سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری از صدور بیانیه این سازمان در خصوص فایل صوتی منتشرشده پیرامون سانحه پرواز ۷۵۲ شرکت هواپیمایی اوکراینی در رسانه‌ها خبرداد.

رضا جعفرزاده اعلام کرد در پی انتشار یک فایل صوتی در خصوص سانحه پرواز شماره ۷۵۲ شرکت هواپیمایی اوکراین اینترنشنال در رسانه‌ها، سازمان هواپیمایی کشوری نکاتی را به‌منظور تنویر افکار عمومی به‌استحضار ملت شریف ایران می‌رساند.

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم

سازمان هواپیمایی کشوری به‌موجب قانون مسئولیت اعمال حاکمیت در صنعت حمل‌ونقل هوایی کشور را بر عهده داشته و مرجع تنظیم، تدوین مقررات و دستورالعمل‌های مربوط به کنترل فضای کشور، صدور اجازه پرواز و بررسی سوانح و حوادث هواپیمایی و اعمال مجازات‌های لازمه طبق مقررات مربوط می‌باشد.

سازمان از همان ابتدای وقوع سانحه، بر اساس رویه‌های حرفه‌ای، قوانین بین‌المللی و دستورالعمل‌های ایکائو، به‌صورت کاملاً شفاف فرایند بررسی ابعاد حادثه را با همکاری مراجع داخلی و بین‌المللی ذی‌ربط دنبال کرده است.

جمع‌آوری و پیاده‌سازی تمام مکالمات میان هواپیماها و برج مراقبت، از همان روز سانحه آغاز شد؛ مکالمات متعددی در برج مراقبت ثبت و ضبط شده‌ که حاوی اشاره یکی از خلبانان پرواز ورودی به تهران مبنی بر رؤیت نورهایی شبیه موشک یا یک گوی گداخته است که در آسمان حرکت می‌کرده و سپس منفجر شده است.

خدمه پروازی شرکت هواپیمایی آسمان، به‌دلیل اشاره به کلمه موشک، جهت تشریح دقیق مشاهدات خود مورد مصاحبه قرار گرفته اظهار داشتند نوری را در آسمان مشاهده نموده که حدود ۱ دقیقه و نیم در حال حرکت و گسترش بوده و سپس منفجر شد. خدمه پروازی بیان داشت که مدت زمان حرکت نور در آسمان به‌اندازه‌ای طولانی بوده که یکی دیگر از عوامل پروازی را به درون کابین دعوت و با او نیز مشورت کرده‌اند. اعضای گروه بعد از مشاهده فیلمِ آتش گرفتن هواپیما، نتیجه گرفتند که شیء رؤیت‌شده، همان هواپیمای آتش‌گرفته بوده که بعداً به زمین اصابت کرد و منفجر شد.

با تحلیل شواهد موجود و اظهارات خدمه پروازی فوق‌الذکر، نتیجه‌گیری کارشناسان سازمان احتمال آتش‌سوزی موتور یا انفجار در درون هواپیما به‌عنوان منشأ آتش‌سوزی بوده و به همین دلیل تا قبل از اعلام اطلاعات رسمی از مراجع نظامی، احتمال آتش‌سوزی در هواپیما تشخیص داده شد.

مراجع ذی‌ربط در حوزه پدافند هوایی در ساعات پیش از حادثه اطلاع یا اخطاری را در مورد اقدامات موشکی در فضای کنترل ترافیک تهران را به سازمان هواپیمایی کشوری اعلام نکرده ‌بودند. پس از اطلاع از وقوع سانحه، به‌سرعت از مراجع رسمی مربوطه در خصوص هر نوع فعالیت موشکی استعلام گردید و با عنایت به عدم دریافت پاسخ جدید، این سازمان نیز تا زمان تکمیل بررسی‌های کارشناسی اولیه، فرضیه اصابت موشک را منتفی دانسته است.

در زمان وقوع سوانح هوایی، معمولاً گمانه‌ها و فرضیه‌های متعددی مطرح می‌شود و مرجع فنی از نظر حرفه‌ای مجاز نیست تا زمان تکمیل بررسی‌های کارشناسی، اصالت هیچ یک ازاین گمانه‌زنی‌ها را بپذیرد. چنان‌که فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز در مصاحبه تلویزیونی تصریح کردند، سازمان هواپیمایی کشوری بر اساس اظهارنظر صریح مراجع نظامی، فرضیه اصابت موشک را منتفی دانسته و در این باره اطلاع‌رسانی کرده است.

محتوای فایل صوتی مکالمات پرواز اوکراینی طبق روال کاری مرسوم هیئت‌های کارشناسی چندملیتی، در کنار برخی اسناد و مدارک دیگر، از سوی کمیسیون بررسی سوانح سازمان هواپیمایی کشوری در اختیار نماینده قانونی کشور اوکراین در رسیدگی به سانحه قرار گرفته است. این فایل انحصاری نبوده و همزمان با این مکالمه، سایر پروازهای تحت کنترل برج مراقبت پرواز نیز آن را شنیده‌اند. انتشار و تحلیل داده‌های تحت بررسی، از جمله این فایل صوتی مغایر با مقررات بررسی سوانح هوایی می‌باشد.

مطابق روال معمول تمام فرایندهای بررسی سوانح در دنیا، در حال حاضر نیز بسیاری نکات و شواهد جمع شده که باید تجمیع و تحلیل شوند. فرایند بررسی سانحه مطابق استاندارد ضمیمه ۱۳ پیمان شیکاگو، جلب توجه عمومی از طریق انتشار یافته‌ها و شواهد تحلیل‌نشده نیست، بلکه یافتن دلایل و رفع آنها برای پرهیز از رخداد مجدد می‌باشد، به همین دلیل نیز اسناد بررسی سانحه طبقه‌بندی شده‌اند و انتشار آنها تنها توسط مسئول بررسی سانحه مجاز است.

سازمان هواپیمایی کشوری، روند بررسی ابعاد مختلف سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی را در چارچوب قوانین ملی و مقررات بین‌المللی ادامه خواهد داد و همکاری با کشورهای دخیل در این سانحه نیز کمافی‌السابق ادامه خواهد یافت. البته انتظار از همه طرف‌ها این است که از سیاسی کردن سانحه و انحراف روند بررسی فنی و کارشناسی پرهیز کنند.