همه کلاسها به روش الکترونیکی/ غیرحضوری برگزار و امتحان پایانی به شکل حضوری انجام شود.
معاون وزیر علوم: دانشجویان میتوانند درخواست حذف ترم را به دانشگاه ارائه کنند تا به تشخیص معاون آموزشی و رئیس دانشگاه بررسی و تصمیم گیری شود.
معاون آموزشی وزیر علوم گفت: «سند اجرایی موارد مستلزم تصمیم گیری و اقدام در حوزه آموزش دانشگاهها و موسسات آموزش عالی» فقط برای اجرا در نیمسال دوم «۹۹ – ۹۸» ابلاغ شده است تا دانشگاهها بتوانند نظام آموزشی خود را در این شرایط بحرانی سامان دهند.
علی خاکی صدیق افزود: با توجه به شرایط خاصی که این نیمسال داشته لازم بود تصمیمات خاصی برای آن گرفته شود و ما، چون اطلاع دقیقی از پایان این بحران و زمان دقیق تشکیل حضوری کلاسها نداریم و دانشجویان زیادی با چالش جدی روبرو شده اند لازم بود در پارهای از موارد تصمیم گیری شود.
وی با اشاره به ابلاغ سند اجرایی «موارد مستلزم تصمیم گیری و اقدام در حوزه آموزش دانشگاهها و موسسات آموزش عالی – نیمسال دوم ۹۹ – ۹۸» گفت: این سند فقط برای اجرا در شرایط بحرانی این نیمسال ابلاغ شده و مشتمل بر ۲۰ بند است که به دانشگاهها و موسسات آموزش عالی کمک میکند نظام آموزشی خود را در این شرایط بحرانی سامان دهند.
معاون آموزشی وزارت علوم با تاکید بر این که این سند مصوبه داخلی وزارت علوم است و فقط شامل دانشگاهها و موسسات آموزش عالی زیرمجموعه وزارت علوم میشود، افزود: هرگونه تصمیم گیری و سیاستگذاری کلان درخصوص تعطیلی یا از سرگیری آموزشهای حضوری در موسسات آموزش عالی و دانشگاههای کشور از عهده ما خارج و در حوزه اختیارات ستاد ملی مقابله با کروناست.
خاکی صدیق با تاکید بر این که استفاده از بندهای این سند به تشخیص دانشگاه هاست، گفت: ما نمیتوانیم و نباید برای همه دانشگاه هایمان یک فرمول ارائه دهیم چرا که دانشگاهها از نظر شرایط کاملاً و زیرنظامهای آموزشی کشور در سطوح مختلف تفاوتهای چشمگیر دارند به طور مثال از نظر زیر ساختهای فناوری ارتباطات و اطلاعات، از نظر سابقه آموزشهای غیرحضوری، حضور اعضای هیئت علمی مجرب، موقعیت مکانی دانشگاهها از نظر همه گیری بیماری کرونا، تعداد و تنوع جمعیت دانشجویی و امکانات خوابگاهی و دانشگاهی با هم متفاوت هستند در نتیجه نمیتوان یک راه حل واحدی را برای همه دانشگاهها ارائه کرد.
وی با بیان این که ابلاغ این سند به معنی الزام به اجرای تمام ۲۰ بند آن نیست، گفت: راهکارهای کلانی در این سند ارائه شده که دانشگاهها بر حسب موقعیت و شرایط خودشان میتوانند با تشخیص روسا و معاونان آموزشی خود بندهایی از این ۲۰ راهکار ارائه شده را برای حل مشکلاتی که دانشجویان و نظام آموزشی در این مدت با آن مواجه بوده اند، استفاده کنند.
معاون آموزشی وزارت علوم با بیان این که مبنای وزارت علوم این است که این نیمسال جاری را تکمیل کنیم و با اتکاء حداکثری بر آموزشهای الکترونیکی ترم را به پایان ببریم، افزود: طبق مقررات ما تا ۱۰ درصد میتوانستیم از آموزشهای غیر حضوری استفاده کنیم، اما با توجه به شرایط فعلی دیگر قیدی ندارد و در این سند اجازه داده شده که دانشگاهها بتوانند حتی تا حدود ۸۰ – ۹۰ درصد یک درس را به صورت الکترونیکی ارائه کنند.
خاکی صدیق با اشاره به مجاز بودن دانشجویان در حذف نیمسال تحصیلی ۹۹ – ۹۸ بدون احتساب در سنوات گفت: این بند برای آن دسته از دانشجویانی است که دانشگاه شان قادر به ارائه دروس به صورت الکترونیکی یا روشهای نوین آموزشی نبوده است و دانشجویان میتوانند درخواست حذف این نیمسال را از سنوات تحصیلی شان به دانشگاه ارائه کنند تا این درخواست به تشخیص معاون آموزشی و رئیس دانشگاه بررسی و تصمیم گیری شود.
وی افزود: اگر شرایط به گونهای باشد که آموزش حضوری از سر گرفته شود و آموزشهای الکترونیک هم به طور مطلوب برگزار شده باشد نیازی به استفاده از این بند نیست، اما اگر دانشگاهی نتوانسته باشد این خدمات آموزشی را ارائه دهد و با تصمیم شورای مقابله با کرونا شرایط تعطیلی دانشگاهها ادامه پیدا کند، دانشجویان میتوانند از این بند استفاده کنند.
معاون آموزشی وزارت علوم در پاسخ به این سوال که در صورت درخواست دانشجو و موافقت دانشگاه برای حذف نیمسال آیا مبلغ شهریه دانشجو عودت داده میشود؟ گفت: در این سند چنین موضوعی پیش بینی نشده است، اما اگر شهریهای از کسی گرفته شده است و در قبالش خدمتی داده نشده باشد و دانشگاه هم با حذف نیمسال موافقت کند، میتوان شهریه را عودت دهد و اگر لازم باشد مصوبهای هم از هیئت امناء بگیرد چرا که بخشهای مالی هم باید مصوبه هیئت امناء را داشته باشد.
خاکی صدیق افزود: با توجه به بروز مشکلات مالی در اقتصاد خانوارها در بند ۱۳ این سند مقرر شده موارد مشمول جریمه دانشجویانی که در شرایط متعارف تحصیلی از مقررات آموزشی تخطی کنند در این ترم با مجوز هیئت امناء معاف شوند که البته این بند نیز مجوز هیئت امناء را لازم دارد و ما توصیه مان این است که دانشگاهها همکاری کنند تا اگر دانشجویی در این شرایط مشمول جریمه شده در صورت امکان معاف شود.
وی با اشاره به بند ۱۲ سند مبنی بر امکان جابجایی دانشجویان و پذیرش در دانشگاههای محل اقامت به عنوان «مهمان» گفت: دانشجویان با موافقت دانشگاههای خودشان میتوانند از امکانات آموزشی دانشگاههای محل زندگی و استقرارشان به عنوان دانشجوی «مهمان آزاد» استفاده کنند به این معنا که اگر در ایام پیش رو آموزش حضوری در برخی مناطق آغاز شد و درس مورد نظر دانشجو را ارائه میکرد دانشجو میتواند از آن آموزش بهرهمند شود.
معاون آموزشی وزارت علوم با اشاره به بند ۱۱ سند افزود: دانشگاهها میتوانند درخصوص پایان بندی ترم به صورت جزیرهای تصمیم گیری و اقدام کنند چرا که برخی دانشگاهها در مناطق گرمسیر واقع شده اند و با توجه به شرایط و مسائل خوابگاهی از یک زمانی به بعد نمیتوانند ترم شان را ادامه دهند و بالعکس برخی دانشگاهها در مناطق خوش و آب هوایی هستند که میتوانند ترم را طولانیتر برگزار کنند، به همین خاطر زمان پایان نیمسال تحصیلی به اختیار دانشگاهها گذاشته شده است.
خاکی صدیق با اشاره به بند ۷ سند با تکذیب تعطیلی ترم تابستان گفت: ما در بازه زمانی تابستان میتوانیم برای ارائه دروس کارگاهی و آزمایشگاهی استفاده کنیم و دروس ناتمام یا حذف شده را آموزش دهیم که این هم به تشخیص دانشگاه هاست که اگر امکانش را داشته باشند میتوانند از این بازه زمانی استفاده کنند.
وی با اشاره به مشکلات احتمالی دانشجویان برای حضور در کلاس الکترونیک افزود: طبق آیین نامه اجرایی تعداد غیبت مجاز دانشجویان یک سقف مشخصی دارد، اما طبق بند ۹ این سند تعداد غیبت مجاز دانشجویان برای حضور در کلاسهای «برخط» با تصویب شورای عالی دانشگاهها میتواند افزایش پیدا کند.
معاون آموزشی وزارت علوم گفت: بند ۱۰ این سند میتواند مشکل بسیاری از دانشجویان را حل کند و بر این اساس دانشگاه میتواند برای دانشجویانی که فراغت از تحصیل شان ممکن است با تأخیر مواجه شود و بعداً امکان جبران آن را نداشته باشند، دروس معرفی به استاد را تا دو برابر افزایش دهد تا مشکلی برای فارغ التحصیلی دانشجویان بوجود نیاید.
آقای خاکی صدیق همچنین درخصوص دفاع از پایان نامه دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری نیز افزود: طبق مقررات دفاع باید حضوری انجام یابد و هیئت داوران حضور داشته باشند، اما بند ۲۰ این سند مقرر داشته است که جلسه دفاع میتواند به صورت الکترونیکی یا نیمه حضوری برگزار شود البته با رعایت سایر شرایط و ضوابط برگزاری جلسات دفاع.
سند راهنمای تصمیم گیری دانشگاهها برای نیمسال دوم ۱۳۹۹ – ۱۳۹۸
معاونت آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری «سند اجرایی موارد مستلزم تصمیم گیری و اقدام در حوزه آموزش دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی نیمسال دوم ۱۳۹۹ – ۱۳۹۸» را منتشر کرد.
متن کامل سند اجرایی به این شرح است:
مقدمه
با شیوع ویروس کرونا در جهان، به دلیل سرعت بالای انتقال آن با گذشت زمانی کوتاه، بسیاری از کشورها سیاست تعطیلی تمام مقاطع تحصیلی و مؤسسات آموزشی را در اولویت برنامه¬های مبارزه با شیوع بیماری قرار دادند. بنابر آمار دریافت شده از وبگاه یونسکو در ۹ فروردین ماه ۱۳۹۹، ۱۶۵ کشور تعطیلی سراسری مؤسسات آموزشی را در دستور کار قرار داده¬اند که این تعداد، آموزش بیش از ۵/۱ میلیارد فراگیر را که ۱/۸۷% کل ثبت نام کنندگان جهانی برای تحصیل در همه مقاطع آموزشی شامل میشود را تحت تاثیر قرار داده است. شکل زیر از همان وبگاه، موقعیت کشورها را نشان میدهد.
در ایران نیز بر اساس سیاست ستاد ملی مبارزه با کرونا، از نخستین روزهای اسفندماه ۱۳۹۸ تا اطلاع ثانوی در سال ۱۳۹۹ تعطیلی سراسری همه آموزشهای حضوری اعلام گردید. در معاونت آموزشی وزارت علوم، برای به حداقل رساندن آسیبهای ناشی از تعطیلی آموزش حضوری، سیاست¬های عملیاتی اتخاذ و اقداماتی در این راستا صورت گرفت، که در گزارش جایگزینی آموزش الکترونیکی به جای آموزش حضوری در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی وابسته به وزارت علوم به تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۹۸ مشروح آن آورده شده است.
در مستند حاضر، نکات، پیشنهادات و شیوههایی در زمینه کاستن از آسیبهای ناشی از تعطیلی آموزش حضوری در دانشگاهها ارایه شده است. برخی از اصول و قواعد کلیدی که باید در ادامه فعالیتهای آموزشی در نیمسال جاری در نظر گرفته شوند به شرح زیر است:
۱. هرگونه سیاست کلان در مورد تعیین زمان و ادامه تعطیلی یا آغاز آموزش
حضوری در مؤسسات آموزشی و دانشگاهها با ستاد ملّی مبارزه با کرونا است و
دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی وابسته به وزارت علوم، تابع آن سیاست
خواهند بود. در هرصورت، نیمسال دوم تحصیلی ۱۳۹۹-۱۳۹۸ جزو دوره تحصیلی فعال
دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی کشور محسوب میشود و به دلیل لزوم تسلسل
ورود دانشجویان جدید در مهرماه ۱۳۹۹ و نیز لزوم دانش آموختگی برخی
دانشجویان شاغل به تحصیل در آخرین نیمسال تحصیلی خود (در نیمسال جاری)،
الزام اتمام نیمسال دوم ۱۳۹۹-۱۳۹۸ امر محرز و قطعی است.
۲. با توجه به
تنوع زیرنظامهای آموزشی و وجود تفاوت در سطوح مختلف دانشگاه¬ها و مؤسسات
آموزش عالی از نظر زیرساختهای فناوری ارتباطات و اطلاعات؛ سابقه در آموزش و
آموزش¬های غیرحضوری؛ حضور اعضای هیئت علمی مجرب و آماده برای ورود در
عرصههای نوین آموزشهای غیرحضوری؛ موقعیت مکانی دانشگاه از نظر همه گیری
بیماری؛ تعداد و تنوع جمعیت دانشجویی؛ امکانات خوابگاهی و رفاهی؛ ارایه راه
حل واحد برای همه دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی ناممکن و غیر ضروری است.
از این رو دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی میتوانند در چارچوب سیاست کلان
ملّی، راهکارهای خود برای حل مشکل و برون رفت از بحران در «چارچوب مقررات
آموزشی و با توجه به مطالب و راه کارهای ارایه شده در این سند» را طراحی و
اجرا نمایند. هدف اصلی، به حداقل رساندن مشکلات فعلی و آتی و آسیبهای
ناشی از تعطیلی آموزش حضوری در نیمسال جاری است.
۳. بررسیهای انجام شده
نشان میدهد که در دانشگاههای پیشرو دنیا، آموزش الکترونیکی محوریت اصلی
برنامههای آموزش غیر حضوری را داشته است. با توجه به زیرساختهای مناسب و
دانش فنی موجود در زمینه آموزشهای الکترونیکی در بسیاری از دانشگاهها و
مؤسسات آموزش عالی کشور، این شیوه جایگزین آموزش باید رویه قالب دانشگاهها
در تصمیم گیری برای تداوم و اتمام نیمسال جاری باشد.
۴. در صورت برخورد
فعال وزارت علوم و دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی، تهدید کووید ۱۹
میتواند تبدیل به فرصتی بی نظیر برای تحول در آموزش کشور و تقویت
زیرساختها برای ارایه آموزشهای متنوع غیر حضوری و بالا بردن سطح تاب آوری
نظام آموزش عالی کشور در مواجهه با شرایط مشابه احتمالی در آینده شود.
رهنمودهای مورد تأکید برای تداوم و اتمام نیمسال دوم تحصیلی ۱۳۹۹-۱۳۹۸؛
نظر به احتمال تداوم وضعیت فوق العاده ناشی از همه¬گیریِ ویروس کرونا در کشور، با اعتنا و تأکید بر اصول چهارگانه بالا، موارد زیر با هدف تسهیل تداوم فرآیند آموزش در عین حفظ کیفیت آموزشی، مورد نظر است. به منظور کمک به تحقق این هدف، لازم است تا انعطاف مورد نیاز در مقررات تحصیلی که برای شرایط متعارف وضع شده است در نظر گرفته شوند. این موارد به شکل استثنایی و ویژه نیمسال دوم ۱۳۹۹-۱۳۹۸ میباشد و تسری آن به نیمسالهای بعدی مطلقاً مجاز نیست. ملاحظه موارد قابل انعطافی که در اینجا ارایه شده است کمک خواهد کرد تا دانشجویان دورههای مختلف تحصیلی با فراغ بال بیشتری قادر باشند تا خود را با شرایط جدید تحصیل وفق دهند و پیشرفت تحصیلی آنان بر اساس میزان کوشش و ممارست شخصی آنها، مشابه وضعیت شرایط پیش از بحران قرار بگیرد. بر اساس این رهنمودها انتظار میرود که آموزش در نیمسال دوم ۱۳۹۹-۱۳۹۸ در همه دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی کشور با حفظ چارچوبهای کلی و کیفیت مورد انتظار و با توجه به موارد زیر ادامه یابد و به پایان برسد:
۱- دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی مبنای به پایان بردن نیمسال جاری را اتّکای حداکثری بر آموزشهای الکترونیکی قرار دهند. آموزش الکترونیکی در نیمسال دوم ۱۳۹۹-۱۳۹۸ برای همه دروس شامل همه دروس عمومی و اختصاصی و در همه مقاطع تحصیلی بدون محدودیت و با مدیریت دانشگاه مجاز است.
۲- به منظور ارایه سرفصل ها، برگزاری همه جلسات دروس نظری، به صورت غیرحضوری (با اولویت آموزش به شیوه الکترونیکی) مجاز است. با تشخیص معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه، ترکیبی از جلسات حضوری و غیرحضوری نیز مجاز است و در صورت ضرورت، برگزاری کلاس¬ها به صورت «فشرده» به شرط حفظ ۱۶ جلسه کلاس برگزار شده، در شورای آموزش هر دانشگاه قابل بررسی و تصویب است.
۳- در مواردی که به هر دلیل برگزاری جلسات و اتمام یک یا چند درس در نیمسال جاری امکانپذیر نباشد، برگزاری کلاس ها، تا تکمیل طرح درس به تشخیص استاد درس و تأیید گروه آموزشی، اضافه بر سقف واحدهای هر ترم به نیمسال بعدی قابل انتقال است؛ ضمن اینکه دانشگاهها باید ملاحظه مشکلاتی را که در این صورت در تنظیمات نیمسال بعد ایجاد خواهد شد در نظر داشته باشند.
۴- حذف یک یا چند درس، بی توجه به لزوم رعایت حداقل واحدهای انتخابی در هر نیمسال، و یا حذف کامل واحدهای درسی نیمسال در صورت تقاضای دانشجو مجاز است و نیمسال حذف شده جزو سنوات تحصیل دانشجو محسوب نمیشود.
۵- به دلیل محدودیتهای متصور در پوشش کامل امکانات آموزشی و دانشجویی و فرهنگی همه دانشگاهها در صورت انبساط زمانی نیمسال جاری تا فصل تابستان، و نیز ضرورت برگزاری بازه تابستانی مستقل از نیمسال جاری، دانشگاهها باید زمان بندی نیمسال جاری را با لحاظ دروس عملی و کارورزی به نحوی مدیریت کنند که اولاً بازه تابستانی آموزش به ویژه برای دانشجویانی که با احتساب آن بازه، فارغ التحصیل میشوند لطمه نبیند و ثانیاً با تداخل برنامه نیمسال با بازه تابستان، کیفیت آموزش دانشجویان در دروس نیمسال جاری با آسیب یا اختلال مواجه نشود.
۶- انبساط زمانی نیمسال جاری باید با لحاظ عوامل اثرگذاری، چون آزمونهای سراسری و تحصیلات تکمیلی و مشکلات پدید آمده در نتیجه گرمای هوا مدیریت شود.
۷- برگزاری بازه تابستانی، برای ارایه دروس کارگاهی و آزمایشگاهی، دروس ناتمام و یا دروس حذف شده نیمسال جاری مجاز است.
۸- در صورت لزوم و با تشخیص معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی، افزایش یک نیمسال به سقف سنوات دانشجویانی که به دلیل حذف واحدهای درسی یا عدم امکان برخورداری از کلاسهای حضوری یا غیرحضوری و برگزار نشدن جلسه دفاع از پایان نامه و رساله با کمبود سنوات مجاز مواجه شده اند، مجاز است.
۹- در مورد تعداد غیبت مجاز دانشجو در کلاسهای دروس الکترونیکی برخط یا کلاسهای حضوری در شورای آموزشی دانشگاه تصمیم گیری شود تا غیبت بیش از حد مجاز کنونی در مقررات تحصیلی، برای جلسات حضوری یا الکترونیکی/ غیرحضوری، موجب حذف درس و جلوگیری از شرکت دانشجو در جلسه امتحان پایان دوره نشود.
۱۰- در صورتی که محدودیتهای زمانی و مکانی حاکم بر نیمسال جاری فراغت از تحصیل دانشجویانی را با تأخیر مواجه سازد، به جبران فرصت از دست رفته امکان برخورداری از دروس معرفی به استاد تا دو برابر قابل افزایش است.
۱۱- تعویق زمان یا بازه زمانی پایان نیمسال جاری تحصیلی، حسب مقتضیات و امکانات، به تشخیص دانشگاه یا مؤسسه آموزش عالی، امکان پذیر است.
۱۲- با توجه به عدم امکان جابه جایی تعدادی از دانشجویان برای استفاده از امکانات آموزش حضوری یا غیر حضوری دانشگاه مبدأ، این عده از دانشجویان با اطلاع و موافقت دانشگاه یا مؤسسه آموزش عالی مبدأ میتوانند از امکانات آموزشی دانشگاههای محل زندگی یا استقرار خود به عنوان دانشجوی مهمان آزاد استفاده کنند. در همین ارتباط از تمامی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی مقصد و مبدأ انتظار میرود که در صورت امکان، به تشخیص معاون آموزشی دانشگاه، همکاری و مساعدت لازم را با این عده از دانشجویان معمول دارند.
۱۳- به دلیل بروز مشکلات مالی در اقتصاد خانواده ها، در نیمسال جاری، موارد مشمول جریمه دانشجویانی که در شرایط متعارف تحصیل از مقررات آموزشی تخطی کرده اند، با مجوز هیئت امنا معاف در نظر گرفته شود.
۱۴- امکان ثبت و ورود نمره دانشجویان در دروس نیمسال جاری در بازه تابستان و در نیمسال آتی (اول ۱۴۰۰-۱۳۹۹) با موافقت معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی امکان پذیر است. موضوع سقف و کف واحدهای مجاز دانشجو برای انتخاب پس از این نیمسال بر اساس معدل نیمسال جاری به نحوی مدیریت شود که دانشجو با کمترین آسیب مواجه شود.
۱۵-اگر به تشخیص دانشگاه شرکت دانشجویان در یک یا چند درس در کلاسهای الکترونیکی مقدور نباشد، روند تحصیل دانشجو به نحوی هدایت شود که نیمسال تحصیلی وی بدون احتساب در سنوات و به درخواست دانشجو حذف شود.
۱۶-موضوع حضور فیزیکی یا الکترونیکی (برخط- برون خط) اعضای هیئت علمی در کلاسهای درس به روش مورد وثوق هر دانشگاه به نحوی مدیریت شود که کیفیت آموزش لطمه نبیند و سرفصلهای برنامه درسی پوشش داده شود.
۱۷-با تشخیص معاون آموزشی، جلسات دروس عملی میتواند به صورت فشرده برگزار شود. همچنین برای دروس عملی، دانشگاه میتواند با اختیار خود کلاسها را در تابستان یا نیمسال اول ۱۴۰۰-۱۳۹۹ برگزار کند و نمره به نیمسال جاری انتقال یابد و ثبت شود.
۱۸-در صورت استمرار وضعیت ویژه در کشور یا برخی مناطق، همه کلاسها به روش الکترونیکی/ غیرحضوری برگزار و امتحان پایانی به شکل حضوری انجام شود. در این صورت، دانشجو میتواند با نظر موافق دانشگاه مبدأ، مشروط به موافقت دانشگاه محل زندگی خود یا دانشگاه مقصد، به شکل حضوری، امتحان خود را در دانشگاه مقصد بدهد و نمره برای ثبت در کارنامه، توسط دانشگاه مقصد به دانشگاه مبدأ ارسال شود.
۱۹- مهمانی دانشجویان به دانشگاههای محل زندگی خانواده آنان، به جز درخواست مهمانی به دانشگاههای مستقر در شهر تهران، و در بازه زمانی که دانشگاهها تعیین خواهند کرد و اطلاع رسانی میکنند، مجاز است. در صورت تأیید درخواست دانشجو توسط دانشگاه مبدأ، دانشگاه مقصد در حد مقدورات با درخواستها موافقت کند.
۲۰- همان طور که در نامه ۳۴۹۶۵۷ تاریخ ۲۴ اسفند ماه ۱۳۹۸ تأکید شده بود، آن دسته از دانشجویان تحصیلات تکمیلی که پیش از بروز وضعیت فعلی، به تأیید استاد راهنما آمادگی دفاع داشتهاند، اما به دلیل محدودیتهای ناشی از شیوع بیماری، جلسه دفاع آنها برگزار نشده است، با عنایت به اهمیت و حساسیت تاریخ دانشآموختگی باید در اسرع وقت، به روش «الکترونیکی»، «حضوری» یا «نیمهحضوری» با مراعات همه شروط و ضوابط برگزاری جلسه دفاع، تحت نظارت معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه، اقدام شود.
تمامی حقوق این سایت محفوظ است.