از جانب حضرت‌عالی در این میدان، با اتمام عملیات آزادسازی ابوکمال آخرین قلعه‌ی داعش با پایین کشیدن پرچم این گروه آمریکایی – صهیونیستی و برافراشتن پرچم سوریه، پایان سیطره‌ی این شجره‌ی خبیثه‌ی ملعونه را اعلام می‌کنم و به نمایندگی از کلیه‌ی فرماندهان و مجاهدین گمنام این صحنه و هزاران شهید و جانباز مدافع حرم ایرانی، عراقی، سوریه‌ای، لبنانی، افغانستانی و پاکستانی که برای دفاع از جان و نوامیس مسلمانان و مقدسات آنان جان خود را فدا کردند، این پیروزی بسیار بزرگ و سرنوشت‌ساز را به حضرت‌عالی و ملت بزرگوار ایران اسلامی و ملت‌های مظلوم عراق و سوریه و دیگر مسلمانان جهان تبریک و تهنیت عرض می‌نمایم و پیشانی شکر را در مقابل پیشگاه خداوند قادر متعال به شکرانه‌ی این پیروزی بزرگ بر زمین می‌سایم.

و مَا النَّصرالّا مِن عِندِالله العَزِیزِ الحَکِیم

فرزند و سربازتان ؛ قاسم سلیمانی ( farsi.khamenei.ir/news-content?id=38253).

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پاسخ به نامه‌‌ی سردار سرلشکر پاسدار حاج قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درباره‌‌ی پایان سیطره‌ی شجره‌ی خبیثه‌‌ی داعش تأکید کردند: شما با متلاشی ساختن توده‌ی سرطانی و مهلک داعش نه‌فقط به کشورهای منطقه و به جهان اسلام بلکه به همه‌ی ملتها و به بشریت خدمتی بزرگ کردید.

متن کامل پاسخ رهبر انقلاب اسلامی به نامه‌ی سردار سلیمانی به شرح زیر است:

بسم الله الرّحمن الرّحیم

سردار پر افتخار اسلام و مجاهد فی سبیل‌الله آقای سرلشکر حاج قاسم سلیمانی (دام توفیقه(

خدای بزرگ را با همه‌ی وجود سپاسگزارم که به مجاهدات فداکارانه‌ی شما و خیل عظیم همکارانتان در سطوح مختلف، برکت عطا فرمود و شجره‌ی خبیثه‌ای را که به دست طواغیت جهان غرس شده بود، به دست شما بندگان صالح، در کشور سوریه و عراق ریشه‌کن کرد. این تنها ضربه به گروه ستمگر و روسیاه داعش نبود؛ ضربه‌ی سخت‌تر به سیاست خباثت‌آلودی بود که ایجاد جنگ داخلی در منطقه و نابودی مقاومت ضدّ صهیونیستی و تضعیف دولت های مستقل را به وسیله‌ی رؤسای شقیّ این گروه گمراه هدف گرفته بود؛ ضربه بود به دولت های قبلی و کنونی آمریکا و رژیم های وابسته به آن در این منطقه که این گروه را به وجود آوردند و همه‌گونه پشتیبانی کردند تا سلطه‌ی نحس خود را در منطقه‌ی غرب آسیا بگسترانند و رژیم غاصب صهیونیست را بر آن مسلّط سازند. شما با متلاشی ساختن این توده‌ی سرطانی و مهلک، نه فقط به کشورهای منطقه و به جهان اسلام بلکه به همه‌ی ملّتها و به بشریّت خدمتی بزرگ کردید. این نصرتی الهی و مصداق «وَ ما رَمَیتَ اِذ رَمَیتَ وَ لٰکِنَّ اللهَ رَمیٰ »  بود که به‌خاطر مجاهدت شبانه‌روزی شما و همرزمانتان به شما پاداش داده شد.

این جانب صمیمانه به شما تبریک می گویم و با این حال تأکید می کنم که از کید دشمن غفلت نشوید. آن هایی که با سرمایه‌گذاری سنگین، این توطئه‌ی شوم را تدارک دیده بودند آرام نخواهند نشست، سعی خواهند کرد آن را در بخشی دیگر از این منطقه و یا به شکلی دیگر دوباره به جریان افکنند. حفظ انگیزه، حفظ هوشیاری، حفظ وحدت، زدودن هر پسماند خطرناک، کار فرهنگی بصیرت‌افزا و خلاصه، آمادگی‌های همه‌جانبه نباید فراموش شود. شما را و همه‌ی برادران مجاهد از کشورهای عراق و سوریه و دیگران را به خدای بزرگ می‌سپارم و به همه‌ی شما سلام و دعا می کنم.

والسّلام علیکم و رحمةالله ۳۰ آبانماه ۱۳۹۶       

سیّدعلی خامنه‌ای ( farsi.khamenei.ir/message-content?id=38249) .

با این پبروزی اکنون دیگر ، سردار ایرانی یک سردار محبوب برای ایرانیان  نبودچرا که  در سراسر منطقه نام حاج قاسم سلیمانی با دنیایی از امید و پناه تعریف می گردید و بی شک یکی از دلایل ترور سردار را باید وحشت آمریکایی ها از یک سو و دولت های منطقه از سوی دیگر از محبوبیتی دانست که اکنون حاج قاسم در میان ملت های منطقه کسب کرده بود.

سردار سلیمانی علاوه بر مدیریت جنگ علیه گروه های تروریستی و تکفیری در منطقه ( به خصوص در عراق و سوریه ) ، نقش مهمی در خواباندن فتنه میان کردها و ترکمن ها در شمال عراق به ویژه در ماجرای درگیری های شهر « طوز خورماتو » در شمال استان صلاح الدین ایفا کرد و اجازه نداد درگیری های محدود میان آنان در سال ۲۰۱۶ به جنگی تمام عیار تبدیل شود . ابتکار ایجاد « الحشد السنی » و « الحشد مسیحی » با هدف مشارکت دادن همه اقوام در جنگ علیه داعش و تلطیف اختلافات و کینه های قدیمی در سطح منطقه نیز از دیگر برکات وجود او بود و هرگاه اختلافات به شکل خطرناکی بالا می گرفت، از او دعوت به عمل می آمد  تا به عنوان میانجی، میان اقوام و طوایف عراقی ریش سفیدی کند.

قاسم سلیمانی برای خاموش کردن آتش فتنه های منطقه مجاهدت های فراوان دیگری هم داشت؛ قطعا ترکیه ای ها و قطری ها هم از او خاطراتی دارند.او با اینکه لباس نظامی و رزم برتن داشت و با تروریست های تکفیری در ستیز بود، اما همواره سفیر صلح هم بود و به صلحی فراگیر در منطقه می اندیشید و آخرین سفرش به بغداد هم در حالی هدف تیر ناجوانمردانه آمریکایی ها قرار گرفت که در مسیر صلح گام برداشته بود و پیامی به مقصد ریاض را برای عبدالمهدی نخست وزیر وقت عراق می برد.

علاوه بر تمام این ها همه حاج قاسم  نه وابستگی حزبی داشت و نه دلبستگی ها دنیایی، او به دنیایی عاری از جنگ می اندیشید؛ به دنیایی مملو از صلح که در آن نیاز به انبار کردن سلاح نباشد، به هزینه برای جنگ نباشد. او شخصیتی داشت که فارق از همه وابستگی های سیاسی و حزبی، شکوه و عظمت ایران به عنوان خیمه گاه و تکیه گاه همه مظلومان منطقه دغدغه اش بود و همواره در پس زمینه ذهنش به آن می اندیشید ( ایرنا ، /۸۴۱۶۹۰۲۲) .

ترامپ ، رئیس‌جمهور آمریکا از نخستین روزی که بر کرسی ریاست‌جمهوری تکیه زد، تنها به دنبال ازبین‌بردن اقتدار و مؤلفه‌های قدرت جمهوری اسلامی بوده است. او « توان هسته‌ای »، « نفوذ منطقه‌ای »، « قدرت موشکی » و « ظرفیت‌های اقتصادی » را از اساسی‌ترین مؤلفه‌های قدرت ایران می‌دانست و به دنبال محدودسازی و مهار آنها بودو با همین دلایل  در اردیبهشت ۹۷ از برجام خارج شد تا بتواند کارزار فشار و تحریم‌های حداکثری را علیه ایران برقرار کند و با کمک آنها، باعث فروپاشی اقتصاد ایران شود ( ندای کاشان، ۳۲۰۹).

ترامپ فکر می‌کرد با ضعیف‌شدن اقتصاد کشور، نفوذ منطقه‌ای ایران نیز خودبه‌خود از بین خواهد رفت و توسعه برنامه موشکی ایران هم متوقف خواهد شد. او حتی امیدوار بود این فشارهای عظیم و بی‌سابقه در تاریخ بشر، موجب فروپاشی اجتماعی و تغییر حکومت در ایران بشود تا اسرائیل بتواند نفس راحتی بکشد اما در عمل این‌ گونه نشد.

به دنبال این شکست های متوالی و با بن بست رسیدن برنامه های خیالی ؛ ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا با همکاری اسرائیل  تصمیم گرفت تا علاوه بر گسترش و تشدید تحریم‌ها، دست به ترورهای هدفمند و هوشمند بزنند. با چنین هدفی بود که ترور حاج قاسم سلیمانی ، فرمانده نیروی قدس و دانشمندان هسته‌ای از طرف و نیز ترور افراد مؤثر جبهه مقاومت در کشورهای عراق، فلسطین، لبنان و سوریه را از طرف دیگر در دستور کارخود قرار دهد.

« خالد الجیوسی » ، تحلیلگر فلسطینی و مقاله نویس روزنامه « رأی الیوم » در خصوص اقدام تروریست‌های آمریکایی در قبال سردار قاسم سلیمانی تاکید می کند : به هیچ عنوان نمی‌توان از اهمیت جایگاه سردار سلیمانی در خصوص مبارزه با تروریسم در عراق و سوریه کاست. وی هم چنین نقش مهمی در هماهنگی و مدیریت جنبش‌های مقاومت در منطقه داشت و مهم‌ترین نشانه آن، واکنش جنبش حماس به خبر شهادت وی بود. حماس با اشاره به نقش سردار سلیمانی، ایشان را شهید خواند. تمام این نکات باعث شد تا آمریکا نام سلیمانی را در لیست ترور خود قرار دهد . هدف قرار دادن سلیمانی در این شرایط و در بغداد همان واکنشی است که واشنگتن به دنبال آن بود تا نشان دهد دست برتر را در عراق دارد؛ واکنشی که در قبال اهانت به این کشور و نظامیانش و سفارتخانه اش در عراق صورت گرفت. آمریکا، شهید سلیمانی را مسئول کشته شدن صدها نظامی خود و عقب نشینی آنها توسط نیروهای مقاومت مردمی از عراق می‌داند بنابراین به دنبال تسویه حساب خود با سردار بود. این نحوه انتقام گرفتن از سردار سلیمانی با استفاده از پهپاد بسیار در سطح ضعیف صورت گرفته چرا که توسط کشوری انجام شده که قدرتمند ترین ارتش را دارد اما در برابر این فرمانده تصمیم گرفت در خطوط پشت جبهه حضور داشته باشد. ( تسنیم:  2175274 /15/10/1389)

 سرانجام در بامداد روز جمعه ۱۲ دی ماه سال ۱۳۹۸ و در پی حمله هوایی نیرو‌های متجاوز و تروریست آمریکایی درنزدیکی فرودگاه بغداد، سرباز ولایت و امت اسلامی سردار  پاسدار حاج قاسم سلیمانی ، فرمانده فداکار شجاع و بی‌نظیر نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پس از عمری مجاهدت، فداکاری و نقش‌آفرینی‌های ماندگار و پر افتخار در راه اعتلای اسلام و دفاع از قرآن و اهل بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام و سرافرازی ایران عزیز، به همراه همرزمان و همراهان خود و فرماندهان و رزمندگان حشدالعبی عراق از جمله ابومهدی المهندس به مقام رفیع ووالای  شهادت نائل گردیدند.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیام مهمی شهادت سردار بزرگ و پرافتخار اسلام سپهبد حاج قاسم سلیمانی و همراهان ایشان به ویژه مجاهد بزرگ « ابومهدی المهندس » را تبریک و تسلیت گفتند و با تأکید بر اینکه انتقام سختی در انتظار جنایتکاران حادثه دیشب خواهد بود، خاطرنشان کردند: خط جهاد و مقاومت با انگیزه مضاعف ادامه خواهد یافت، همه دلبستگان مقاومت خونخواه شهید سلیمانی هستند و ادامه مبارزه و دست یافتن به پیروزی نهایی کام قاتلان و جنایتکاران را تلخ‌تر خواهد کرد.

متن پیام حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به این شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

ملت عزیز ایران!

سردار بزرگ و پرافتخار اسلام آسمانی شد. دیشب ارواح طیبه شهیدان، روح مطهرقاسم سلیمانی را در آغوش گرفتند. سال‌ها مجاهدت مخلصانه و شجاعانه در میدان‌های مبارزه با شیاطین و اشرار عالم و سال‌ها آرزوی شهادت در راه خدا، سرانجام سلیمانی عزیز را به این مقام والا رسانید و خون پاک او به دستشقی‌ترین آحاد بشر بر زمین ریخت. این شهادت بزرگ را به پیشگاه حضرت بقیةالله ارواحنا فداه و به روح مطهر خود او تبریک و به ملت ایران تسلیت عرض می کنم.

او نمونه‌ی برجسته‌ای از تربیت‌شدگان اسلام و مکتب امام خمینی بود، او همه‌ی عمر خود را به جهاد در راه خدا گذرانید. شهادت پاداش تلاش بی‌وقفه‌ی او در همه‌ی این سالیان بود. با رفتن او به حول و قوه‌ی الهی کار او و راه او متوقف و بسته نخواهد شد ولی انتقام سختی در انتظار جنایتکارانی است که دست پلید خود را به خون او و دیگر شهدای حادثه‌ی دیشب آلودند. شهید سلیمانی چهره‌ی بین‌المللی مقاومت است و همه‌ی دلبستگان مقاومت خونخواه اویند. همه‌ی دوستان و نیز همه‌ی دشمنان بدانند خط جهاد و مقاومت با انگیزه‌ی مضاعف ادامه خواهد یافت و پیروزی قطعی در انتظار مجاهدان این راه مبارک است. فقدان سردار فداکار و عزیز ما تلخ است ولی ادامه مبارزه و دست یافتن به پیروزی نهایی کام قاتلان و جنایتکاران را تلخ‌تر خواهد کرد.

ملت ایران یاد و نام شهید عالی مقام سردار سپهبد قاسم سلیمانی و شهدای همراه او به ویژه مجاهد بزرگ جهان اسلام جناب آقای ابومهدی المهندس را بزرگ خواهد داشت و اینجانب سه روز عزای عمومی در کشور اعلام میکنم و به همسر گرامی و فرزندان عزیز و دیگر بستگان ایشان تبریک و تسلیت می‌گویم.

(.farsi.khamenei.ir/message-content?id=44554 سیّدعلی خامنه‌ای ، ۱۳دی‌ماه ۱۳۹۸) 

ترامپ در حالی دست به ترور حاج قاسم زد که تصور می کرد با این اقدام، جمهوری اسلامی ایران نه تنها در عراق که در منطقه نیز تضعیف خواهد شد اما با اخراج نیروهای آمریکایی از عراق پس از ترور حاج قاسم ،چاره ای جز ارسال پیام برای عدم اجرای « انتقام سخت » از سوی جمهوری اسلامی ایران پیدا نکرد.

روزنامه « نیویورک‌تایمز» در گزارشی به نقل از مقام‌های اطلاعاتی آمریکا می نویسد:  مشاوران ترامپ امیدوار بودند ترور سردار سلیمانی باعث شود ایران و نیروهای متحد این کشور در منطقه در سیاست‌هایشان تجدید نظر کنند اما این اقدام بی تاثیر بود ( مشرق نیوز، ۱۴۵۲۰۱۲ ).

« سردار فدوی » ، جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در برنامه متن و حاشیه در ۱۴ دی ماه ۱۳۹۸ در مورد اقدام تروریستی امریکا در به شهادت رساندن سپهبد قاسم سلیمانی می گوید: آمریکایی‌ها از امروز صبح به روش‌های مختلف، هم روش‌های رسمی دیپلماسی و هم روش‌های غیررسمی متوسل شدند که حتی اگر می‌خواهید انتقام بگیرید متناسب با کاری که کردیم انتقام بگیرید. آن ها نیستند که تعیین می‌کنند و همان طور که امام خامنه ای فرمودند به هیچ وجهی تمام کننده هیچ موضوعی نخواهید بود. خیلی از موضوعات را شروع کردند ولی تمام کننده نخواهند بود و جبهه حق انقلاب اسلامی تمام کننده خواهد بود ( مهر، ۴۸۱۵۶۰۳).

پس ازاین ترور؛ سید حسن نصرالله ، دبیرکل حزب الله لبنان در بیانیه خود درباره  قصاص قاتلان سردار سلیمانی تاکید می کند ودر بخشی ازآن  می گوید: قصاص عادلانه از قاتلان و جنایتکاران که بدترین شرارت ها را در این دنیا انجام می‌دهند و مسئول خون این شهید هستند، را دنبال می کنیم و این موضوع یک امانت و مسئولیت  قرار داده شده بر دوش تمامی عناصر مقاومت و مجاهدان در امتداد دنیا است .

در بخش دیگری از همین بیانیه امده است : قاتلان آمریکایی ایشان انشاالله نخواهد توانست هیچ یک از اهداف این جنایت بزرگ را محقق کنند، بلکه تمامی اهداف حاج ‌قاسم در نتیجه عظمت روح و خون ایشان به دست برادران و همرزمان ایشان در محور مقاومت و عناصر مجاهد در تمامی ملت‌های منطقه که ذلت و تسلیم شدن در برابر مستکبران و مستبدان را محکوم می‌کنند، محقق خواهد شد. مجد و عزت و بزرگی و علو درجات فرمانده بزرگ سردار شهید حاج قاسم سلیمانی رضوان الله تعالی علیه و تمامی مجاهدان عزیز که همراه با او به شهادت رسیدند، به ویژه برادر فرمانده بزرگ شهید ابو مهدی المهندس را از خداوند متعال خواستاریم. ( تسنیم ، ۲۱۷۳۲۳۰) .

دبیرکل حزب الله لبنان هم چنین در مراسم ختم شهید سردار قاسم سلیمانی ، فرمانده سپاه قدس ایران و ابومهدی مهندس،  معاون حشد شعبی عراق در مجتمع سید الشهداء واقع در حومه جنوبی بیروت می گوید: هدف ما در مقاومت پاسخ به ریخته شدن خون سردار سلیمانی است.  سردار سلیمانی با شهادت به بزرگترین آرزو و هدف خود رسیده است. شهادت پروژه شخصی هر کدام از رزمندگان و مبارزان است. ایشان از همان زمان جوانی به  جبهه‌های جنگ تحمیلی رفت و از آن زمان تاکنون شهادت را  آرزومند بود. ایشان از کسانی بود که هر اندازه که زمان می‌گذشت اشتیاق شان به شهادت بیشتر می‌شد. این موضوع به ویژه در سال‌های اخیر قابل مشاهده بود. این در حالی است که هنگامی که سن و سال انسان می‌گذرد، معمولاً محتاط ‌تر و ترسوتر می‌شود. اما این ها همیشه در جبهه‌ها بودند و در تمامی مبارزات حضور داشتند ( تسنیم ، ۱۳۹۸/۱۰/۱۵/۲۱۷۵۴۳۹( .

در پی شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با صدور بیانیه‌ای و فرماندهان ارتش و ناجا در پیام‌هایی جداگانه، شهادت این سردار رشید اسلام را تسلیت گفتند.

در بخشی از پیام  امیر سرلشکر موسوی فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران آمده است: شهادت اجر و پاداش خداوند متعال برای مردان بزرگی است که با سالها مجاهدت مخلصانه در میدان های مبارزه با شیاطین، جان در طبق اخلاص گذاشته اند و دل به معبود داده اند. شهید سردار سپهبدحاج قاسم سلیمانی فرمانده سرافراز و دلاور نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مجاهدی خستگی ناپذیربود که جز شهادت هیچ پاداشی برازنده او نبود… بدون تردید در پی این اقدام تروریستی جنایتکاران خبیث و به برکت این خون های پاک، جبهه مقاومت بیش از پیش تقویت خواهد شد(همشهری آنلاین ، ۴۷۴۹۸۲).

سردار حسین اشتری نیز درپیامی شهادت سردارحاج قاسم سلیمانی را تسلیت می گوید . دربخشی از این پیام آمده است :

این مبارز عاشق و خستگی ناپذیر اسلام و انقلاب، عمری در راه اعتلای اسلام و انقلاب گذراند و خداوند منان اجر مجاهدت هایش را در شهد شیرین “شهادت “مقدر کرد. خباثت و حماقت نیروهای تروریست و متجاوز آمریکایی، در ترور سردار سرلشکر پاسدار، این شهید قهرمان و همیشه زنده اسلام، بدون تردید بی پاسخ نخواهد ماند و قطعا این اقدام آمریکای جنایتکار و تروریست پرور، درخت مقاومت در منطقه و جهان را تنومندتر خواهد کرد؛ قطعا خواب را بر چشم دشمنان اسلام و مسلمین حرام خواهیم کرد. آمریکا، رژیم غاصب و نوکرانشان مسئول شهادت این دو فرمانده بزرگ هستند و این جنایت بزرگ، به معنای اعلان جنگ نامحدود به مقاومت است و هیچ کسی نمی‌تواند نتایج آن را کنترل کند ( خبرآنلاین ، ۱۳۳۸۱۰۴) .

خبر شهادت سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس و دیگر همرزمان شهیدشان بازتاب خبری و رسانه ای گسترده ای نیز در سطح جهان داشت، رسانه های بین المللی و داخلی در گزارش های مختلفی به جنایت آمریکا و ترور سردار سلیمانی در عراق و عواقب خطرناک آن پرداختند.

روزنامه آمریکایی « واشنگتن پست » طی گزارشی که در وب سایت این پایگاه خبری منتشر شده است ، جزئیاتی از این عملیات ددمنشانه را منتشر می کند . در این گزارش آمده: «حرکت سردار سلیمانی از فرودگاه تهران تحت نظر بوده و به گفته یک منبع آگاه در وزارت دفاع آمریکا، عملیات ترور سلیمانی از قبل طراحی شده بود و پنتاگون مدت‌ها درصدد فرصت برای اجرای این عملیات بود» . این گزارش در ادامه می‌نویسد: «یک هفته قبل تمام تردد‌های او تحت نظر بوده است. به محض حرکت او به سمت بغداد، رمز عملیات اعلام شد و در ساعت ۱:۲۰ بامداد به وقت محلی موشک لیزری از پهپاد به سمت خودروی حامل وی شلیک شد» ( دانا نیوز ، ۲۸۲۱۲) .

روزنامه “تاگس اشپیگل” آلمان با اشاره به این اقدام تروریستی آمریکا می نویسد :« تهران این اقدام آمریکا را بی پاسخ نمی‌گذارد. به نوشته این روزنامه آلمانی این اقدام آمریکا ضربه‌ای است که نه تنها خاورمیانه را می‌لرزاند بلکه عواقب آن در سراسر دنیا قابل توجه است» .

این روزنامه آلمانی هم چنین نوشت که تهران ابزار و راه کارهای مختلفی برای انتقام گرفتن از این اقدام آمریکا دارد (تسنیم ، ۲۱۷۳۷۳۵) .

روزنامه « زودویچه سایتونگ » هم در مطلبی می نویسد:« برای درک نقش مهم و چند جانبه قاسم سلیمانی در سیاست خارجی ایران کافی است نگاهی به کشوری که وی در آن به شهادت رسیده است بیاندازیم. در سال های گذشته هر زمانی که تصمیماتی در عراق گرفته می شد یک هواپیمای کوچک در بغداد فرود می‌آمد و یک مرد لاغر اندام با موهای خاکستری از آن پیاده می‌شد و کنترل اوضاع را به دست می گرفت» ( دانا نیوز ، ۲۸۲۱۲) .

روزنامه سوئیسی « نویه زوریخه سایتونگ» هم در مطلبی می نویسد :« ترور حاج قاسم سلیمانی از طریق یک حمله پهپادی آمریکا یک نقطه اوج جدید مناقشات بین ایران و آمریکا است و واکنش ایران به این اقدام آمریکا شدید خواهد بود».این روزنامه سوئیسی هم چنین نوشت: « ژنرال قاسم سلیمانی مهم ترین نماینده نظامیان ایران در خارج بود».

روزنامه « تاگس شاو» آلمان هم این اقدام آمریکا را نوعی اعلان جنگ به ایران دانسته و با اشاره به اینکه تهران اعلام کرده که انتقام خون سردار سلیمانی را خواهد گرفت، نوشت: انتظاری غیر از این هم نمی‌رفت.

روزنامه « فرانکفورتر آلگماینه سایتونگ » آلمان هم در مطلبی نوشت که حاج قاسم سلیمانی خیلی بیش تر از یک فرمانده نظامی در ایران بود. وی یکی از معتمدین صمیمی رهبر انقلاب بود. این روزنامه آلمانی حاج قاسم سلیمانی را فردی دانست که ماهرانه قدرت و نفوذ آمریکا در منطقه و عراق را محدود می‌کرد(تسنیم ، ۲۱۷۳۷۳۵) .

خبرگزاری«  رویترز » نیز در گزارشی ضمن پرداختن به شهادت سردار سلیمانی می آورد : « ایران وعده داد پاسخی سخت به این اقدام آمریکایی ها بدهد» . این رسانه سردار سلیمانی را فرماندهی قدرتمند و بانفوذ توصیف کرده است و  شهادت سردار سلیمانی را نقطه مهمی در عرصه “جنگ سایه ها ” در خاورمیانه میان ایران و آمریکا توصیف کرده است » ( دانا نیوز ، ۲۸۲۱۲) .

نشریه « دی سایت » آلمان هم در مطلبی در واکنش به این اقدام جنایتکارانه آمریکا می نویسد :« ترامپ با ترور قاسم سلیمانی گزینه‌های خود برای اقدام در خاورمیانه را به شدت کاهش داده است و این اقدام ترامپ بسیار احمقانه به نظر می رسد» (تسنیم ، ۲۱۷۳۷۳۵) .

روزنامه ملیت ترکیه می نویسد : « در حمله موشکی آمریکا به فرودگاه بغداد قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ابو مهدی المهندس از فرماندهان نیرو‌های الحشد الشعبی عراق کشته شدند. آیت الله علی خامنه‌ای رهبر ایران در پیامی هشدار داد: انتقام سختی در انتظار عاملان این سوء قصد است. ایشان با اعلام سه روز عزای عمومی در کشور تاکید کرد: با کشته شدن سلیمانی توان مقاومت در مقابل آمریکا و اسرائیل دو چندان خواهد شد» ( دانا نیوز ، ۲۸۲۱۲) .

شبکه یمنی « المسیره» نیز با پوشش مراسم تشییع پیکر شهید سلیمانی اعلام می کند :« میلیون‌ها ایرانی در مراسم تشییع پیکر « شهید سلیمانی » و شهدای همرزمش شرکت کردند. شرکت کنندگان در مراسم تشییع پیکر شهدای مقاومت با در دست داشتن تصاویری از شهید سلیمانی، شعار مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسرائیل را سر دادند» .

 این شبکه یمنی تصریح می کند: « زینب سلیمانی » فرزند شهید سلیمانی در جریان مراسم تشییع پیکرهای شهدای مقاومت اعلام کرد که سردار سلیمانی در قلب تک تک ایرانیان جای دارد.

پایگاه « المسله »عراق نیز به پوشش سخنان «زینب سلیمانی» فرزند «شهید سلیمانی» در مراسم تشییع پیکر شهدای مقاومت می پردازد و می نویسد: « زینب سلیمانی در جریان مراسم تشییع، رئیس جمهوری آمریکا را قمارباز توصیف کرد» .المسله هم چنین به نقل از زینب سلیمانی می نویسد:« تدابیر شیطانی ترامپ برای تفرقه افکنی میان ملت‌های ایران و عراق به پیوند تاریخی آنها منجر شد» ( مهر، ۴۸۱۸۱۱۶) .

ویژگی های شاخص حاج قاسم

حاج قاسم سلیمانی با ساده زیستی، مردم‌گرایی، پرهیز از ظاهرسازی و ریاکاری و نقش بازی کردن و عدم تلاش برای تأثیرگذاری قدرت ‌منشانه با رفتار و گفتار نافذ خود، یک جغرافیا را تحت نفوذ خود درآورده بود که  با تأثیرگذاری خود بر این قلمرو جغرافیایی، به همان وسعت، تغییر نگرش ایجاد کرده است پس بیراه نخواهد بود اگر باور کنیم که حاج قاسم از منظر هستی‌شناسی دارای زوایای گوناگونی از قبیل ابعاد نظامی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و دینی بوده که  تمامی این ابعاد، متأثر از یک عامل مهم روان‌شناختی در شخصیت وی می‌باشد .

با بررسی در رفتار شناسی حاج قاسم  می توان به چند نکته آموزنده دست یافت  که از او یک چهره مردمی و محبوب ساخته بود که می توان به « توجّه به تربیت فرزندانی نیک و صالح ، احترام به همسر ، شراکت در شادی و غصه های مردم ،باور به مسیر خود، نظم در کارها و اشتیاق به شهادت » ( خبرگزاری فارس ، ۱۳۹۹۱۰۱۲۰۰۰۲۱۸) اشاره کرد.

دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور دربخشی از بیانیه‌ای در خصوص « تبیین مولفه‌های مکتب شهید سردار سلیمانی» ویژگی شاخص حاج قاسم سلیمانی آورده است : در روزهای آغازین دفاع مقدس، جوانی کرمانی و از خطّه کویر، به خیل عظیم رزمندگان پیوست. این جوان مؤمن ، شجاع ، هوشمند و تیزبین در طی چهل­سال آن­چنان جلوه کرد و خوش درخشید و در مسیر کمال به پیش رفت که سرانجام سکّه تأسیس یک مکتب به نام او توسط رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی زده شد به­ گونه­‌ای که امروزه هر انسان آگاه و منصفی بر به کار بردن این واژه گران­سنگ و پر مغز و دقیق در خصوص آن سرباز اسلام و ولایت یعنی سردار سرفراز اسلام «شهید سپهبد قاسم سلیمانی» گواهی می­­‌دهد و صحّه می­‌گذارد ( برنا ،  11/962548) .

بی شک وصیت نامه شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی مهمترین سند رسمی به جا مانده از وی است که برای شناخت بنیان های فکری و سیره عملی این شخصیت برجسته می توان به آن مراجعه کرد و به تحلیل و تفسیر آن پرداخت. با مطالعه عمیق و ژرف این سند و تحلیل واقع بینانه آن می توان به شخصیت و باورهای فکری او دست یافت . بررسی کنش های گفتاری حاج قاسم در این سند می تواند الگوی مطلوبی برای گفتگوی اثرگذار با مردم جامعه جهان باشد (کشکولی و اسلامی تنها ، ۱۳۹۹) .

در کتاب « شاخصه‌های مکتب شهید سلیمانی » می خوانیم : با مطالعه و توجه به شخصیت و باورها و عملکرد این مجاهد والامقام می‌توان برخی از ارکان و ویژگی‌های مکتب حاج قاسم را استنباط کرد: خداباوری و خدامحوری ، معنویت، تکلیف مداری ،  انقلابی بودن ( شیرازی ، ۱۳۹۹) .

این « خدا باوری و خدامحوری » در وصیت نامه شهید سلیمانی نیز به روشنی متبلور شده است . آن جا که می نویسند:

خداوندا! ای قادر عزیز و ای رحمان رزّاق، پیشانی شکر شرم بر آستانت می سایم که مرا در مسیر فاطمه اطهر و فرزندانش در مذهب تشیّع عطر حقیقی اسلام قرار دادی و مرا از اشک بر فرزندان علی بن ابیطالب و فاطمه اطهر بهره مند نمودی؛ چه نعمت عظمایی که بالاترین و ارزشمندترین نعمت‌هایت است؛ نعمتی که در آن نور است، معنویت، بی قراری که در درون خود بالاترین قرارها را دارد، غمی که آرامش و معنویت دارد.

حاج قاسم در وصیت نامه خود « ارادات قلبی » خود را نیز به حضرت امام خمینی (ره) و  یاران همرزم شهیدش به روشنی بیان کرده است : « خداوندا! تو را سپاس که مرا صلب به صلب، قرن به قرن، از صلبی به صلبی منتقل کردی و در زمانی اجازه ظهور و وجود دادی که امکان درک یکی از برجسته‌ترین اولیائت را که قرین و قریب معصومین است، عبد صالحت خمینی کبیر را درک کنم و سرباز رکاب او شوم. اگر توفیق صحابه رسول اعظمت محمد مصطفی را نداشتم و اگر بی بهره بودم از دوره مظلومیت علی بن ابی طالب و فرزندان معصوم و مظلومش، مرا در همان راهی قرار دادی که آنها در همان مسیر، جان خود را که جان جهان و خلقت بود، تقدیم کردند….خداوند، ای عزیز! من سال‌ها است از کاروانی به جا مانده ام و پیوسته کسانی را به سوی آن روانه می‌کنم، اما خود جا مانده‌ام، اما تو خود می‌دانی هرگز نتوانستم آنها را از یاد ببرم. پیوسته یاد آن ها، نام آن ها، نه در ذهنم بلکه در قلبم و در چشمم ، با اشک و آه یاد شدند » .

حاج قاسم در بخش دیگری از وصیت نامه خود ضمن حلالیت طلبیدن از فرزندان، دختران و پسران، فرزندان شهدا، پدران و مادران باقیمانده از شهدا و  و همسران وفادار و متدینه شهدا آنان را چونان چراغ‌های فروزان کشور معرفی کرده و خطاب به آنان می گوید :« عزیزانم! تا پیشکسوتان این ملتید، قدر خودتان را بدانید. شهیدتان را در خودتان جلوه گر کنید، به‌طوری که هر کس شما را می‌بیند، پدر شهید یا فرزند شهید را، بعینه خودِ شهید را احساس کند، با همان معنویت، صلابت و خصوصیت» .

او با طلب استغفار از خداوند ، از خانواده شهدا طلب عفو کرده و می نویسد:  دوست دارم جنازه‌ام را فرزندان شهدا بر دوش گیرند، شاید به برکت اصابت دستان پاک آنها بر جسدم، خداوند مرا مورد عنایت قرار دهد.

تشکیل « جبهه مقاومت رسانه ای »

تجربه نشان داده که همه شخصیت‌های بزرگ و تأثیرگذار تاریخی، از سوی مخالفانشان هدف تحریف و مصادره قرار می‌گیرند! تخریب و انحراف در روایت واقعیات و حقایق پیرامون بزرگان، دقیقا در اوج جریان سازی این گونه شخصیت‌ها انجام می‌شود.

حاج قاسم به عنوان انسانی بزرگ و وارسته  از همان لحظه که به مقام عظمای شهادت دست یافت ، مورد هجمه  قرار گرفت  ؛ چرا که او از یک شخصیت نظامی فراتر رفته و به نماد و نماینده‌ای از هویت یک ملت در جامعه جهانی تبدیل شده بود . آمریکا با اقدام تروریستی خود ، به خیالی خام تصور می‌کرد همه ایران، جریان انقلاب و جبهه مقاومت را زخمی کرده است، اما هم چنان‌که مقام معظم رهبری در دیدار اخیرخود با خانواده شهید سلیمانی با اشاره به تبدیل شدن شهید سلیمانی به الگو و قهرمان جوانانِ دنیای اسلام و منطقه، گفتند: « امروز سلیمانی در منطقه ما نماد امید، اعتماد به‌نفس، رشادت و رمز استقامت و پیروزی است و همچنان‌که برخی به درستی گفته‌اند، «شهید» سلیمانی برای دشمنانش خطرناک‌تر از «سردار» سلیمانی است» ( خبرگزاری دانشجو، ۹۹۰۰۹۴ ).

به همین دلایل نیز باید انتظار داشت هر چه پیش برویم، تلاش‌ها برای تحریف و جعل تاریخ درباره این ثمره انقلاب اسلامی بیش از پیش رخ بدهد. این روز‌ها نیز برخی از رسانه‌های داخلی و اغلب رسانه‌های خارجی مشغول داستان‌پردازی‌هایی مطابق با منافع و مقاصد خودشان درباره حاج قاسم هستند. سؤال اساسی این است که برای زدودن غبار تحریف، تخریب و حفظ این اسطوره و قهرمان ملی چه باید کرد؟

معرفی دقیق مکتب شهید سلیمانی از تحریف حاج قاسم جلوگیری خواهد کرد .  بعضی‌ها می‌خواهند حاج قاسم را فقط یک سرباز وطن معرفی کرده  و از او یک اسطوره در طاقچه خانه‌ها بسازند( تسنیم ، ۱۴۰۰/۰۹/۳۰/۲۶۲۹۹۴۹) .

رسانه ها باید با هم افزایی، « مکتب حاج قاسم » و اندیشه های ناب او را به روشنی تبیین نمایند . اگر رسانه ها بتوانند بر اساس همین هم افزایی و با توجه به وظایف تعیین شده ، برای آن ها با تشکیل « جبهه مقاومت رسانه ای » با جریان « تحریف » مقابله نمایند ، ترور « مکتب حاج قاسم » شکل نخواهد گرفت و دشمنان داخلی و خارجی در این عملیات با شکست مفتضحانه روبرو خواهند شد . هرچند شخصیت به قول حکیمانه رهبر معظم انقلاب اسلامی ؛ « ملی‌ترین و امتی‌ترین » ( مشرق نیوز، ۱۳۲۲۵۴۸) شهید سلیمانی شناخته شده‌ تر و فراتر از آن است که با دروغ بافی‌ها قابل تحریف باشد ولی نباید و بایسته نیست که نسبت به این حرکت مرموز و زیر پوستی بی‌تفاوت بود.

منبع :

* کتاب

– شیرازی ، علی ( ۱۳۹۹) ؛ شاخص های مکتب شهید سلیمانی ، تهران: خط مقدم ، شهید سلیمانی

* مجله

– کشکولی ، محمد حسین و اسلامی تنها ، اصغر ( ۱۳۹۹) ؛ تحلیل کنش های گفتاری وصیت نامه شهید قاسم سلیمانی ، مجموعه مقالات سلسله همایش های بین المللی گام دوم انقلاب اسلامی ، ش ۲، پیاپی ۲، صص۳۰-۱

* فضای مجازی

– ندای کاشان ؛ دانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی کاشان ، علت ترور حاج قاسم سلیمانی توسط ترامپ ۳۲۰۹

– ایرنا؛ علت این همه وحشت آمریکایی ها از شهید سلیمانی چه بود ، ۸۴۱۶۹۰۲۲

– برنا؛ ۲۵ ویژگی شاخص حاج قاسم سلیمانی ، ۹۶۲۵۴۸/۱۱

– تابناک ؛ درمورد قاسم سلیمانی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید ، ۱/۶۹۴۷

– تسنیم ؛ واکنش رسانه های آلمانی به ترور سردار سلیمانی توسط آمریکا / اقدامی تنش زا و احمقانه ، ۲۱۷۳۷۳۵

– تسنیم ؛سید حسن نصرالله :ارزش کفش سردار سلیمانی از سر ترامپ بیشتر است، ۲۱۷۵۴۳۹

– تسنیم ؛ معرفی دقیق مکتب شهید سلیمانی از تحریف حاج قاسم جلوگیری می کند ، ۲۶۲۹۹۴۹

– تسنیم ؛ سید حسن نصرالله : قصاص قاتلان سردار سلیمانی مسوولیت همه مجاهدان است، ۲۱۷۳۲۳۰

– خبرآنلاین ؛ پیام فرمانده نیروی انتظامی در پی شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی ، ۱۳۳۸۱۰۴

-خبرگزاری دانشجو ؛ اهمیت کار هنری و رسانه ای درباره حاج قاسم ، ۹۹۰۰۹۴

– دانا نیوز؛ بازتاب شهادت سردار سلیمانی در رسانه های جهانی و داخلی ، جهان در شوک ، ایران متحد ، ۲۸۲۱۲

– فارس ؛ رفتارشناسی حاج قاسم و رمز محبوبیتش ، ۱۳۹۹۱۰۱۲۰۰۰۲۱۸

– مشرق نیوز ؛ ترور حاج قاسم چگونه به بزرگ ترین اشتباه محاسباتی آمریکا تبدیل شد ؟ ۱۴۵۲۰۱۲

– مشرق نیوز ؛تحریف مکتب سلیمانی با ترفند “خبرسیاه” ، ۱۳۲۲۵۴۸

– مهر؛ پیام آمریکا پس از ترور شهید سلیمانی / دلیل سفر حاج قاسم به عراق ، ۴۸۱۵۶۰۳

– farsi.khamenei.ir

www.hamshahrionline.ir-