منشاء اصلی ورود افراد بدون گزینش و صلاحیت، نبود نظارت یا حساسیت کافی از سوی برخی مدیران رسانههاست .
به طور کلی عدم احساس امنیت شغلی، میزان در آمد حداقلی نسبت به سختی کار، عدم عدالت جنسیتی در شغل خبرنگاری، خلاء حمایتی از جانب قانون مطبوعات، نداشتن صنف فعال و منسجم، ورود بدون بدون ضابطه افراد به عرصه خبر، عدم منشور اخلاقی و … از جمله مهم ترین دغدغه های خبرنگاران زن و مرد حرفه ای و صاحب مهارت و قلم است ولی زنان از محرمیتهای بیشتری برخوردارند.
در آستانه روز خبرنگار در میزگرد ایرنا قزوین به بررسی چالشهای عرصه مطبوعات و مسایل و مشکلات بانوان خبرنگار با حضور مهناز اسماعیلی سردبیر روزنامه ولایت، رکسانا رضایی عضو هیات مدیره انجمن صنفی روزنامه نگاران استان قزوین و سردبیر نشریه نگاه قزوین؛ مهری غیاثوند سردبیر روزنامه همشهری، میترا بهرامی دبیرهیئترئیسه خانه مطبوعات و مسئول پیگاه خبری خبرکده و سهیلا عظیمی خبرنگار خبرگزاری بسیج رسانه برگزار شد.
جایگاه خبرنگار را خبرنگار تعیین میکند
میترا بهرامی مسئول پایگاه خبری خبرکده گفت:از جمله دشواریهای کار زنان خبرنگار میتوان به مسائل و محدودیتهای فرهنگی و اجتماعی اشاره کرد تا آنجا که حتی در صورت مدیریت نشدن، نقادی خبرنگاران را هم میتواند تحت تاثیر قرار دهد.
وی اظهار داشت: در توضیح بیشتر این نکته باید گفت نقدپذیر نبودن مسئولان استانی در مقایسه با مسئولان کشوری و پایتخت بیش از آنکه مردان خبرنکار را تحت تاثیر قرار دهد، برای بانوان خبرنگار مشکلآفرین میشود؛ چه اینکه شرایط فرهنگی و اجتماعی محدودیتهایی را در خانواده و جامعه برای بانوان رقم زده است که وقتی به دنبال یک انتقاد یا افشاگری، یک زن خبرنگار تحت فشار قرار میگیرد یا از او بیدلیل و با هدف ترساندن و خودداری از انتقاد، شکایت میشود فشارها روی او بیشتر از شرایطی است که با یک خبرنگار مرد برخورد شده باشد.
بهرامی افزود: با این حال بانوانی که از ابتدا برای روزنامهنگاری و انجام رسالت خود وارد گود شدهاند، میمانند و به تلاش خود ادامه میدهند که نمونههای آن اکنون در رسانههای استان وجود دارد.
وی ادامه داد: مسئله دیگر این است که اساسا چرا باید حرفه خبرنگاری که در در دوران گذشته در استان خودمان جزو بالاترین و اثرگذارترین حرفهها بوده است، از عرصههای مشاغل غیررسمی زنان و محروم از بیمه، حقوق و مزایا باشد و برخی افراد پس از فراغت از مقاطع تحصیلی صرفا به دلیل بیکاری بدون آموزش کافی وارد این عرصه شوند و فعالیت حرفهای و وجهه کسانی را هم که با علاقه و تخصص در این حوزه عمل میکنند، تحت تاثیر قرار دهند؟
دبیر هیئت رئیسه خانه مطبوعات استان قزوین اضافه کرد: زنان خبرنگار با وجود شرایط سخت و زیانآور کار خبرنگاری، از هیچ یک از امکاناتی که دیگر زنان شاغل برخوردارند همچون پاس شیر و دیگر مسائل رفاهی برخوردار نیستند.
وی یاد آور شد: مشخص نبودن برنامه زمانی کاری و همچنین نبود نظم کاری در این شغل نیر مسئلهای است که زنان خبرنگار را بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار میدهد و بر انجام وظایف همسری، مادری و دیگر نقشهای زنان و دختران خبرنگار در خانواده اثر منفی دارد که شرایط فرهنگی و اجتماعی جامعه ما هم این تاثیر را دوچندان میکند.
بهرامی افزود: همین شرایط فرهنگی و اجتماعی، بار دیگر خود را در زمینه ارتباطگیری و فعالیت خبری بانوان خبرنگار با مسئولان و روابط عمومیهایی که عمدتا در جامعه ما مرد هستند نشان میدهد و سبب میشود این بانوان، فرصت لازم را در مقایسه با مردان خبرنگار در پوشش اخبار، بازدیدها، سفرهای مسئولان ارشد کشوری و استانی و نیز ارتباطگیری با حوزههای کاری نداشته باشند؛ حال آنکه در ارتباط با مسئولان و روابطعمومیهایی که از میان بانوان انتخاب شدهاند این مشکلات کمتر است.
وی افزود: مسئله مهم دیگر، نگاه ابزاری به بانوان در حوزه رسانه به ویژه آن دسته از بانوانی است که در زمینه آگهی فعالیت میکنند و این در حالی اتفاق میافتد که آگهیها به ویژه در شرایط سخت اقتصادی کنونی، نبض و شریان حیاتی رسانه و تامینکننده اقتصاد رسانه هستند.
بهرامی خاطر نشان کرد: گاهی نیز برخی افراد از درون صنف خودمان با ابزار قرار دادن خود سبب میشوند چنین نگاهی به تمام بانوان ایجاد شود که البته این مسائل در عموم قشرها وجود دارد.
ضرورت جلوگیری از ورود افراد فاقد ویژگی های خبرنگاری به این عرصه
دبیرهیئت رئیسه خانه مطبوعات استان قزوین تاکید کرد: مسئله مهمی که در زمینه فعالیت خبرنگاران زن وجود دارد، مسئولیتی است که بر عهده آنان قرار دارد و وقتی حدود دو سوم جمعیت خبرنگاران استان را زنان تشکیل میدهند، مسئولیت آنان هم دوچندان میشود حال آنکه تعدادی بدون آموزشهای کافی و لازم وارد شدهاند و با وجود برنامهریزیهایی که در خانه مطبوعات برای برگزاری دورههای آموزشی صورت گرفته است، به دلایلی مانند بیانگیزگی و مشکلات اقتصادی، آنان نیز مانند مردان رغبت چندانی به شرکت در دورههای آموزشی نشان ندادهاند.
بهرامی افزود: به نظر میرسد منشاء اصلی ورود افراد بدون گزینش و صلاحیت، نبود نظارت یا حساسیت کافی از سوی برخی مدیران رسانههاست و حتی اگر سخن از پایش خبرنگاران و منشور اخلاقی به میان آید، چون خانهمطبوعات به لحاظ قانونی اهرم فشار برای مدیریت و غربالگری خبرنگاران و اجرای منشور اخلاقی ندارد، تا زمانی که مدیران رسانهها در وارد کردن افراد به حوزه رسانه و اطلاعرسانی چارچوبها و استانداردهایی را لحاظ نکنند، مدیریت ممکن نیست.
خبرنگار نشریه پیام شهر در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: جلوگیری از ورود بیرویه افراد فاقد مشخصههای اولیه خبرنگاری به این عرصه یک ضرورت است زیرا تاکنون همین ورود بیحد و حساب موجب تحمیل هزینههای سنگین مادی و معنوی به خانواده رسانه شده و نمونهی آن محرومیت خبرنگاران واقعی از بیمه به دلیل عضویت افراد غیررسانهای در صندوق اعتباری و ورشکستگی آن بود.
بهرامی افزود: تعداد قابلتوجهی از محرومشدگان از بیمه، خبرنگاران حقالتحریری بودند که بخش زیادی از مسئولیت اطلاعرسانی را به دوش میکشند.
وی اضافه کرد: حل بسیاری از مشکلات و در نتیجه تقویت آموزش و ارتقای کیفی رسانهها نیازمند توجه به اقتصاد رسانه است و در این صورت میتوان به شکل بهتری فضای مشارکت اجتماعی را برای اصحاب رسانه با تدارک برنامههایی با رویکرد اجتماعی و فرهنگی فراهم کرد.
سهم زنان در مدیریت رسانه ها افزایش یابد
مهناز اسماعیلی، سردبیر روزنامه ولایت قزوین ضمن گرامیداشت یاد و نام شهید صارمی و همچنین تبریک به مناسبت روز خبرنگار در این خصوص گفت: خبرنگار نوک پیکان فعالیت رسانه ای است که باید آگاهانه اطراف خود را رصدکند، دردهای جامعه را کشف و درصدد رفع آن از طریق آگاهی دادن باشد.
وی اظهار داشت: مهمترین بار خبری استان بر دوش بانوان خبرنگار است؛ چراکه در رسانه ها تعداد خبرنگاران خانم بیشتر است؛ علت آن هم سختکوشی و دقت نظر آنان است.
اسماعیلی سهم زنان در مدیریت رسانه ها را بسیار ناچیز دانست و گفت: از جمله شاخصهای جدید توسعه که مطرح است، جایگاه و نقش خود زنان و شاخصهایی است که به وضعیت زنان مربوط میشود و از جمله مؤلفههای مهم توسعه به ویژه در جوامع درحالتوسعه، مسئله زنان است که اهمیت زیادی پیدا کرده است.
وی اظهار داشت: خبرنگاری شغلی است که نیاز به دقت و سرعت بالایی دارد و بانوان در این حوزه بسیار شایسته گام برداشتهاند.
این بانوی روزنامهنگار تصریح کرد: در تعریف اصلی و لغوی اهمیت حرفه خبرنگارانی مشخص شده و جایگاه تعریف شدهای دارد، اما اگر گاهی شاهد نزول در این جایگاه هستیم متاثر از عملکرد فعالان این حوزه در جامعه است.
سردبیر روزنامه ولایت قزوین با بیان اینکه اگر خبرنگار جایگاه خود را بشناسد، تحصیلات مرتبط را خوب فرا بگیرد و شم خبرنگاری نیز داشته باشد، در پیشرفت و تعالی جامعه حتما موثر خواهد بود، افزود: اهمیت جایگاه خبرنگار از این لحاظ است که او می تواند در ارتقای جامعه آن هم از طریق آگاهی بخشی نقش ایفا کند.
سردبیرهفته نامه نگاه قزوین در این خصوص گفت: خبرنگار در تعریف عرفی چشم بیدار، زبان پرسشگر و ذهن جستوجوگر جامعه است، از همین منظر جایگاه او را میتوان در حد «دیدبان» نظام اجتماعی در نظر آورد.
خبرنگاران امنیت شغلی ندارند
سهیلا عظیمی خبرنگار خبرگزاری بسیج رسانه قزوین در این خصوص گفت: با وجود اینکه عده ای به اسم خبرنگار و با سوءاستفاده از جایگاه خبرنگاری و عدم پیروی از ارزشهای اخلاقی وارد بازار مافیا و تجارت رسانه شده اند اما معتقدم که خبرنگاری هنوز جایگاه خودش را پیدا نکرده است و قشر خبرنگار از مظلوم ترین اقشار جامعه است که بی چشمداشتی در پی بیان مظلومیت های جامعه است.
وی اظهار داشت: دنیای خبرنگاری برای من مسیری پر فراز و نشیب است که هر روز امکان و احتمال هرنوع حادثه پس انتشار خبر در آن وجود دارد بنابراین باید با آمادگی کامل وارد این حرفه شد.
عظیمی ادامه داد: در سالهای خبرنگاری، به دلیل چالشهای کاری، افراد زیادی به واسطه حق گویی وارد زندگی خبرنگار و افراد زیادی به واسطه تلخی حقیقت از زندگی وی خارج می شوند تا با پوست و گوشت و استخوان این مفهوم را لمس کند که حرفه خبرنگاری از جمله سخت ترین مشاغل دنیاست.
وی اضافه کرد: به هر حال خبرنگاری شغل، حرفه، هنر و عشق است، هنر و عشقی که خبرنگار باید با جان و دل عاشق آن باشد تا بتواند در این زمینه موفق باشد و اگر این عشق به کار نبود قطعا سختی های طاقت فرسای آن تحمل پذیر نبود.
عظیمی اضافه کرد: جایگاه بانوان در رسانه آنگونه که باید دیده نشده و می توان گفت بانوان رسانه ای استان، اغلب با کمترین هزینه ها، بیشترین فعالیت را انجام می دهند و امنیت شغلی مهمترین دغدغه بانوان رسانه ای استان است چرا که اغلب بدون انعقاد هیچ قراردادی فعالیت رسانه ای آنها آغاز می شود و در انتها به دلیل عدم پرداخت حق و حقوق از سوی رسانه، از این حرفه خارج می شوند.
وی تاکید کرد: همه خبرنگاران استان، افرادی زحمت کش و اخلاق مدار هستند اما پیشنهاد می کنم با توجه به محوریت این میزگرد مبنی بر مشکلات بانوان رسانه استان، جهت تشویق خبرنگاران به فعالیت رسانه ای با محوریت اخلاق مداری رسانه ای، با مشارکت روابط عمومی های استان، خبرنگاران اخلاق مدار استان که بدون جهت سیاسی و صادقانه فعالیت می کنند مورد تجلیل قرار گیرند.
زنان مجبورند در فضایی کار بکنند که فرمول آن را مردان طراحی کردهاند
مهری غیاثوند سردبیر روزنامه همشهری قزوین با اشاره به تاریخچه حضور زنان در عرصه رسانه گفت: با توجه به سابقه ورود زنان به رسانه ها، بعداز ۴۰ سال از عمر انقلاب باید نگاه کنیم در عرصه رسانه ای در یک اشل کوچیکتر استان قزوین چه جایگاهی دارد.
وی افزود: آیا اعتماد باعث حضور آنان در عرصه ها شده یا ناگریزی شدیم که زنان به این سمت بیاند به نظر من وجه دوم خیلی قوی تر است و از نیمه دوم دهه ۷۰ شاهد بودیم که یکباره یک جمعیت قابل توجهی از بانوان به رسانه های کل کشور اضافه شد که استان قزوین هم دور از این نبود.
وی تصریح کرد:در استان قزوین رسانه به پایگاه گروه و حزبی خاصی تبدیل شد این موجب شد یکدفعه ما دچار این باشیم که آدمهای که در راس حرم رسانه ها قرار دارند سواد رسانه ای نداشته باشند یا اگر سواد رسانه ای اندکی هم داشتند اعتماد به جذب نیروهای حرفه ای نداشتند و صرفا دنبال سیاه لشگری بودند تا در مقابل جریانی که رسانه سالیان سال در دست داشتند عرض اندام کنند.
وی با یادآوری تاثیر تعداد دانش آمورختگان دختر در ورود آنان به رسانه گفت: افزود: برخی حتی دانش آموخته هم نبودند بلکه از عرصه دانشگاه بازمانده بودند وارد رسانه های استان شدند که یکباره جمعیت بانوان رسانه چشمگیری پیدا کرد که بدون دوره خبرنگاری و دانش وارد این فضا شدند.
این روزنامه نگار با سابقه قزوینی تاکید کرد: ما در استان قزوین مدعی این هستیم که در عرصه رسانه با بنیه قوی که در گذشته برخوردار بودیم شاید در گذشته ۵ تا شش رسانه تاثیر گذار فعال داشتیم که تحولات سیاسی، اجتماعی و توسعه استان را رقم بزنند و مدیران به قلم این افراد حساس بودند و تیتر و «واو به واو» این مطالب با دقت پیگیری می کردند.
وی افزود: جایگاه خبرنگار و رسانه جایگاه خطیری بود و مدیران ورود بانوان به این عرصه را جدی نگرفته بودند و فضای حاکم برجامعه هم نیز به همین گونه بود، با وجود اینکه زنان دارای تحصیلات دانشگاهی بودند و وارد ساختارهای اجتماعی جامعه می شدند مدیریتی که تفکر مردانه داشت حضور زنان را جدی نمی گرفت.
سردبیر روزنامه همشهری افزود: بانوان خبرنگار که بعضا به مرخصی ضروری نیاز پیدا می کنند بلافاصله پس از وقفه در فعالیت، کار خود را از دست می دهند و هیچ گونه امنیت شغلی در این حرفه وجود ندارد.
وی افزود: همه، خبرنگاران را قشر تاثیرگذار و موثر در توسعه جامعه می دانند و البته در استان افرادی در زمینه ورود به عرصه خبرنگاری توانمندی خوبی دارند اما وجود مشکلات، سبب عقب گرد آنان می شود.
وی تصریح کرد: پایین بودن حقوق، مشکلات بیمه ای و سخت بودن شرایط کار از علت هایی است که رغبت به ورود به این حرفه را کاهش می دهد.
غیاثوند اظهار داشت: این مشکلات سبب شده تا خبرنگاران پس از چند سال و یا چند ماه فعالیت، کم بیاورند و با قلم خداحافظی کنند، در این شرایط مردان به هیچ عنوان قبول نمی کنند با حقوق کم خبرنگاری کار کنند و به همین لحاظ بیشتر خبرنگاران استان بانوان هستند البته بانوان نیز تنها چند سال دوام می آورند و پس از مدتی از ادامه کار صرف نظر می کنند.
وی با بیان اینکه در این استان ورود به حرفه خبرنگاری بسیار سهل است و این یکی از آسیب ها اس،ت گفت: برای ورود به هر شغل و حرفه نیاز به شاگردی و کسب تجربه است اما در این استان خبرنگار از همان روز اول در جلسه ها و همایش ها حاضر می شود تا خبرها را پوشش دهد و این سبب تغییر نگاه ها به خبرنگاران می شود.
خبرنگاران خودشان باید حافظ شان و جایگاهشان باشند
رییس خبرگزاری ایرنا مرکز قزوین نیز گفت: در روزگاری که از آن به عصر اطلاعات و فن آوری نام می برند، نقش خبرنگار بیش از همه مورد توجه است زیرا آنان تازه ترین اطلاعات را در اختیار مخاطبان قرار می دهند.
شاه حسینی افزود: در دنیای کنونی این خبرنگاران رسانه ها هستند که با تیزهوشی ودقت، نقش واسطه بین مردم و مسئولان را ایفا می کنند. آن ها، از یک طرف درد دل مردم را می شنوند و به مقامات بالا انتقال می دهند، و از سوی دیگر، پاسخ های مسئولان را به آگاهی مردم می رسانند.
وی افزود: خبرنگاران با ایفای نقش صحیح خود می توانند جامعه را به سوی پیشرفت سوق دهند و از مسائل حاشیه ای پرهیز کنند.
وی اظهار داشت : هر چند ممکن است عده انگشت شماری از خبرنگاران مشکل داشته باشند ولی اکثریت جامعه خبرنگاری استان را افرادی شریف و کاردان تشکیل می دهند به همین دلیل اصحاب راسنه نباید در خصوص همکاران خود ونیز مشکلات بزرگنمایی کنند.
وی گفت: اصحاب رسانه باید با اتحاد و همدلی به فکر پیشرفت استان باشندو خبرنگاران تازه وارد با تشویق کرده و فنون این حرفه را به آنان بیاموزند .
تمامی حقوق این سایت محفوظ است.